Kortweg is het endocannabinoïdesysteem een belangrijk biologisch netwerk vergelijkbaar met het centrale zenuwstelsel, omdat het onmisbaar is voor het gezond functioneren van een lichaam en niet beperkt tot één orgaan of lichaamsdeel. Het is ontdekt dankzij cannabisgebruik(ers), dus geloof niemand die zegt dat we niets aan de maatschappij bijdragen!
Wat is het endocannabinoïdesysteem?
Wetenschappelijk gezien bestaat het endocannabinoïdesysteem uit zenuwcellen, endocannabinoïden en cannabinoïdereceptoren. In dit artikel wordt deze definitie eenvoudiger uitgelegd, want dit is een boeiend onderwerp, maar bijna iedereen die geen neurologie heeft gestudeerd heeft meer uitleg nodig (inclusief de schrijver!).
In de hersenen en het lichaam zitten zenuwcellen die via neurotransmitters met elkaar verbonden zijn. Deze neurotransmitters zijn moleculen die agonisten worden genoemd en die van zenuwcel naar zenuwcel bewegen via de minuscule ruimte, de synaps, tussen deze cellen.
De agonisten sluiten aan op zenuwreceptoren en veroorzaken zo een kettingreactie. Bij het endocannabinoïdesysteem heten deze receptoren CB1 (cannabinoïdereceptor 1) en CB2 (cannabinoïdereceptor 2).
CB1-receptoren komen voornamelijk voor in de hersenen, maar ook in de lever, longen en nieren. CB2-receptoren bevinden zich in het hele lichaam. De hersenen bevatten meer cannabinoïdereceptoren dan elke andere soort zenuwreceptor.
Een veelgebruikte vergelijking is die van de agonisten als sleutel en de receptoren als slot. Je kunt de zenuwcellen echter ook beschouwen als Legoblokjes, waarbij de noppen* de agonisten zijn en de buisjes* de receptoren. Het endocannabinoïdesysteem is een bouwwerk. Het werkt alleen als de blokjes op elkaar passen. En je zult zien dat het heel belangrijk is dat het werkt!
Het endocannabinoïdesysteem stuurt signalen rond in de hersenen en door het lichaam
Cannabinoïden brengen signalen van de ene zenuwcel naar de andere over
CB1 = cannabinoïdereceptor 1. Locatie: met name in de hersenen
CB2 = cannabinoïdereceptor 2. Locatie: lichaam
Hoe werkt het endocannabinoïdesysteem?
Het endocannabinoïdesysteem wordt geactiveerd door (verrassend genoeg) cannabinoïden: De cannabinoïden die van nature door het lichaam worden geproduceerd, heten endocannabinoïden, en de cannabinoïden die in cannabis zitten, heten fytocannabinoïden.
De hierboven genoemde vergelijking van de sleutel en het slot is gebaseerd op het feit dat de CB1- en CB2-receptoren alleen door cannabinoïden worden geactiveerd en niet door een andere soort agonistenmolecuul. Alleen de ‘cannabinoïdesleutels’ passen op de ‘receptorsloten’.
Fyto = een voorvoegsel dat ‘plant’ of ‘planten’ betekent
Endo = een voorvoegsel dat ‘binnenin’ betekent
Fytocannabinoïden, ook wel klassieke cannabinoïden genoemd, komen uit planten
Endocannabinoïden komen uit het lichaam
De CB1-receptoren worden geactiveerd door THC (tetrahydrocannabinol). Dus als we het hebben over het ‘hoofdroes’-effect dat wordt veroorzaakt door sativa-dominante soorten met een hoog gehalte THC, kan die uitspraak letterlijk genomen worden!
De CB2-receptoren worden geactiveerd door CBD (cannabidiol), dat niet psychoactief is en meer hoort bij cannabissoorten en pure CBD-producten die een ontspannend, op het lichaam gericht effect hebben. Hierdoor is de locatie van en het verschil tussen de twee receptoren makkelijk te onthouden!
CB1 = THC = hoofd
CB2 = CBD = lichaam
Gerelateerd artikel
Waarvoor dient het endocannabinoïdesysteem?
Het endocannabinoïdesysteem reguleert de systemen van het lichaam om homeostase te behouden. Dit is het evenwicht dat nodig is om gezond te functioneren. Je kunt homeostase beschouwen als de kleine reeks toestanden waarin het lichaam werkt zoals zou moeten.
Zo worden het bloedsuikergehalte, de inwendige temperatuur, de pH-waarde van het bloed, de regulering van de hoeveelheid water en mineralen in het lichaam en de verwijdering van stofwisselingsproducten allemaal geregeld door homeostatische processen.
Je zou het lichaam als een huis kunnen beschouwen, waarin het endocannabinoïdesysteem de huismeester is.
Als het huis te warm is, zet de huismeester de ramen open of de airconditioning aan. Als het huis te koud is, doet de huismeester de ramen dicht en de verwarming aan. Als het huis vies wordt, maakt de huismeester het schoon, maar hij weet ook wanneer hij moet stoppen met schoonmaken. Je zou tenslotte niet al het afval weggooien en dan met de meubels beginnen.
Lichaam = huis
Endocannabinoïdesysteem = huismeester
Cannabinoïden = berichten die de huismeester ontvangt over wat er gedaan moet worden
De meeste agonisten bewegen maar in één richting. Cannabinoïden zijn ongewoon, in de zin dat ze in beide richtingen tussen zenuwcellen kunnen bewegen. Dit wordt ook wel een negatieve terugkoppeling genoemd. Dit maakt het ECS zo’n essentieel systeem voor levensvormen. Het vertelt het lichaam wanneer een proces moet beginnen (bijvoorbeeld zweten om af te koelen), maar ook wanneer het moet stoppen (anders zouden we voortdurend zweten).
Een lichaam maakt voortdurend zijn eigen cannabinoïden (endocannabinoïden) aan om met het endocannabinoïdesysteem te communiceren, zodat de homeostase door blijft gaan.
Als er niet voldoende endocannabinoïden worden aangemaakt, treedt vermoedelijk een klinisch endocannabinoïdegebrek op. Er wordt ook vermoed dat dit kan worden behandeld door fytocannabinoïden toe te dienen, wat de mens al sinds voor het begin van de geschreven geschiedenis met wisselend behandelsucces heeft gedaan.
Cannabis kan zoveel verschillende aandoeningen behandelen, omdat het endocannabinoïdesysteem door het hele lichaam zit en verantwoordelijk is voor het correct functioneren van zoveel verschillende delen en aspecten ervan.
Hebben alleen mensen een endocannabinoïdesysteem?
Zeker niet! De reden dat het in dit artikel gaat over ‘het lichaam’ in plaats van ‘het menselijk lichaam’, is dat er op deze planeet meer dieren wel dan niet een ECS hebben.
Alle gewervelden (dieren met een ruggenwervel) en ongewervelden (dieren zonder ruggenwervel) hebben een ECS. Dit verklaart waarom CBD-producten met zoveel succes bij huisdieren worden gebruikt en waarom ze een nagenoeg onbeperkt aantal soorten kunnen behandelen.
Er zijn een paar diersoorten die geen ECS hebben, zoals zeesponzen, draadwormen en anemonen, omdat ze zich zo lang geleden in de evolutie van ons hebben afgescheiden. De vroegste levensvorm waarvan bekend is dat deze cannabinoïdereceptoren heeft, is de zakpijp.
Dit primitieve dier met de vorm van een pijp is meer dan zeshonderd miljoen jaar geleden ontstaan en spuugt zijn inwendige organen uit bij wijze van zelfverdediging, een beetje zoals ladderzatte mensen die een gevecht in de kroeg vermijden. Er bestaat zelfs een soort slijmzwam die ‘een rudimentair endocannabinoïdesysteem heeft’.
Gerelateerd artikel
Wanneer is het endocannabinoïdesysteem ontdekt?
Je denkt misschien dat aangezien het ECS zo oud en belangrijk is en in zo veel levensvormen voorkomt, het al lang geleden ontdekt is. Dan heb je het mis. Pas in 1995 is het endocannabinoïdesysteem vastgesteld in de vorm die we vandaag de dag kennen, namelijk CB1- en CB2-receptoren die worden geactiveerd door twee bekende endocannabinoïden (sta op als je ouder bent dan deze belangrijke ontdekking!).
1940 – CBD voor het eerst geïsoleerd
1963 – CBD voor het eerst nagemaakt
1964 – THC voor het eerst nagemaakt
1988 – CB1 vastgesteld (bij ratten)
1991 – CB1 met succes gekloond in mensen
1992 – anandamide, de eerste endocannabinoïde, ontdekt in de menselijke hersenen
1993 – CB2 vastgesteld bij mensen en met succes gekloond
1995 – 2-AG, de tweede endocannabinoïde, ontdekt
De fytocannabinoïde CBD werd in 1940 voor het eerst geïsoleerd, maar pas in 1963 ontdekten professor Mechoulam en zijn team de chemische structuur ervan en lukte het hen deze na te maken. Een jaar later herhaalden ze dit knap staaltje werk met THC.
In 1988 werd de eerste cannabisreceptor vastgesteld en in 1993 de tweede. De eerste endocannabinoïde, genaamd anandamide, werd pas in 1992 ontdekt en de tweede, die 2-AG wordt genoemd (omdat alleen een paar zeer geleerde mensen makkelijk 2-arachidonoylglycerol kunnen zeggen), volgde in 1995.
Gerelateerd artikel
Hoe is het endocannabinoïdesysteem ontdekt?
De enige reden dat we dit fantastische systeem nu kennen, is omdat voor het einde van de jaren tachtig onderzoek werd gedaan, gefinancierd door het Amerikaanse Nationale instituut voor drugsmisbruik (National Institute of Drug Abuse), waarmee cannabisgebruikers zwart gemaakt hadden moeten worden.
Omdat mensen duizenden jaren lang hebben genoten van de bewustzijnsverandering door cannabis en dit niet wilden opgeven alleen maar omdat de legale status ervan was veranderd, hebben we nu de mogelijkheid om honderden aandoeningen te behandelen.
Dit betekent echter niet dat mensen ‘voorbestemd’ zijn om cannabis te gebruiken, ondanks de uitspraken van Bill Hicks. Het zou fout zijn om te zeggen dat ‘dit bewijst dat wij gemaakt zijn om cannabis te gebruiken’, tenzij je geloof ruimte heeft voor wezens die 1. mensen hebben gemaakt, 2. een of ander masterplan hebben waarin wij cannabis gebruiken en 3. ofwel het hebben opgegeven om ervoor te zorgen dat we dit allemaal kunnen doen zonder bang te zijn om in de gevangenis te belanden ofwel kunnen worden tegengewerkt doordat we ons niet aan hun plan houden.
Dit bewijst wel dat de natuur fantastisch is, dat mensen niet zo veel verschillen van andere levensvormen als we eerst dachten, dat cannabis meer medicinaal potentieel heeft dan elke andere plant ter wereld en dat we nu weten waarom.
Eigenlijk moet professor Mechoulam het laatste woord krijgen, die dit punt welbespraakt samenvat:
‘Door een plant te gebruiken die al duizenden jaren bestaat, hebben we een nieuw, enorm belangrijk fysiologisch systeem ontdekt… We waren niet op dat punt gekomen als we de plant niet hadden onderzocht.’
Heb je iets nieuws geleerd van dit artikel? Is er een aspect van het endocannabinoïdesysteem dat niet behandeld is en waarover je nog vragen hebt? Ben je een onderzoeker en heb je een toevoeging of verbetering voor een van de besproken zaken? Laat het ons weten door een bericht achter te laten!
*dit zijn de officiële benamingen voor de onderdelen van de Legoblokjes. Ik heb het gecontroleerd.
- Disclaimer:Dit artikel kan niet ter vervanging worden gebruikt voor professioneel medisch advies, een diagnose of behandeling. Neem altijd contact op met uw arts of andere bevoegde deskundigen. Stel het vragen van medisch advies niet uit en negeer medisch advies niet naar aanleiding van wat u heeft gelezen op deze website.
Kunnen, jullie, mij dit, és in hét Spaans vertalen aùb ?
Dit, zodanig, dat ik hét door mijn Spaanse familie, kan làten, lezen, … .
Buenos dias Roberto,
Gracias por tu pregunta,
Afortunadamente, tenemos el artículo en Español. ¡Lo puedes ver aquí! 🙂
Si tiene alguna otra pregunta, no dude en ponerse en contacto conmigo.
Qué tengas un lindo día!
Mark