Tijdens ons bezoek aan Denver in Colorado kregen we de kans om rondgeleid te worden door het bekroonde bedrijf Emotek Labs, dat cannabisextracten maakt en een gesloten systeem heeft ontwikkeld dat de norm in de branche is geworden. Hierbij wordt met butaan hars aan cannabis onttrokken, terwijl het brand- en explosiegevaar wordt vermeden dat bij traditionele ‘open’ systemen kan optreden.
Tijdens ons bezoek aan Denver in Colorado kregen we de kans om rondgeleid te worden door het bekroonde bedrijf Emotek Labs, dat cannabisextracten maakt en een gesloten systeem heeft ontwikkeld dat de norm in de branche is geworden. Hierbij wordt met butaan hars aan cannabis onttrokken, terwijl het brand- en explosiegevaar wordt vermeden dat bij traditionele ‘open’ systemen kan optreden.
Wat is butaan-hasjolie (BHO)?
Butaan-hasjolie is een zeer puur cannabisextract dat wordt gemaakt door het cannabisplantmateriaal met onder druk staand butaangas te ‘bombarderen’. Het uiterlijk van het extract kan variëren van zacht, ondoorzichtig en gelig, wat meestal ‘wax’ of ‘budder’ genoemd wordt, tot een bijna doorzichtige, glasachtige plaat. Deze laatste is de duurste soort, die gewoonlijk ‘shatter’ genoemd wordt. Wax en budder worden meestal geklopt om ze hun dichtheid te geven en het uiterlijk ervan kan onzuiverheden verbergen die in shatter beter te zien zijn.
Over het algemeen bestaat een cannabisextract of -concentraat uit cannabishars die met een oplosmiddel geheel van het plantaardig restmateriaal is gescheiden. Cannabishars is op basis van lipiden en kan niet oplossen in water, maar wel in een niet-polair oplosmiddel en ook in sommige polaire oplosmiddelen.
Wat is een gesloten extractiesysteem?
Een gesloten systeem is een systeem zonder ‘gaten’ waaruit het oplosmiddel kan ontsnappen. Een gesloten systeem heeft verschillende voordelen. Ten eerste is het explosiegevaar aanzienlijk lager, omdat het brandbare onderdeel in een beveiligd systeem wordt gehouden dat niet kan lekken. Ten tweede wordt veel minder gas verbruikt, omdat het opnieuw door het systeem wordt gecirculeerd en meerdere keren door het plantmateriaal wordt geblazen.
De eenvoudige ‘open’ systemen die voorheen hoofdzakelijk voor het maken van extracten werden gebruikt, worden langzamerhand vervangen nu moderne, professionele systemen, zoals het door Emotek ontwikkelde systeem, ingeburgerd beginnen te raken. Een machine als die van Emotek vergt echter een grote investering, wat alleen de best gefinancierde bedrijven zich kunnen veroorloven. Veel amateurs en ook vrij veel professionals gebruiken dus nog steeds de onveilige ‘open’ methode, waarmee enorm veel butaan verspild wordt en die zeer brand- en explosiegevaarlijk is. Butaan is bovendien een petrochemische stof en een eindige grondstof. In Denver hebben onveilige extractiemethoden in de maanden na de legalisering in januari 2014 diverse fikse branden veroorzaakt.
Wat Emotek doet
Hoewel Emotek Labs zelf ook enkele bekroonde extracten heeft gemaakt, is hun belangrijkste doel het leveren van betere extractiesystemen die veilig, effectief en gebruiksvriendelijk zijn. Hiervoor heeft het bedrijf een gesloten systeem ontworpen dat op bestelling in een aantal verschillende afmetingen kan worden geproduceerd, van een model van 250 gram voor thuisgebruik tot de industriële versie van 2500 gram.
Momenteel maakt Emotek zijn extractiesystemen op bestelling en heeft het geen extra systemen op voorraad. Het team hoopt in de toekomst, wanneer de toelevering van de onderdelen efficiënter wordt, de reeds lange wachtlijst weg te werken en een punt te bereiken waarop vooruitlopend op bestellingen een voorraad kan worden aangelegd.
Wat is het gesloten systeem van Emotek?
Het systeem kost USD 26.980 (EUR 19.700) en bestaat uit een roestvrijstalen onderstuk met ronde gaten, waarin twee roestvrijstalen vaten passen. Het ene vat bevat een tankje met n-taan (zeer zuiver butaan) en het andere vat is de blaaskamer van het apparaat, waar het gas door de verkruimelde cannabis wordt geblazen om de hars los te krijgen.
De blaaskamer zelf bestaat uit meerdere segmenten die voor gebruik op de juiste manier in elkaar gezet moeten worden. De bevestigingsstukken zelf zijn van hoge kwaliteit en passen precies op elkaar, zodat het vrijwel onmogelijk is om het apparaat verkeerd in elkaar te zetten. De schroeven kunnen namelijk alleen worden vastgedraaid wanneer ze goed aansluiten.
Een ingewikkelde reeks buizen verbindt het gastankje met een vacuümpomp en vervolgens met de blaaskamer zelf. De pomp is op verschillende momenten tijdens het proces uitermate belangrijk om ervoor te zorgen dat er geen zuurstof of gas in het systeem achterblijft.
Het belangrijkste voor een gesloten systeem is dat er nooit gas uit het systeem ontsnapt. Daarom wordt de butaan, nadat deze door het cannabismateriaal is gegaan, via een recyclebuis terug de tank in gevoerd. Het gas kan meerdere keren door het materiaal worden geblazen voordat het tankje wordt vervangen en gerecycled. Dit gerecyclede butaan wordt meestal als een product van lagere kwaliteit verkocht, geschikt voor industriële doeleinden, maar niet voor medicinale.
Hoe werkt het systeem van Emotek?
Wanneer het systeem de juiste druk heeft bereikt, net iets meer dan -1 bar, worden de ventielen geopend en wordt het gas door de kamer geblazen. Door een klein plexiglazen raampje recht onder de kamer kan de bediener de vorderingen van het gas zien. Wanneer het tankje bijna leeg is, neemt het aantal vloeistofdruppels zichtbaar af.
Onder de kamer wordt het vloeibare butaan en de opgeloste hars in een ander roestvrijstalen vat opgevangen. Door twee kijkgaten aan de bovenkant van dit vat kan de bediener zien in hoeverre de butaan is verdampt. De beste manier om dit goed te zien is door met een zaklamp door het ene gat te schijnen en door het andere gat te kijken.
Wanneer de butaan is verdampt en weer naar het tankje is vervoerd, kan het hele proces nog een of twee keer herhaald worden. Meestal wordt het gas ten minste een keer door de kamer geblazen. Elke keer daarna dat het gas wordt doorgeblazen, kan gewoonlijk aan de hand van de kleur van de vloeistof die langs het raampje stroomt, worden bepaald hoeveel hars het materiaal nog bevat.
Het cannabisextract zuiveren
Wanneer het plantmateriaal is uitgeput en de butaan voor het laatst is verdampt, wordt de kamer afgekoppeld van het vat eronder en opzijgezet om schoongemaakt te worden. Het vat is nu bedekt met een laag plakkerige cannabishars, die wordt weggeschraapt en op een siliconen bakplaat wordt uitgespreid. Meestal blijven wat resten plakkerige hars in het vat achter. Om het vat schoon te maken laat men butaan door het verder lege systeem stromen.
Nadat het hasjextract dun en gelijkmatig op de siliconen bakplaat is uitgespreid, gaat het in een vacuümoven, voor een proces dat ‘zuiveren’ wordt genoemd. Eerst wordt de druk in de oven weggenomen om een vacuüm te creëren. Hierbij zetten de in de hasj achtergebleven butaanbelletjes uit en barsten, waarna ze volledig verdampen en de hasj ‘schoongemaakt’ wordt doordat de sporen van onzuiverheden verwijderd worden.
Vervolgens blijft de hasj acht uur in de oven, die op ongeveer 110 °F verhit is, zodat de laatste achtergebleven resten butaan kunnen verdampen. Na het zuiveren moet de hasj een glasachtig uiterlijk hebben, stevig (maar misschien nog enigszins plakkerig) aanvoelen en geen belletjes bevatten. Belletjes wijzen erop dat het product niet genoeg gezuiverd is en dat er nog resten butaan in het product zitten.
Waarom wordt butaan als het beste oplosmiddel beschouwd?
Butaan is het favoriete oplosmiddel van de meeste extractiekunstenaars. Het is een niet-polair oplosmiddel en het heeft dus geen elektrische lading in zijn moleculen. Het gas is goedkoop en makkelijk te verkrijgen en door het zeer lage kookpunt van ongeveer -1 °C is het, althans in theorie, makkelijk uit het eindproduct te verwijderen. In de praktijk is het heel belangrijk de beste kwaliteit butaan te gebruiken, want veel gas van lagere kwaliteit bevat sporen van onzuiverheden, waaronder zware metalen.
Het gebruik van butaan als oplosmiddel heeft verschillende nadelen. Zonder gespecialiseerde, dure apparatuur kan het gebruik van butaan enorm gevaarlijk zijn. Amateurextractiekunstenaars hebben bij butaanexplosies ernstige brandwonden opgelopen. Sommige zijn zelfs overleden en veel gebouwen zijn zwaar beschadigd of verwoest. Bovendien is butaan een petrochemische stof en dus slecht voor het milieu. Het is daarom absoluut niet duurzaam om door te gaan met het gebruik ervan.
Butaan wordt over het algemeen echter beschouwd als de beste van de beschikbare opties. Veel andere oplosmiddelen die cannabinoïden kunnen oplossen, verdampen bij een te hoge temperatuur om de cannabinoïden zelf te behouden en kunnen eigenlijk alleen voor het maken van tincturen gebruikt worden. Hierbij blijft de werkzame stof in de oplossing achter. De alcoholsoorten propyl en ethanol kunnen ook gebruikt worden om een cannabisextract te maken, maar deze bevatten vaak 1% of meer onzuiverheden, die soms niet verwijderd kunnen worden.
Een opmerking over de polariteit van oplosmiddelen
Met chemische polariteit wordt de totale elektrische lading in een molecuul bedoeld, die bestaat uit de som van de ladingen van de atomen waaruit de molecuul bestaat. Een polaire molecuul als H2O bestaat uit een positief geladen zuurstofatoom (+1) en twee negatief geladen waterstofatomen (-2). De molecuul heeft dus een ‘dipool’, twee ongelijke en tegengestelde polen, en een totale lading van -1. Een niet-polaire molecuul als methaan (CH4) heeft een gelijke lading in de atomen waar het molecuul uit bestaat. De molecuul als geheel heeft dus geen dipool en geen positieve of negatieve lading.
In het algemeen gesproken lossen niet-polaire oplosmiddelen niet-polaire stoffen op en polaire oplosmiddelen polaire stoffen. Butaan lost bijvoorbeeld olie op en water lost suiker op. Deze regel gaat echter niet altijd op, want polariteit is relatief en de lading van een polaire molecuul varieert afhankelijk van de atomen waaruit hij bestaat. Bovendien kunnen zowel polaire als niet-polaire oplosmiddelen cannabishars oplossen, maar ze werken niet allemaal even goed. Voor het maken van een cannabisextract geeft men meestal de voorkeur aan een niet-polair oplosmiddel, maar verschillende polaire oplosmiddelen, waaronder ethanol en propylalcohol, kunnen ook cannabinoïden oplossen.
Permittiviteit en polariteit
Waarschijnlijk is het bepalen van de permittiviteit (DK – vroeger de diëlektrische constante) van het oplosmiddel een betere manier om verschillende oplosmiddelen en hun vermogen om cannabinoïden op te lossen te vergelijken. Bij DK worden voor het meten van de polariteit niet de ladingen opgeteld van de atomen waaruit de molecuul bestaat, maar wordt onder bepaalde omstandigheden de elektrische capaciteit van een stof ten opzichte van een vacuüm gemeten. Hierbij moet een bepaald voltage worden gebruikt en moet de temperatuur constant blijven.
Een niet-polair oplosmiddel heeft een DK van 15 of minder, terwijl een polair oplosmiddel varieert van 15 tot 100. Het lijkt erop dat hoe dichter een polair oplosmiddel bij de grens van 15 DK ligt, des te beter het middel cannabinoïden oplost. Dit verklaart waarom water cannabinoïden niet kan oplossen, want bij 20 °C heeft water een DK van 80,4, terwijl ethanol en propylalcohol bij 20 °C een DK van 24,3 en 21,8 hebben.
- Disclaimer:Wet- en regelgeving omtrent cannabisgebruik verschilt vaak per land. Sensi Seeds raadt u daarom dan ook aan om de lokale wet- en regelgeving na te gaan. Handel niet in strijd met de wet.