Cannabis in Duitsland: wetgeving, gebruik en geschiedenis

The German flag and a cannabis plant

Het gebruik van cannabis is illegaal in Duitsland, hoewel de wetgeving kleine hoeveelheden voor persoonlijk gebruik toestaat. Sommige politici dringen aan op volledige decriminalisering, maar de meerderheid van de bevolking is hier ongebruikelijk genoeg niet voor. De markt voor medicinale cannabis bloeit echter en binnenkort zal er ter plaatse medicinale cannabis worden geoogst.

    • Hoofdstad
    • Berlin
    • Inwoners
    • 82,455,000
    • CBD Producten
    • Legaal under 0.2% THC
    • Recreationele cannabis
    • Illegaal
    • Medicinale cannabis
    • Legaal since 2017

Cannabiswetgeving in Duitsland

Mag je cannabis bezitten en gebruiken in Duitsland?

Volgens de Duitse federale Wet op verdovende middelen (Betäubungsmittelgesetz) is het verboden om cannabis te bezitten in Duitsland. Als een overtreder wordt betrapt op bezit van welke soort drugs dan ook, kan deze technisch gezien worden bestraft met een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar.

Het gebruik van cannabis staat echter niet op de lijst van overtredingen. De wet biedt een reeks alternatieven voor vervolging als de overtreder met een kleine hoeveelheid cannabis voor persoonlijk gebruik wordt betrapt. Deze alternatieven worden bepaald op basis van:

  • De betrokkenheid van anderen
  • Het strafblad van de overtreder
  • Of het publiek zou kunnen profiteren van de vervolging van deze persoon

In de meeste gevallen hebben de Duitse autoriteiten een ‘behandeling vóór straf’-aanpak, en vaak stellen ze een gevangenisstraf uit of trekken ze deze in als de overtreder toestemt in een behandeling.

Wat is een ‘kleine hoeveelheid’ cannabis?

In 1994 richtte het Federale Constitutionele Hof de aandacht op de verwarring over de term ‘kleine hoeveelheid’. In die tijd hadden alle Duitse staten verschillende interpretaties van wat een ‘kleine hoeveelheid’ was. Het Federale Hof van Justitie besloot dat niet naar het gewicht maar naar de hoeveelheid en potentie moest worden gekeken om te bepalen of een hoeveelheid cannabis klein was. Dus een ‘kleine hoeveelheid’ cannabis kan bijvoorbeeld 7,5 gram THC (de stof die verantwoordelijk is voor de ‘high’) of minder bevatten.

Het moet worden opgemerkt dat sommige Duitse deelstaten toleranter zijn dan andere wat betreft beperkt persoonlijk gebruik van cannabis.

In die gevallen moet de overtreder kunnen bewijzen dat de cannabis alleen voor persoonlijke consumptie was en niet zou worden verkocht of geleverd aan anderen. Daarnaast moet het duidelijk zijn dat niemand anders gevaar liep geschaad te worden (bijvoorbeeld doordat er een minderjarige in de buurt was tijdens het gebruik).

De hoeveelheid die kan worden gedefinieerd als ‘voor persoonlijk gebruik’ verschilt van staat tot staat, van zes gram op de meeste plaatsen tot 15 gram in Berlijn.

Mag je cannabis verkopen in Duitsland?

In Duitsland wordt de verkoop en levering van cannabis als een ernstiger vergrijp beschouwd. Als een overtreder wordt betrapt, kan deze volgens de Wet op verdovende middelen een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar krijgen. Bij andere verzwarende omstandigheden wordt de strafmaat verhoogd met een tot twee, of vijf tot vijftien jaar. Bijvoorbeeld:

  • Als de cannabis aan minderjarigen is geleverd
  • Als minderjarigen betrokken waren bij de verkoop of levering
  • Als grote hoeveelheden cannabis zijn aangetroffen
  • Als de persoon werkte als lid van een bende
  • Als er wapens zijn gevonden

Mag je cannabis telen in Duitsland?

Cannabis telen is verboden in Duitsland en overtreders krijgen dezelfde straffen als voor verkoop en levering.

Desondanks heeft de Duitse regering zich gerealiseerd dat met de binnenlandse teelt van cannabis winst gemaakt kan worden. Begin 2019 werd in een officieel persbericht verklaard dat 79 bieders een offerte hadden ingediend om medicinale cannabis in het land te telen. Het laatste contract wordt later in het jaar toegekend. 

Een cannabisplant in donkere kleuren

Is CBD legaal in Duitsland?

Volgens EU-wetgeving is het toegestaan om CBD te gebruiken, kopen en verkopen, als het maar minder dan 0,2% THC bevat. Houd er echter wel rekening mee dat de wetgeving enkele dubbelzinnigheden bevat. Het is legaal om een CBD-product bij een winkel te kopen, maar voor andere soorten cannabisproducten met een laag gehalte THC geldt dat mogelijk niet.

Zo wordt een hennepbareigenaar vervolgd voor de verkoop van gedroogde hennepbloemen in een thee. Hij is momenteel in afwachting van zijn proces. Het gehalte THC van hennep wordt beschouwd als laag en het is niet duidelijk of de consumptie van hennep in deze vorm verboden is of niet

Een kleine glazen fles CBD en een cannabisblad

Medicinale cannabis in Duitsland

Duitsland heeft in 2017 nieuwe wetgeving ingevoerd die het gebruik van cannabis voor medicinale doeleinden toestaat. Sindsdien is het land uitgegroeid tot de grootste markt voor medicinale cannabis in Europa.

Aanvankelijk werden door de wetgeving de aanvragen van slechts ongeveer 1000 patiënten goedgekeurd. In november 2018 was dit aantal gestegen tot 40.000. Hiermee is het medicinale-cannabisprogramma van Duitsland een van de meest robuuste op het continent. Momenteel dekt ongeveer twee derde van de ziektekostenverzekeraars de kosten van patiënten die medicinale cannabis voorgeschreven hebben gekregen.

Tot 2019 was Duitsland volledig afhankelijk van geïmporteerde cannabisproducten om te voldoen aan de behoeften van zijn patiënten. Dit gaf problemen, omdat het aanbod meestal niet aan de vraag voldeed. Deze situatie gaat echter veranderen, omdat het land stappen onderneemt om de binnenlandse industrie te ontwikkelen.

De eerste Duitse oogst van medicinale cannabis werd tegen eind 2020 verwacht.  De coronapandemie heeft de uitvoering echter vertraagd.

Twee knoppen van cannabis in een houten kom, een medische pot en een pijp

Beschikbare geneesmiddelen

In Duitsland kunnen patiënten momenteel drie medicinale-cannabisproducten krijgen, namelijk Sativex, Dronabinol en Nabilone. Deze zijn echter alle drie duur, waardoor sommige patiënten ze niet kunnen betalen, tenzij de geneesmiddelen worden gedekt door hun zorgverzekering.

Een andere mogelijkheid is om cannabisbloemen te kopen die worden geproduceerd door Bedrocan, Tweed en Aurora. De patiënt kan deze bloemen op eigen kosten kopen bij de apotheek.

Een recept verkrijgen

Het kan moeilijk zijn voor een patiënt om een recept voor medicinale cannabis te verkrijgen. Artsen zijn huiverig om een recept uit te schrijven, omdat ze sceptisch zijn over de medicinale effecten van cannabis of nog steeds denken dat er een taboe rust op het gebruik ervan. Ze lopen ook tegen grote belemmeringen aan wanneer ze ziektekostenverzekeraars om toestemming vragen.

Een bijkomende hindernis is de behoedzaamheid van het Duitse Gezondheidsfonds bij het verzekeren van farmaceutische producten in het algemeen. Aangezien het fonds momenteel alleen cannabisbloemen accepteert, zijn de kosten hoog, vooral vergeleken met andere vormen van cannabisgeneesmiddelen.

Industriële hennep in Duitsland

Hennepteelt werd verboden in 1982. Dit verbod duurde echter maar veertien jaar. In 1996 werd hennepteelt weer toegestaan, voornamelijk door wijdverbreide protesten van telers, wetenschappers en liefhebbers.

Sindsdien is de teelt ervan aan schommelingen onderhevig geweest. In 1996 werd bijvoorbeeld 3500 hectare gebruikt voor hennep, plus 3000 vierkante meter door het Nederlandse HempFlax. In 2011 was deze teelt bijna verdwenen.

In de jaren daarna herstelde de hennepmarkt zich. Tegenwoordig behoort Duitsland tot de vijf grootste telers van Europa, hoewel de oogstopbrengst in het niet valt bij die van het naburige Frankrijk.

Een hennepveld met twee planten die groter worden

De politiek en cannabis

De CDU (de christendemocraten onder leiding van bondskanselier Angela Merkel) is altijd tegen de legalisering van cannabis geweest. Sterker nog, sommige parlementsleden van de partij willen de bestaande wetgeving strenger maken in plaats van versoepelen.

Andere partijen, zoals de Groenen, hebben het tegenovergestelde standpunt en roepen op tot decriminalisering van cannabis. In 2017 stelden ze een wet voor, de Wet op cannabiscontrole. Hierin werd niet alleen de legalisering van recreatief gebruik voorgesteld, maar ook een gereguleerde markt geschetst voor de teelt, import, verwerking en verkoop van de drug.

Afgezien van de CDU en de extreemrechtse AfD steunt elke in de Bondsdag vertegenwoordigde partij de legalisering van recreatieve cannabis. Sommige politici gaan zelfs nog verder. Districtsburgemeester Monika Hermann heeft bijvoorbeeld opgeroepen tot de opening van cannabiscafés naar Nederlands voorbeeld in Berlijn.

Goed om te weten

Als je naar Duitsland reist of er woont, is het handig om het volgende te weten:

Geschiedenis van cannabis

Net als in veel andere Europese landen heeft cannabis een lange geschiedenis in Duitsland.

Uit archeologische opgravingen in Eisenberg in Thüringen in het midden van Duitsland is gebleken dat cannabis minstens 7500 jaar geleden al aanwezig was. In grotwoningen zijn cannabiszaden ontdekt, wat erop duidt dat deze antieke mensen de zaden mogelijk gebruikten in hun huishouden. Tijdens een andere opgraving in Wilmersdorf, tegenwoordig onderdeel van Berlijn, werden cannabiszaden in een urn aangetroffen die 2500 jaar oud zijn.

Er is meer dan genoeg bewijs dat erop wijst dat de plant ook later een belangrijke rol speelde in het Duitse plattelandsleven. In teksten uit de twaalfde eeuw, geschreven door de Benedictijnse abdis Hildegard von Bingen, wordt beweerd dat cannabis ‘de slechte sappen vermindert en de sterke versterkt’ en dat het kon worden gebruikt om hoofdpijn te behandelen. Haar onderzoek werd door velen gerespecteerd, hoewel de katholieke kerk tegen het gebruik van de drug was.

Tegen het begin van de vijftiende eeuw was het gebruik van cannabis voor medicinale doeleinden volledig ingeburgerd. Hoewel de inquisitie het gebruik van traditionele kruidengeneeskunde probeerde uit te roeien, hield de toepassing ervan stand in Duitsland. Dit is grotendeels te danken aan de middeleeuwse universiteiten, die grote moeite deden om de historische gebruiken van het land te behouden.

Tijdens deze periode werd cannabisolie algemeen gebruikt voor de behandeling van ontstekingen, hoest, parasitaire infecties, gonorroe en nog veel meer.

Ook de handelsexpedities naar Afrika en Azië rond het begin van de zestiende eeuw waren belangrijk. De zeelui kwamen terug met ‘Indiase hennep’, veel krachtigere soorten cannabis. Ook deze soorten werden in de medische praktijk opgenomen, maar het gebruik ervan raakte pas wijdverbreid in het midden van de negentiende eeuw.

Cannabis is nooit echt weggeweest in Duitsland. De plant bleef gewaardeerd worden als geneesmiddel, voedingsmiddel en rituele plant tot aan de twintigste eeuw, toen het verbod voet aan de grond kreeg.

Opvattingen over cannabis

Duitsland staat ambigu tegenover cannabis. Aan de ene kant pleiten veel politici, wetenschappers en andere mensen voor het decriminaliseren van recreatief gebruik. De CDU, de grootste politieke partij, en veel mensen in het hele land zijn echter tegen de legalisering van cannabis.

Uit een onderzoek bleek dat de meerderheid van de mensen in Duitsland tegen decriminalisering van cannabis voor recreatieve doeleinden is. 70% van de ondervraagde vrouwen was tegen legalisering van de plant, vergeleken met slechts 56% van de mannen. Ouderen waren minder voor het voortduren van het verbod. 72% van de mensen ouder dan 60 stemde ertegen. Bij de groep mensen onder de 30 steunde slechts 43% legalisering.

Een boete of vervolging?

Hoewel een kleine hoeveelheid cannabis voor persoonlijke consumptie wordt getolereerd, neemt het aantal aanklachten wegens cannabis steeds meer toe.

Iedereen die met cannabis wordt gepakt, wordt aangeklaagd, en vervolgens wordt het als een strafzaak beschouwd. Een aanklager kan dit intrekken en in plaats daarvan een boete opleggen. Zelfs als de zaak wordt geseponeerd, blijft de aanklacht echter een aantal jaar op iemands strafblad staan. Soms wordt het ook nog op het rijbewijs van de persoon geregistreerd, zelfs als hij of zij geen cannabis in een auto heeft gebruikt.

In 2017 heeft de politie 209.204 onderzoeken naar cannabisgebruik gedaan. Deze cijfers waren aanzienlijk hoger dan het jaar ervoor. De aanklachten maakten 3,9% uit van alle vastgelegde overtredingen en zijn daarmee een van de meest voorkomende redenen voor onderzoek. 

Het probleem is niet onopgemerkt gebleven. Politicus Marlene Mortler (CSU, christendemocraten) heeft een nieuw systeem voorgesteld, waarbij overtreders kunnen kiezen om een boete te betalen of hulp van deskundigen te krijgen. Nu sommige landen in Europa en andere delen van de wereld persoonlijk cannabisgebruik geheel decriminaliseren, zou het echter kunnen dat Duitsland dit voorbeeld volgt.

Gaat cannabis in de toekomst gelegaliseerd worden?

In Duitsland wordt (op het moment van schrijven) veel gedaan voor de legalisering van cannabis. In de eerste helft van 2020 is het aantal drugsslachtoffers opnieuw gestegen. In dit verband riep Karl Lauterbach, een SPD-politicus en beleidsbepaler op het gebied van gezondheid, op tot een geleidelijke liberalisering van recreatief gebruik.

Intussen heeft ook de Bond van Duitse Strafrechtadviseurs (BDK) zich uitgesproken voor decriminalisering. Het wetsvoorstel van de Groenen, die bereid zijn cannabis te legaliseren, is echter niet aangenomen. In september 2020 verwierp de gezondheidscommissie van het federale parlement het ontwerp van een nieuwe cannabiscontrolewet en voorlopig blijft de recreatieve consumptie van cannabis in Duitsland illegaal.

  • Disclaimer:
    Hoewel alle moeite is gedaan om ervoor te zorgen dat dit artikel accuraat is, is het niet bedoeld om wettelijk advies te verzorgen. Individuele situaties zullen altijd verschillen en moeten worden besproken met een expert en/of advocaat.

Comments

14 reacties op “Cannabis in Duitsland: wetgeving, gebruik en geschiedenis”

  1. Bushdoctor667

    Vroeger lag NL aan kop met het tolerantie beleid, de wetgeving wat betreft canabis s nog steeds tolerantie beleid, Amerika en binnen kort ook Duitsland, hebben een duidelijke wetgevingen, t NL wet systeem is krom als t recht is,Opa met reuma met 3 planten in huis word uit huis geplaatst, terwijl de staat gewoon complete fabrieken heefd en zelfs levert aan Duitsland geheel legaal, mensen denken dat 5 planten toegestaan is volgens wetgeving is elke plant illegal de wet s nooit duidelijk aangepast.
    Elke Burgemeester kan zijn eigen beleid hanteren dat kan 5 planten zijn maar ook zo als mijn stad zero tolerance, n wat betreft t gedoogbeleid, even voor de duidelijkheid, onder de lamp is geen enkele plant toegestaan, buiten max 5 ligt aan het gemeentelijk beleid, ik heb zelf al n officieel getekend brief bij is bezit van een canabis plant kan mijn woning 6 mnd dicht worden getimmerd.
    Ik dacht ook dat j 500 planten onder de lamp mocht hebben, zo ken ik mensen met minder geluk,die in een klap dakloos waren, huur woning, maar ook koop kunnen ze de 2e x 6 mnd sluiten.
    Ik kijk wel uit,hier heerst zero tolerance, maar t bloed kruipt waar t niet gaan kan en de THC geur n het continue experimenteren en leren dat laat j niet zomaar los,maar er moeten duidelijke richtlijnen komen geen gedoogbeleid maar een vaste wetgeving overal t zelfde zodat duidelijk is wat wel en niet toegestaan is, t is toch van de gekke dat op van 70 met reuma als crimineel word behandeld met zn 3 planten in zijn tuin, en de NL Staat sowieso 2 staatsplantages k a n neer zetten nota bene ook nog voor internationale zaken 500.000kg extra op 1jaar om Duitsland t kunnen bevoorraden, we zijn bijna terug in de gouden eeuw,geen kruidnagel n nootmuskaat via VOC gewoon grootste importeur van opium vanuit China,n de Nederlandse Cocaïne fabriek tot eind60 begin 70 warom moeilijk doen om een 1000,000jaar oud plantje, het is zo simpel en eenvoudig maar wees Duidelijk, want volgende week is zero tolerance veranderd in een tolerantie van 4 of 5 wie WEET????? onduidelijk allemaal, we lopen zwaar achter op de grootste tegenstanders van ons gedoogbeleid zo al is USA

  2. Wil graag canna aktivist worden
    Gebruik zelf voor medische doeleinden.
    Wordt tijd dat gelegaliseerd wordt zowel medisch als recreatief

  3. Bart Hissink

    Een vergunning voor iedere patiënt is niet reëel, alleen nodig om het verbod in stand te houden en niet te handhaven. Hiervan kunnen we leren hoe het NIET moet.

  4. in nederland word de Medicinale cannabis niet meer vergoed bij de ziekenkosten verzekering in 2017

  5. Nederland lijkt zo tolerant maar is evengoed zo enorm intolerant als het gaat om mensen te helpen genezen of een beter leven te kunnen hebben.
    Ligt dit aan de de pharmaceutische mafia of zijn we zelf niet wakker genoeg?

    1. Bushdoctor667

      Je zegt het helemaal goed ,ons tolerantie beleid i is geen officiële wetgeving, er zijn geen officiële duidelijke afspraken, want in de wet s helemaal nooit iets aangepast, t heet niet zomaar tolerantie beleid, omdat t een kronkel is in t rechtsysteem.
      Eerst de wet aanpassen en duidelijk maken wat wel en niet kan,en volgens de officiële wet s het eigenlijk nog gewoon allemaal illegaal.
      Een gedoogbeleid dat kunnen ze draaien hoe ze willen, ligt er maar aan hoe de wind vandaag staat, het is allemaal zo krom als het recht is, Duidelijkheid hier in NL en andere landen draaien hun eigen ding maar waarschijnlijk beter dan wij t hier doen ,wij lopen zwaar achter niet Duitsland.

  6. R.Reimerink

    Kan er in Nederland niet een z.g.n. burgerinitiatief worden georganiseerd om medicinale cannabis legaal verstrekt te krijgen en via de ziekte kosten verzekering geheel of gedeeltelijk vergoed te krijgen. Maar uitgebreider dan in de richtlijn aan de artsen van het ministerie staat vermeld.

  7. Bart Hissink

    Een heel klein stapje in de goede richting. Je zou als Duitser bijna wensen dat je chronisch ziek wordt. Absurd dat zelf kweken uit den boze is.

    Wat wordt er voor de grote meerderheid, die niet ziek is, geregeld? #BaasineigenBrein

    1. Martijn sensiseeds.com - Sensi Seeds

      Dank voor je reactie Bart!

      Inderdaad een klein stapje en dat is mooi. Maar de controle blijft volledig in handen van de overheid, en dat is jammer.

      Toch is ieder stapje er 1, hoe klein die ook is.

      1. Bushdoctor667

        En de productie binnen niet al te lange termijn ook helemaal bij de overheid met hun staats wiet,snap niet dat iedereen zo bezig is met Duitsland, denk eerst aa6ons eigen Antieke gedoogbeleid, daar kan j van bakken wat j wil als overheid ik blijf het zeggen, geen gedoogbeleid maar een vaste wetgeving, maak voor eens en altijd duidelijk wat wel en niet toegestaan is, en niet in de ene gemeente 5planten en in de andere zero tolerance, t is geen spelletje, welke burgemeester je hebt dat bepaald het beleid in jou gemeente t beleid maar de wet s nooit aangepast.
        En zeker ivm medicinaal gebruik dat s helemaal aan jou doctor, staat hij achter medicinaal gebruik of niet, zo niet dan ben je weer aangewezen op de vage richtlijnen van het gedoogbeleid, een gedoogbeleid is nog steeds geen wetgeving, die zegt tegen de overheid medicinaal gebruik is toegestaan en dient vergoed te worden door ziektekostenverzekeraars, dat is een wet die ze moeten vaststellen, gedoogbeleid is gewoon Tom &Jerry in mijn ogen, om t lachen gewoon maar wel triest dat in deze hele overheid geen enkele hoge heer n x de wet heefd aangepast
        Duidelijkheid dus

  8. Goede ontwikkelingen in Duitsland! Rechters in binnen- en buitenland kiezen steeds vaker de kant van de kleinschalige thuisteler. Ook in Nederland deden rechters uitspraken in zaken waarbij burgers een beperkt aantal planten kweekten voor eigen (medisch) gebruik.

    Zie Nederlandse jurisprudentie op http://www.medicinale-cannabis.startpagina.nl

    1. Bushdoctor667

      Kleinschalige teler de NL Staat heefd een opdracht binnen getrokken voor de productie van 500.000 kg canabis extra,om het Duitse tekort te kunnen bevoorraden, wet is krom als rector is.
      N de kleine teler moet alles stiekem doen,terwijl NL gewoon bezig is met sowieso 2 Staatsplantages inclusief open vacatures.
      Terwijl op as met zn rollator n reuma gepakt wordt met zn 3 planten, en de meeste daklozen op dit moment in NL zijn uit huis geplaatst kleine hobby kwekers ,tijd voor duidelijke wetgevingen, en geen gedoogbeleid, want dat kan j draaien en keren hoe j wil in de wet mag t officieel nog steeds niet,dus aanpassen die wet,we liggen achter op oa Amerikanen en binnenkort ook Duitsland, die eerder de felste tegenstanders van ons gedoogbeleid waren en kijk waar we nou staan nog steeds op t zelfde punt als in de jaren 70,wat betreft t beleid want de wet s nl nooit aangepast en alles is nog steeds vaag en onduidelijk, eerlijk gezegd k maak mij niet zo sappig over Duitsland, maar meer over eigen Land wie wil straks verplicht staats wiet gaan kopen, lijkt op Comunisme shops kunnen gaan kiezen voor de legale Staatwiet,die er al is ,en er zijn al shops die hebben ingestemd met de voorwaardes van de staat, hoe gek gaat t nog worden, S dit een vrij land???NEE dus een hypocrite benden daar boven aan de top,maak duidelijke wetgevingen wat wel en niet kan, veel mensen zijn zich van geen kwaad bewust met een paar plantjes ,als J geluk hebt s tolerantie van 5 en zit j in n fck gemeente zo als ik is het zero tolerance, j moet t maar f weten, als J overal hoort dat je er 5 mag hebben staan ?????????

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Auteur en reviewer

  • Profile-image

    Sensi Seeds

    De redactie van Sensi Seeds bestaat uit botanici, medische en juridische experts, plus gerenommeerde activisten zoals Dr. Lester Grinspoon, Micha Knodt, Robert Connell Clarke, Maurice Veldman, Sebastian Marincolo, James Burton en Seshata.
    Meer over deze auteur
  • Maurice_Veldman

    Maurice Veldman

    Maurice Veldman is lid van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en een van Nederlands meest prominente cannabisadvocaten. Met 25 jaar praktijkervaring ondersteunt zijn kennis van het straf- en bestuursrecht cannabisverkopers en hennepproducenten door de ongelijkheden tussen het individu en de staat aan te kaarten.
    Meer over deze reviewer
Scroll naar top