Zowel uit onderzoeken als de klinische praktijk blijken de voordelen van cannabis en cannabinoïden bij de behandeling van vele ziektes. Dit artikel gaat over hun potentie om botbreuken en botziektes, zoals osteoporose en artrose, te voorkomen en te behandelen: een gebied binnen de klinische praktijk waar recent onderzoek veelbelovende resultaten opleverde.
Fytocannabinoïden zijn de afgelopen twintig jaar nauwkeurig onderzocht wat betreft hun mogelijke bruikbaarheid voor behandelingen. In één van die onderzoeken werd de rol onderzocht die fytocannabinoïden spelen bij botgezondheid, breuken en herstel. Behalve dat ze het herstel bij botbreuken versnellen, hebben onderzoekers ook ontdekt dat CBD botten zelfs nog sterker maken dan dat ze waren vóór de breuk.
Uit gegevens blijkt al langer dat er een verband is tussen cannabinoïden en botgezondheid. Wat echter nog niet volledig is opgehelderd, is de precieze rol die endocannabinoïden (de cannabinoïden die door het lichaam zelf worden aangemaakt) spelen bij de botontwikkeling.
Het is echter wel duidelijk dat het endocannabinoïdesysteem een belangrijke rol speelt bij het behouden van botgezondheid. Het systeem vervult een belangrijke taak bij de ontwikkeling, het behoud en het sterker maken van botten door het stimuleren van een proces dat bekend staat als botmetabolisme of botopbouw. Het endocannabinoïdesysteem heeft ook invloed binnen het immuunsysteem, waarvan bekend is dat het een regelmatige wisselwerking heeft met het skelet.
Onze botten hebben het zwaar te verduren
Tijdens ons leven vindt een sterk gereguleerd proces van botopbouw plaats. Oud botmateriaal wordt constant vervangen door nieuw botmateriaal, waardoor onze botten gezond en sterk blijven. Dit proces speelt ook een essentiële rol bij de afgifte en regulering van bepaalde voedingsstoffen in de bloedbaan. In het lichaam van een volwassene wordt jaarlijks ongeveer 10% van de botstructuur vervangen.
Behalve leeftijdsgebonden veranderingen aan het skelet, kunnen we ook te maken krijgen met andere soorten botproblemen, zoals botbreuken of scheurtjes als gevolg van letsel. Daarnaast kunnen we veel voorkomende en pijnlijke botziektes ontwikkelen, zoals artrose of osteoporose, waar we later in dit artikel op terug komen.
Hier volgt een overzicht van een aantal van de meest relevante en interessante wetenschappelijke publicaties van de afgelopen jaren. Het onderzoek helpt om beter te begrijpen hoe cannabinoïden invloed hebben op botgezondheid, en hoe cannabis kan helpen bij de preventie en behandeling van botletsel en -ziektes.
Gerelateerd artikel
Hoe kan cannabis helpen bij botbreuken?
De manier waarop het lichaam reageert op een botbreuk lijkt erg op de reactie die zich voordoet bij letsel aan zacht weefsel, althans in de beginfase. Bij een gescheurd of gebroken bot is er een onderbreking tussen de twee uiteinden. In de beginfase van botgenezing wordt een hematoom gevormd die tussen en rondom de uiteinden van de breuk of scheur stolt.
Tijdens de tweede fase van botgenezing wordt “zachte callus” gevormd. Dit is de eerste regeneratieve reactie van het bot en ook het moment waarop de eerste overbrugging wordt gevormd tussen de uiteinden van het gebroken bot om deze opnieuw samen te voegen. In de derde fase vormt zich de harde callus of benige callus, die stabiliteit geeft aan de breuk. En in de vierde fase, ook wel remodelleerfase genoemd, herkrijgt het bot haar natuurlijke vorm.
In 2015 werd een zeer invloedrijk en populair onderzoek (zowel binnen als buiten de cannabisbranche) gepubliceerd door de Universiteit van Tel Aviv en de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. De gegevens van de wetenschappers toonden aan dat CBD (de belangrijkste niet-psychoactieve cannabinoïde van cannabis) kan helpen om gebroken botten sneller te herstellen.
Het onderzoeksteam maakte gebruik van twee groepen muizen waarbij dezelfde dijbeenfractuur werd veroorzaakt. Bij een van de groepen werd een mengsel op basis van CBD geïnjecteerd, terwijl aan de andere groep muizen een combinatie van CBD en THC werd toegediend, de belangrijkste psychoactieve stof in cannabis. Acht weken later waren de onderzoekers verrast door de resultaten.
De muizen die alleen CBD toegediend hadden gekregen via een injectie, genazen niet alleen sneller, maar het bot was ook 35-50% sterker geworden. Bij de groep muizen die een combinatie van CBD en THC had gekregen, werd echter geen enkel effect waargenomen met betrekking tot versnelling van de lichaamseigen genezingsmechanismen.
Het staat al langer vast dat ons skelet cannabinoïdereceptoren bevat die reageren op cannabinoïden uit de cannabisplant en die de vorming van botweefsel kunnen reguleren en activeren. Bovendien is in dit specifieke geval ook aangetoond dat ze de verbinding tussen de gebroken botten helpen versterken.
Zoals Dr. Yankel Gabel, een Israëlische onderzoeker, aangaf: “Ons organisme is uitgerust met een cannabinoïdesysteem dat vitale en niet-vitale systemen reguleert. We reageren op cannabis omdat we receptoren in ons lichaam hebben die geactiveerd kunnen worden door de bestanddelen in de cannabisplant.”
Het endocannabinoïdesysteem van het skelet
Sinds 2005, toen de eerste onderzoeken naar het endocannabinoïdesysteem van het skelet werden gepubliceerd, is er een groeiende wetenschappelijke interesse in de rol van cannabinoïden bij de regulering van botmassa en -remodellering. In een wetenschappelijk literatuuroverzicht, waarbij Gabet ook betrokken was, wordt beschreven dat tot nu toe meer dan 1000 eenvoudige, translationele en klinische onderzoeksartikelen over het onderwerp zijn gepubliceerd.
Het overzicht richt zich op de rol van het endocannabinoïdesysteem in de biologie van het skelet via de cannabinoïdereceptoren CB1 en CB2. Aangezien endocannabinoïden een belangrijke rol spelen bij botvorming, -reabsorptie en -groei, werden mogelijke therapeutische benaderingen gericht op het endocannabinoïdesysteem en het verband met skeletaandoeningen geanalyseerd.
In een onderzoek dat in 2011 werd gepubliceerd in het British Journal of Pharmacology, werd aangetoond dat vetzuuramiden (AAG of FAA in het Engels) helpen bij het reguleren van het botmetabolismeproces door interactie met cannabinoïdereceptoren. In het skelet activeren de FAA’s zowel de cannabinoïdereceptor CB1 die aanwezig is in de sympathische zenuwuiteinden, als de cannabinoïdereceptor CB2.
Volgens het onderzoek kan dankzij de werking van CBD “de remming van vetzuur amide hydrolase (FAAH, het enzym dat FAA’s afbreekt) een nuttige therapeutische strategie blijken te zijn in de strijd tegen osteoporose en wellicht andere skeletproblemen”. Deze conclusie werd getrokken, omdat CBD een bekende remmer van het FAAH-enzym is. Het onderzoek wijst op de noodzaak van verdere studies die zich richten op het volledige profiel van deze lipiden en hun receptoren in het botweefsel, om duidelijkheid te krijgen over hun functie en werkingsmechanisme.
Gerelateerd artikel
Hoe kan cannabis patiënten met een botziekte helpen?
Onze botten zijn een integraal onderdeel van de anatomie van het beenderstelsel van het menselijk lichaam. Hoewel sommige van deze botten hard en compact zijn, zijn andere licht en poreus. Botten en kraakbeen (d.w.z. vezelig bindweefsel) vormen het harde, interne geraamte van het lichaam.
Om onze botten gezond te houden is het essentieel dat ze voldoende mineralen, zoals calcium en fosfor, en het eiwit collageen bevatten. Anders kunnen botziektes ontstaan. Daarnaast kunnen botaandoeningen een genetische herkomst hebben of op latere leeftijd degeneratief ontwikkelen.
Aandoeningen zoals osteoporose en artrose (die vooral voorkomen bij ouderen) veroorzaken ontstekingen en veel pijn bij de patiënt. Ze kunnen de botten ook verzwakken, waardoor een breuk gemakkelijk optreedt. Heupfracturen komen het meest voor.
Uit recente onderzoeken komt naar voren dat cannabinoïden een rol zouden kunnen spelen bij de behandeling van osteoporose en artrose. Laten we kijken hoe cannabis patiënten met deze aandoeningen kan helpen.
Cannabis en de behandeling van osteoporose: hoe kan CBD helpen?
Osteoporose is een progressieve aandoening waardoor botten broos worden, hetzij als gevolg van veroudering, hetzij door gebrek aan de juiste voedingsstoffen. Het kenmerkt zich door sneller verlies van botmassa dan het bot gevormd wordt. Dit proces is over het algemeen in balans als je jong bent. Het is nog altijd een discussiepunt of osteoporose een ziekte is of eenvoudigweg het gevolg van veroudering. Het komt vaker voor bij vrouwen, vooral bij vrouwen boven de 60 jaar.
Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar hoe niet-psychoactieve cannabinoïden, zoals CBD en CBG, zouden kunnen helpen bij botziektes als osteoporose. De bekende Britse onderneming GW Pharmaceuticals heeft zelfs al een patent op een uit cannabis gewonnen geneesmiddel met CBG als mogelijk medicijn voor osteoporose.
Zoals gezegd is in de afgelopen tientallen jaren bewezen dat CB1- en CB2-receptoren een belangrijke rol spelen bij de gezondheid van botten. Zo is bijvoorbeeld gemeld dat de blokkering van de CB2-receptor het verlies van botmassa voorkomt bij muizen. Ditzelfde mechanisme zou ook de celdood van osteoclasten kunnen stimuleren. Dit zijn de cellen die verantwoordelijk zijn voor de afbraak van botweefsel.
Aangezien van CBD is aangetoond dat het zeer werkzaam is als antagonist van CB2-receptoragonisten, kan het mogelijk werken als remmer van botverlies. Hoewel het niet direct de CB2-receptor blokkeert, kan het de soorten liganden remmen die de CB2-receptor wél activeren.
Het literatuuroverzicht benadrukt ook het potentieel van farmacologische inactivatie van de CB2-receptor als een mogelijk doel voor osteoporosebehandeling. De auteurs zijn voor het gebruiken van cannabinoïdereceptoren als een nieuwe behandeling van deze botziekte.
Het is ook bewezen dat de cannabinoïdereceptor CB1 bescherming biedt tegen de ontwikkeling van leeftijdsgebonden osteoporose. Uit het onderzoek bleek dat muizen zonder de CB1-receptoren dikkere botten ontwikkelden, maar dat ze nog steeds osteoporose hadden. De onderzoekers trokken de conclusie dat de CB1-receptor pieken in de botdichtheid reguleert door het beïnvloeden van de osteoclastactiviteit.
In het onderzoek werd gesteld dat de CB1-receptor reguleert hoeveel volgroeid bot in het lichaam wordt afgebroken en hergebruikt. Bovendien reguleert de CB1-receptor hoeveel vet zich ophoopt in het bot en de vorming van nieuwe botcellen.
In een ander onderzoek, uitgevoerd door de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, werd de betrokkenheid van cannabinoïden bij het tegengaan van botverlies bestudeerd. De resultaten bevestigden het bestaan van een verband tussen CB2-receptoren en de botdichtheid bij muizen met gemuteerde CB2-receptoren, die een lagere botdichtheid hadden dan niet-gemuteerde muizen.
Volgens de onderzoekers lijkt het erop dat de belangrijkste fysiologische rol van CB2-receptoren betrekking heeft op het in evenwicht houden van botopbouw, waardoor het skelet tegen leeftijdsgebonden botverlies wordt beschermd. Uit de studie is ook gebleken dat veranderingen in het CNR2-gen, dat verantwoordelijk is voor het coderen van CB2-receptoren, postmenopauzale osteoporose kunnen veroorzaken.
Al deze resultaten tonen aan dat cannabis, cannabinoïden en het endocannabinoïdesysteem een veelbelovend therapeutisch doel zijn voor de behandeling van botaandoeningen, met name van botaandoeningen die gerelateerd zijn aan leeftijd, zoals osteoporose bij vrouwen in de menopauze.
Gerelateerd artikel
Cannabis gebruiken bij de behandeling van artrose: hoe helpt cannabis de symptomen verminderen?
Artrose, ook wel osteoartritis genoemd, is een van de meest voorkomende vormen van chronische reumatische aandoeningen. Het is, in het kort, een chronische, degeneratieve ziekte, die wordt veroorzaakt door slijtage van het kraakbeen, het weefsel dat de uiteinden van botten beschermt, schokken absorbeert en het bewegen van gewrichten eenvoudiger maakt.
Bij het barsten en slijten van het kraakbeenoppervlak – een langzaam en geleidelijk proces – zijn pijn en stijfheid in de getroffen gewrichten de meest voorkomende symptomen. Hoewel osteoartritis elk gewricht kan aantasten, komt het het vaakst voor in de knieën, heupen, de kleine gewrichten van de handen en het gewricht van de grote teen (hallux valgus of “knobbel”).
Cannabis wordt al duizenden jaren gebruikt voor de behandeling van symptomen van vele verschillende medische aandoeningen, waaronder chronische pijn. Uit anekdotische verslagen en gegevens van patiënten blijkt dat medische cannabis vaak gebruikt wordt voor pijnbestrijding bij artritis. Bovendien komt er steeds meer bewijs ten gunste van het pijnstillende potentieel van cannabinoïden bij de behandeling van artritis.
Het betreffende literatuuroverzicht, dat vorig jaar gepubliceerd werd, geeft een overzicht van de bestanddelen van het endocannabinoïdesysteem (ECS) en beschrijft de details van het recentste onderzoek naar het gebruik van cannabinoïden bij de behandeling van pijn veroorzaakt door artritis. Bovendien “is er recent preklinisch bewijs dat het ECS een rol speelt bij de beheersing van pijn bij OA (osteoartritis, red.) en recent klinisch bewijs van de werkzaamheid van cannabinoïden bij de bestrijding van pijn bij OA bij verschillende types patiënten”.
De resultaten van een ander recent onderzoek lieten zien dat het plaatselijk aanbrengen van CBD langdurige, gunstige en geneeskrachtige effecten kan hebben bij het bestrijden van pijn en ontstekingen, zonder psychoactieve bijwerkingen. Het plaatselijk gebruik van CBD heeft dus potentie als een effectieve behandeling van symptomen van artrose en is een goede kandidaat voor het ontwikkelen van verbeterde therapieën voor deze slopende ziektes.
Bijna twintig jaar geleden is er onderzoek gedaan naar de effecten van CBD op osteoartritis bij knaagdieren die met collageen opgewekte artrose hadden. Toen de symptomen merkbaar werden, kregen zij een behandeling waarbij ze oraal pure CBD kregen toegediend, wat de progressie van artrose in hun lichaam beëindigde.
Een ander onderzoek dat bijna tien jaar geleden is gepubliceerd, beschrijft hoe cannabinoïden kunnen helpen bij weefselmanipulatie, in dit geval voor het vormen van kraakbeen. Het onderzoek suggereert dat cannabinoïden het leven verlengen van mesenchymale stamcellen, of MSC’s, waarmee nieuw kraakbeen gemaakt kan worden. Cannabinoïden worden op die manier een hele belangrijke optie voor toekomstige behandelingen van artrose.
In een wat recenter onderzoek naar menselijk kraakbeen en cannabinoïden werden stukjes in vitro kraakbeen met artrose-gerelateerde eiwitten voor het eerst behandeld met de synthetische cannabinoïde WIN-55. Er werd een nieuw mechanisme ontdekt, waarbij cannabinoïden kunnen helpen bij het voorkomen van kraakbeenslijtage bij artrose, doordat ze artrose-gerelateerde enzymeiwitten deactiveren en de ziekte remmen.
En als laatste voorbeeld van wat recent onderzoek aan het licht heeft gebracht, is er een ander relevant onderzoek naar de rol van het endocannabinoïdesysteem bij emotionele en cognitieve veranderingen die het gevolg zijn van pijn door artrose. De resultaten bevestigden dat het endocannabinoïdesysteem een fundamentele rol speelt bij artrose en zowel een farmacologisch doel als een biomarker van deze ziekte is.
Gerelateerd artikel
De wetenschap twijfelt niet meer aan de klinische mogelijkheden van cannabinoïden
Er is ongetwijfeld meer onderzoek nodig om nauwkeurig te kunnen bepalen wat de effectiviteit en veiligheid is van cannabinoïden bij de behandeling van reumatische ziektes als artrose. Het gebrek aan in-vivo-onderzoek bij mensen toont ook het gebrek aan inzicht in de rol die het ECS heeft bij bepaalde ziektes, zoals osteoporose.
Wetenschappers twijfelen echter niet langer aan het klinische potentieel van cannabinoïden en ook niet aan hun nut bij de behandeling van een scala aan ziektes en aandoeningen. Ze benadrukken wel dat meer onderzoek nodig is om geschikte therapieën te kunnen ontwikkelen op het gebied van botletsel en -ziektes, en velen vinden dat klinische proeven bij mensen de logische volgende stap zijn.
Tegenwoordig is er voldoende bewijs om aan te tonen dat de actieve bestanddelen van cannabis kunnen helpen bij het voorkomen van botbroosheid en het behouden van botgezondheid. Ze zorgen er ook voor dat gebroken botten sneller genezen en ze helpen bij de behandeling van pijn en ontsteking veroorzaakt door botbreuken en -ziektes. Hopelijk laat de internationale regelgeving met betrekking tot cannabis snel toe dat wetenschappers de volgende logische en noodzakelijke stap kunnen zetten.
Ben jij een van de vele mensen die te maken heeft (gehad) met botletsel, een botbreuk of een botziekte? Heb je ooit medicinale cannabis of een ander bijproduct van cannabis (zoals CBD-oliën of -crèmes) gebruikt om de symptomen van een botaandoening te behandelen? Vertel het onshieronder.
- Disclaimer:Dit artikel kan niet ter vervanging worden gebruikt voor professioneel medisch advies, een diagnose of behandeling. Neem altijd contact op met uw arts of andere bevoegde deskundigen. Stel het vragen van medisch advies niet uit en negeer medisch advies niet naar aanleiding van wat u heeft gelezen op deze website.
