Cannabis en PTSS: Cannabinoïden & Traumaherstel

Een persoon die militair uniform houdt met houten blokken die 'PTSS' betovert

De posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychologische toestand die opduikt ten gevolge van ernstige of langdurige stress, zoals in oorlogssituaties of als slachtoffer van geweld (psychisch, emotioneel of seksueel). Verschillende PTSS-patiënten gebruiken cannabis als zelfmedicatie en verschillende studies wijzen op de potentiële voordelen.

Zoals de naam al aangeeft, duikt de posttraumatische stressstoornis (PTSS) op als een direct gevolg van het ervaren van een traumatische gebeurtenis. De symptomen bestaan onder meer uit flashbacks van de traumatische gebeurtenis, het uit de weg gaan van zaken die er verband mee houden, angst, depressie, boosheid en hyperwaakzaamheid.

De conventionele therapie bij PTSS bestaat voornamelijk uit psychotherapie, met een focus op cognitieve therapie, blootstellingstherapie en desensitisatie oogbewegingen en verwerking (EDMR). Afhankelijk van de ernst van de symptomen, krijgen sommige PTSS-patiënten ook anti-depressiva en anti-angst medicatie voorgeschreven.

Globale prevalentie van PTSS

Het ‘US National Comorbidity Survey Replication’ schat de kans op het voorkomen van levenslange PTSS in Amerika op 6.8%. Binnen deze cijfers ligt prevalentie van levenslange PTSS bij Amerikaanse mannen op 3.6% en bij vrouwen op 9.7%.

Volgens een studie uit 2019 die in het European Journal of Pyschotraumatology werd gepubliceerd, wordt het aantal volwassenen dat wereldwijd aan PTSS lijdt, geschat op 354 miljoen, waarbij 117 miljoen mensen lijden aan zogenaamde comorbide PTSS en zware depressie. Deze cijfers zijn het resultaat van analyses uitgevoerd op mensen die tussen 1989 en 2015 het slachtoffer waren van oorlogssituaties en die in 2015 nog in leven waren. Uit deze meta-analyse, kregen ook 33% van deze PTSS-patiënten de diagnose ‘zware depressie’.

Een soldaat zat op een veld en rustte zijn hoofd op zijn helm

Niet ieder individu die een traumatische gebeurtenis ervaart, zal uiteindelijk ook PTSS ontwikkelen. Een studie stelde vast dat 17% van de Irak-veteranen uiteindelijk PTSS, een algemene angststoornis of een depressie ontwikkelde. Een andere studie schatte dat ongeveer 25% van de kinderen die aan een trauma worden blootgesteld PTSS ontwikkelen. Een andere studie op haar beurt besloot dat een monozygotische (identieke) tweeling een grotere kans op het ontwikkelen van PTSS heeft na het ervaren van een oorlogstrauma als een van de tweelingen ook aan de aandoening lijdt; wat wijst op een genetische aanleg.

PTSS en het afhankelijk zijn van bepaalde middelen

Onderzoek heeft een hoge graad van middelenmisbruik bij PTSS-patiënten vastgesteld. In een bepaalde studie toonden vrouwen in het bijzonder een hoog percentage van PTSS en middelenmisbruik comorbiditeit, tussen 30% en 59%. Bij vrouwen binnen deze categorie is de PTSS meestal veroorzaakt door herhaaldelijke psychologische en seksuele aanvallen tijdens de kindertijd.  Bij mannen ligt het comorbiditeitspercentage twee tot drie keer lager en is de oorzaak in de meeste gevallen een trauma gerelateerd aan gevechten of geweld.

Een andere kleinschalige studie onder 91 deelnemers die een programma voor middelenmisbruikers volgden, stelde vast dat tot 52.8% van de deelnemers een of andere vorm van PTSS hadden. Terwijl 37.4% als PTSS-patiënt werd beschouwd, stelde men bij de overblijvende 15.4% vast dat ze mogelijk PTSS hadden.

Of cannabis echt als een mogelijke behandeling van PTSS kan gezien worden blijft een vraagteken aangezien mensen die aan deze stoornis lijden, troost zoeken in deze middelen en het daardoor moeilijk is om na te gaan of het ook effectieve medicatie is.

Hoewel er al heel wat onderzoek is gedaan naar het gebruik van bepaalde middelen door mensen die aan PTSS lijden, is het onderzoek naar het effect van cannabis als behandeling redelijk schaars.  Tot redelijk recent nog was de algemene consensus binnen de medische gemeenschap dat PTSS een bijdragende factor was bij cannabisgebruiksstoornissen en er werd weinig onderzoek gedaan naar de hersenmechanismen waarmee dergelijke aandoeningen zich ontwikkelen.

De rol van het endocannabinoïde systeem bij PTSS

De afgelopen jaren is men de complexe structuur van het endocannabinoïde systeem steeds beter gaan begrijpen waardoor ook de rol dat het speelt in het reguleren van de symptomen van PTSS en andere vergelijkbare aandoeningen in beeld is gekomen. Een artikel gepubliceerd in 2012 merkte op dat stress-tolerante individuen die aan acute stress opgewekt tijdens een parabolisch vliegexperiment blootgesteld werden een aanzienlijk verhoogde endocannabinoïdenconcentratie in het plasma vertoonden.

Niet-stress tolerante individuen ondervonden geen toename, hoewel deze individuen gezond waren en niet leden aan een of andere vorm van chronische stressaandoening. PTSS (en andere chronische stress) patiënten aan de andere kant toonden consistent verhoogde niveaus van endocannabinoïdenconcentraties in vergelijking met niet-patiënten, zelfs in gewone, niet-stressvolle situaties. Dit geeft aan dat het endocannabinoïde systeem wel degelijk een rol speelt in de reactie op stress, maar het exacte mechanisme is nog onduidelijk.

Interessant is ook dat in een ander artikel uit 2015 dat in Nature Reviews Neuroscience werd gepubliceerd, onderzoekers de rol van het endocannabinoïde systeem bij het verwerken van angst gerelateerde herinneringen vanuit verschillende standpunten bekeken. Het onderzoek suggereert dat “herhaaldelijke blootstelling aan een angst gerelateerde stimulus in aanwezigheid van de bedreiging een duidelijk verhoogde activiteit van het endocannabinoïde systeem veroorzaakt”. De onderzoekers beweren dat deze onophoudelijke signalen van het endocannabinoïde systeem tot het wegnemen van de angstreactie kunnen leiden.

Dit onderzoekt toont een mogelijke biologische aanduiding voor het stellen van de diagnose PTSS, wat momenteel in de meeste gevallen nog via een vragenlijst wordt vastgesteld. Terwijl de studie zelf niet specifiek naar PTSS verwijst, verwijst het wel naar het psychologische fenomeen dat PTSS ondersteunt: de herhaaldelijke angstreactie in de afwezigheid van een bedreiging.  

Een diagram dat verschillende delen van de hersenen heeft gelabeld

Het genetische fenotype van CB-receptoren kan de aanleg voor PTSS verhogen

Een andere studie uit 2012 van Alexander Neumeister ondersteunt de bevindingen uit de Nature Review Neuroscience studie die hierboven werden vermeld. Het artikel omschrijft de rol van de CB1 receptor in de ervaring en de herinnering van stressvolle gebeurtenissen. Normale reacties van het endocannabinoïde systeem via de receptor helpen bij het wegnemen van de angst en verminderde reacties van het systeem worden dan weer in verband gebracht met het niet uitwissen van deze traumatische herinneringen. Dit werd ook in verband gebracht met chronische angst en depressie (bij proeven met dieren).

Het artikel merkte ook op dat men de bestaande medicijnen voor PTSS eerder ‘op goed geluk’ is gaan gebruiken nadat hun voordelen werden ontdekt en dat deze medicijnen oorspronkelijk voor andere aandoeningen waren ontwikkeld. Vaak hebben dergelijke medicijnen echter een beperkte efficiëntie en gaan ze ook gepaard met heel wat ernstige bijwerkingen.

Over het algemeen zien we een rode draad binnen de academische literatuur als het gaat over het verband tussen de endocannabinoïde reacties, het verwerken van angst en de ontwikkeling van PTSS. Hoewel PTSS enkel kan veroorzaakt worden door het optreden van een traumatische gebeurtenis (zonder trauma wordt de stoornis niet als PTSS benoemd) kan er ook een genetische aanleg voor de aandoening zijn.

Meerdere blauwe en witte capsules naast de verpakking voor Cesamet

THC en Nabilone als mogelijke behandelingen

Neumeister besloot in zijn onderzoek dat THC een tijdelijke verlichting van de PTSS symptomen kan bieden, maar dat gebruik op lange termijn tot het verslechteren van de CB1 receptor reactie kan leiden. Dit kan op haar beurt dan weer leiden tot een verhoogde ernst van angst, prikkelbaarheid en slaapstoornissen bij PTSS-patiënten.

Een studie uit 2009 onderzocht ook de efficiëntie van synthetische cannabinoïden als aanvullende behandeling bij PTSS. Een aanvullende therapie is een therapie die wordt voorgeschreven naast de primaire medicatie. In dit geval waren de primaire medicijnen antidepressiva en hypnosesessies en was de synthetische cannabinoïde die werd gebruikt Nabilone. De studie ontdekte dat 72% van de patiënten geen of minder nachtmerries ervaarden, dat de slaaptijd en de slaapkwaliteit verbeterden en dat tijdens de dag minder flashbacks werden waargenomen.

Hoewel de resultaten van deze studie veelbelovend zijn, moet er door de kleine schaal van de studie (bij slechts 47 individuen) nog verder onderzoek naar de efficiëntie van Nabilone worden gedaan. Aangezien er een steeds grotere en snelgroeiende interesse in het gebruik van cannabinoïden als behandeling van PTSS bestaat, zullen we in de toekomst ongetwijfeld nieuwe resultaten van verder onderzoek zien.

Andere manieren waarop cannabis de symptomen van PTSS kan verlichten

As current understanding of PTSD goes, there is no pharmacological way to cure PTSD because of the nature of the condition. It is acquired from a trauma, and there is no known pharmacological treatment to “undo” a trauma. This is why treatment typically includes managing symptoms of anxiety, insomnia, depression and flashbacks. While cannabis may not technically cure, or even contribute to a cure for PTSD, it has properties that may help with symptoms.

1. Cannabis kan anxiolytische effecten hebben

Terwijl de anxiolytische effecten van THC de afgelopen jaren verschillende malen in vraag zijn gesteld, bestaat er een algemene consensus onder wetenschappelijke academici dat voornamelijk CBD anxiolytische effecten bezit. Bij bepaalde individuen is THC ook in staat om de angstsymptomen te verminderen.

Een van de belangrijkste symptomen van PTSS is angst en het is vaak een van de symptomen die met medicatie kan behandeld worden. Een studie uit 2011 op muizen besloot dat het overmatig triggeren van CB2-receptoren angst gerelateerd gedrag verminderde en ook een toename van gamma-aminoboterzuur (GABA) in de hippocampus en de hypothalamus veroorzaakte.

Tijdens een andere studie (in vivo, op mensen), stelde men een verlaagd niveau van de endogene cannabinoïde andandamide vast bij individuen die aan PTSS leden. Van de consumptie van CBD wordt gedacht dat het de serumniveaus van anandamide doet toenemen door FAAH, het enzym verantwoordelijk voor de afbraak van anandamide, te remmen. Dit is een van de mechanismen veroorzaakt door CBD waarvan wordt gedacht dat het anxiolytische en anti-depressieve effecten heeft.

2. Cannabis is neurobeschermend

Het begrip van PTSS binnen de neurowetenschappen staat nog in haar kinderschoenen, maar wetenschappers zijn wel continu op zoek naar betrouwbare biomarkers voor de aandoening. Natuurlijk, en zoals voordien al vermeld, tonen de endocannabinoïde reacties een veelbelovend potentieel. In dit onderzoek uit 2018 bespreekt Graziano Pinna de rol van neurotransmitters bij gevallen van PTSS en de mogelijkheid om neurologie als een vorm van PTSS-behandeling te gebruiken.

In essentie suggereert Pinna dat bepaalde chemische processen in de hersenen die bijdragen tot neurobescherming een belangrijke rol zouden kunnen spelen in het reguleren van de cognitieve processen en het emotionele gedrag. Hoewel we nog maar aan het begin staan van het onderzoek naar hoe neurologie het menselijke gedrag en de menselijke emoties beïnvloedt, is dit iets intuïtief voor het onderzoeksgebied.

De fytocannabinoïden THC en CBD hebben ontelbare keren hun neurobeschermende effecten, waaronder de mogelijkheid om neurogenese te stimuleren, getoond tijdens academisch onderzoek. Hoewel het niet duidelijk is hoe neurobescherming de symptomen van PTSS kan verlichten, is er wel een verband tussen beide gelegd.

3. Cannabis zou kunnen helpen in de behandeling van slapeloosheid en in het verminderen van nachtmerries

Zoals al eerder in dit artikel vermeld, ervaren vele PTSS-patiënten nachtmerries die resistent zijn aan de behandeling. In de studie waar we eerder naar verwezen, toonden patiënten die last hadden van nachtmerries een positieve reactie op Nabilone; een synthetische cannabinoïde.

Hoe THC en CBD exact nachtmerries kunnen verminderen, is nog niet geweten, maar algemeen is wel geweten dat THC slaaplatentie vermindert. Door deze functie zou het PTSS-patiënten kunnen helpen door ze slaap en een min of meer droomloze nacht te bezorgen. Door slaaplatentie te verminderen, wordt de remslaap ofwel overgeslagen of in die mate verkort dat nachtmerries geen kans maken.

Er moet nog veel onderzoek gedaan worden om PTSS als aandoening beter te begrijpen en ook om na te gaan in welke mate cannabis als behandeling kan gebruikt worden. Er bestaat wel wat controverse omtrent cannabis als behandeling voor PTSS aangezien het in se geen behandeling is maar eerder een aanvullende therapie gericht op het verlichten van de symptomen.

Ondanks de huidige controverse over de efficiëntie van medische cannabis als behandeling voor PTSS, beveelt de Medical Cannabis Advisory Board toch aan om PTSS op de lijst te houden van aandoeningen die gekwalificeerd zijn voor voorschriften voor het gebruik door potentiële cannabisgebruikers.

  • Disclaimer:
    Dit artikel kan niet ter vervanging worden gebruikt voor professioneel medisch advies, een diagnose of behandeling. Neem altijd contact op met uw arts of andere bevoegde deskundigen. Stel het vragen van medisch advies niet uit en negeer medisch advies niet naar aanleiding van wat u heeft gelezen op deze website.

Comments

3 reacties op “Cannabis en PTSS: Cannabinoïden & Traumaherstel”

  1. Beste…

    Is er ook een forum over ptss en thc bij jullie bekend? Ik heb wel interesse om ervaringen van anderen met deze problematiek te kunnen uitwisselen.

    Mvg Kristel

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Auteur en reviewer

  • Profile-image

    Sensi Seeds

    De redactie van Sensi Seeds bestaat uit botanici, medische en juridische experts, plus gerenommeerde activisten zoals Dr. Lester Grinspoon, Micha Knodt, Robert Connell Clarke, Maurice Veldman, Sebastian Marincolo, James Burton en Seshata.
    Meer over deze auteur
  • Sanjai_Sinha

    Sanjai Sinha

    Dr. Sanjai Sinha is lid van de academische faculteit van Weill Cornell Medicine in New York. Hij besteedt zijn tijd aan het zien van patiënten, het onderwijzen van co-assistenten en medische studenten en het doen van onderzoek naar gezondheidszorg. Hij houdt van patiënteducatie en evidence-based geneeskunde. Zijn sterke interesse voor medisch onderzoek komt voort uit deze passies.
    Meer over deze reviewer
Scroll naar top