Cannabisconcentraten: is pure THC de toekomst?

Verschillende vormen van pure THC op metalen spatels

Voor consumenten is er momenteel een overvloed aan verschillende cannabisconcentraten op de markt. Ze verschillen qua extractietechniek, textuur, kleur en cannabinoïde- en terpeenprofiel. Concentraten kunnen uit zelfs meer dan 99% zuivere cannabinoïden bestaan, waardoor je cannabinoïden op hele nieuwe manieren kunt gebruiken.

Tot een aantal decennia geleden bestonden cannabisextracten alleen in de vorm van alcoholtincturen of handgewreven hasj. In die tijd werden cannabisextracten gemaakt door clandestiene cannabisdealers en experimentele scheikundigen. Sinds de legalisering van cannabis zijn cannabisextracten wereldwijd enorm populair geworden. De technologische vooruitgang zie je ook terug in cannabisextractiemethoden.

Extractietechnieken zoals gefractioneerde destillatie, chromatografie en CO2-extractie worden nu toegepast op cannabis. Hierdoor ontstaan haast pure cannabinoïde-extracties. Pure THC en CBD bestaan nu in de vorm van geïsoleerde stoffen of destillaten. Deze kunnen tot wel 99% zuiver zijn.

Oudere, traditionele extractiemethoden worden nog steeds toegepast. Je ziet dit terug in de bubble-hasj of handgewreven hasj die nog steeds verkocht wordt in Amsterdamse coffeeshops. Maar de wereld van cannabisextractie heeft in de afgelopen tien jaar grote stappen gemaakt door een heel nieuw scala aan verschillende cannabisextracten te produceren.

Drie verschillende extractiemethoden

Er bestaan verschillende manieren om cannabis te zuiveren waarbij het plantmateriaal verwijderd wordt en alleen de hars achterblijft. De producten van deze verschillende technieken zouden allemaal losjes onder de term ‘hasj’ geschaard kunnen worden. Maar de mensen in de industrie maken over het algemeen een onderscheid tussen traditionele manieren om hasj te maken en moderne extractietechnieken.

1. Hasj- of hasjiesjextracten

De traditionele methoden om hasj te maken zijn zeven en wrijven met de hand. Op deze wijze kunnen producten van enorm hoge kwaliteit worden gemaakt. Maar doordat de scheiding mechanisch en met de hand gebeurt, is het praktisch onmogelijk om te voorkomen dat een kleine hoeveelheid plantmateriaal tussen de harsklieren achterblijft.

De textuur en kleur van traditioneel geproduceerde hasj worden door verschillende factoren beïnvloed. Het gaat dan om de hoeveelheid plantaardig restmateriaal, de techniek en de mate van samenpersing. Handgewreven hasj wordt ook donkerder van kleur door oppervlakteoxidatie van de THC.

Hasjish in blokken gesneden

2. Waterextractie

Het gebruik van bijna bevroren water om de trichomen van het plantmateriaal te scheiden is geen nieuw idee, maar de techniek is in de loop der jaren steeds verder verbeterd. Technisch gezien is het proces mechanisch en niet chemisch, aangezien cannabishars niet in water kan oplossen en het water dus niet als oplosmiddel werkt.

De eenvoudigste manier om waterhasj te maken is om een pot met water, ijs en plantmateriaal te vullen en daarna de pot af te sluiten en te schudden. Door het schudden worden de trichomen van het plantmateriaal gescheiden. Door het verschil in dichtheid zinken de trichomen, terwijl het bladmateriaal blijft drijven. Dit proces is in de loop der jaren verfijnd met verbeterde schud- en filtertechnieken, zodat nu een zeer puur extract kan worden verkregen.

Het wordt in Amsterdam al jaren verkocht als ice-o-lator, ijshasj of waterhasj. Sommige soorten zijn zo puur, dat ze nu steeds vaker ‘oplosmiddelvrije’ extracten worden genoemd, met name op de Amerikaanse markt. Later in dit artikel bespreken we dat consumenten vaker voor oplosmiddelvrije extracten kiezen omdat de kans op besmetting kleiner is.

Hasj is bij de meeste Amerikanen niet zo bekend als bij veel Europeanen. Het is de meest traditionele vorm van cannabisextractie, waarschijnlijk omdat er geen machines of chemicaliën voor nodig zijn. Het bestond al lang voordat extracten populair werden in Amerika. Toen de Amerikaanse markt explodeerde, was er al een technologische oplossing voor chemische vloeistofextracties. Daardoor bleef hasj veel populairder in Europa dan in Amerika.

3. Vloeistofextractie

Om de trichomen volledig van het plantmateriaal te scheiden, is er een chemisch proces nodig in plaats van een mechanisch proces. Al komen er in bepaalde chemische processen ook mechanische fases voor, bijvoorbeeld vermalen, bevriezen en filteren.

Voor chemische scheiding is een oplosmiddel nodig dat de trichomen kan oplossen. Zo’n oplosmiddel kan polair zijn (alcohol, zoals ethanol of isopropanol), of niet-polair (butaan of hexaan). Moderne, geavanceerde extractietechnieken gebruiken CO2 als oplosmiddel.

Chemische polariteit heeft betrekking op de elektrische lading in een molecuul. Een polair molecuul (zoals H2O) heeft een positief geladen zuurstofatoom en twee negatief geladen waterstofatomen. Door het verschil in lading heeft hij per saldo een dipool, dat wil zeggen, hij heeft twee tegengestelde polen. Een niet-polair molecuul (zoals methaan; CH4) heeft een gelijke stroomverdeling en heeft daardoor geen dipool.

Globaal gezien lost een niet-polair oplosmiddel een niet-polaire stof op en een polair oplosmiddel een polaire stof. Butaan lost bijvoorbeeld olie op en water lost suiker op. Maar het classificeren van oplosmiddelen als uitsluitend polair of niet-polair is eigenlijk te simpel gesteld, aangezien polariteit op een relatieve schaal berust.

Een manier om polariteit te meten is door naar de permittiviteit (DK – vroeger de diëlektrische constante) van het oplosmiddel te kijken. DK is een afzonderlijke meeteenheid, namelijk de verhouding, bij gebruik van een bepaald voltage, tussen de gehele elektrische capaciteit van een stof en een vacuüm. Het komt echter voldoende met polariteit overeen om een bruikbare meeteenheid te zijn.

Extractiemethoden bepalen het gehalte aan terpeen en chlorofyl in het concentraat

Bij het gebruik van polaire oplosmiddelen worden bepaalde polaire stoffen uit het plantmateriaal ook opgelost. Deze blijven in het eindproduct zitten, tenzij er nog meer gefilterd wordt (bijvoorbeeld met houtskool). Dit vermindert vaak de werking en de smaak. Chlorofyl, terpenen en bepaalde andere plantalkaloïden, die over het algemeen allemaal niet door een niet-polair oplosmiddel worden opgelost, lossen wel in deze oplossing op. Ze beïnvloeden de uiteindelijke geur, smaak en dichtheid van het extract.

Het is misschien wel wenselijk om terpenen in het extract te hebben, aangezien ze voor een groot deel van de geur en smaak zorgen. Maar chlorofyl is door zijn donkergroene kleur en bittere smaak minder geliefd. Als er meer wordt gefilterd, worden vaak de terpenen en zelfs wat van de cannabinoïden verwijderd. Het is dus beter om ervoor te zorgen dat de chlorofyl überhaupt niet opgelost wordt.

Een snelwasmethode is een goed compromis. Hierbij wordt het plantmateriaal gedurende minder dan een minuut in oplosmiddel ondergedompeld. Bij een normale methode duurt dit maximaal enkele weken. Bij deze methode kunnen de smaakgevende terpenen ook enigszins vastgehouden worden.

Vijf verschillende cannabisextracten

Afhankelijk van de gehanteerde extractietechniek komt er een ander eindproduct uit. Extracten verschillen in kleur, textuur, terpeenprofiel (en dus in smaak) en cannabinoïdeprofiel.

Bij bepaalde extractietechnieken loop je een groter risico op het achterblijven van oplosmiddel in het eindproduct. Hierdoor zijn deze extracties over het algemeen van mindere kwaliteit en mogelijk onveilig. Voor andere technieken heb je helemaal geen oplosmiddel nodig. Afhankelijk van de producent, zijn budget en de beschikbare extractie-installaties hebben bepaalde technieken de voorkeur boven andere.

1. Cannabisrosin

Rosin is een oplosmiddelvrije extractie. Om rosin te maken heb je alleen hitte nodig. Cannabisbloemen worden ingepakt in een soort absorberend papier (zoals perkament) en vervolgens geplet tussen twee hete platen. De trichomen en hars smelten van de bloem en worden door het papier opgenomen. Dan wordt het verzameld.

In eerste instantie werd deze techniek populair als een doe-het-zelfcannabisextract. Maar in de afgelopen jaren kregen producenten commerciële interesse in rosin, omdat je het met eenvoudige technologie kunt maken en er geen oplosmiddel bij komt kijken.

Cannabis Rosin op een wit blad

2. Wax & shatter

In de afgelopen tien jaar zijn wax en shatter uitgegroeid tot de populairste vormen van cannabisextractie in Amerika. De extractietechnieken van wax en shatter zijn bijna identiek, maar het schudden na de extractie geeft ze verschillende texturen: de ene is waxachtig en de andere is glazig en kruimelig.

Om wax of shatter te maken passen producenten meestal butaanextractie toe. Cannabisbloemen worden in een koker gedaan, dan wordt er met hoge druk butaan in de koker gespoten. Dit werkt als oplosmiddel en trekt de cannabinoïden en terpenen los van het plantenmateriaal. Daarna wordt er hitte ingezet om al het achtergebleven oplosmiddel te verdampen. Als je dit eindproduct schudt, krijg je een waxachtig extract. Als je het laat afkoelen zonder het te schudden, krijg je shatter als eindproduct.

Cannabis Wax en Shatter in twee glazen potten

Deze extractietechniek kent een aantal risico’s. Butaan dat is achtergebleven in een product kan uiteindelijk worden opgerookt door de gebruiker en het inhaleren van butaan is gevaarlijk. Niet elke producent neemt de nodige stappen om al het achtergebleven oplosmiddel te verwijderen. Bovendien is doe-het-zelfhasj-extractie met butaan gevaarlijk omdat het kan exploderen.

3. Cannabisolie en hasjolie

Olieconcentraten van cannabis ontwikkelen zich tot een van de populairste manieren om cannabinoïden in te nemen, met name in de vorm van CBD-olie. Butaan-hasjolie (BHO) was een van de eerste vormen van cannabisolie. Het was de bekendste manier om olie te onttrekken, totdat werd ontdekt dat CO2 een beter oplosmiddel was.

CO2 verandert onder hoge druk in een vloeistof. In die hoedanigheid kan het langs cannabisbloemen worden gepompt. Het werkt als oplosmiddel en onttrekt een scala aan cannabiscomponenten, zoals cannabinoïden, terpenoïden en zelfs flavonoïden.

Drie knoppen en olie die uit een glazen fles morsen

Als de druk terugloopt, verandert CO2 weer in een gas. Hierdoor is het gemakkelijk te verwijderen van het eindproduct. Het is een van de schoonste manieren om cannabinoïden te onttrekken. Dit komt natuurlijk doordat er vrijwel geen risico is dat het oplosmiddel het eindproduct vervuilt.

Tegenwoordig wordt de meeste CBD-olie op deze wijze geproduceerd. Het is minder gevaarlijk dan het werken met butaan en het geeft een geweldige opbrengst. Het is wel een dure technologie en daarom wordt het doorgaans toegepast door gerenommeerde CBD-olieproducenten.

4. Hasj

Zoals hierboven beschreven, valt het traditionele hasj wrijven onder de noemer van cannabisextractie. Hasj is de oudste vorm van een cannabisconcentraat. Tegenwoordig wordt hasj nog steeds met de hand gewreven, al heeft de industrie natuurlijk technologieën ontwikkeld om hasjextractie gemakkelijker te maken.

Handgewreven hasj komt met name uit Marokko en India, waar deze oeroude techniek van cannabisextractie nog steeds toegepast wordt. De bloemen worden tussen de handpalmen gewreven en na een bepaalde tijd blijft het achtergebleven materiaal van de bloem op de handpalmen en vingertoppen achter. Als je dit residu eraf schraapt, heb je hasj.

Een moderne techniek om hasj te maken is bijvoorbeeld bubble-hasj. Hier in Nederland kennen we het ook als de ice-o-lator. Wax en shatter worden wel eens hasj genoemd, maar dat zijn ze eigenlijk niet, omdat ze chemisch worden geproduceerd in plaats van handmatig of mechanisch.

5. Geïsoleerde cannabinoïden

De cannabismarkt is ontploft door de mogelijkheid om zuivere cannabinoïden te produceren. Dit product is namelijk multi-inzetbaar voor producenten van cannabisproducten. De extractietechnologie heeft het voor de cannabisindustrie mogelijk gemaakt om pure cannabinoïden te onttrekken, zoals THC en pure CBD.

CBD en THC worden in Amerika verkocht als geïsoleerde stof of als destillaat. In veel delen van Europa (waaronder in Nederland) wordt de geïsoleerde stof CBD niet verkocht. Het kan echter wel gebruikt worden om CBD-producten te produceren, zoals CBD-olie, tincturen en topische producten.

Geïsoleerde cannabinoïden verkrijg je door een complexe destillatiemethode. Met CO2-extractie wordt een cannabisconcentraat gemaakt, dat vervolgens gezeefd wordt in een gefractioneerde destillatie-installatie. In dit apparaat worden alle verschillende fracties van cannabis gedestilleerd. Elke cannabinoïde verdampt bij een andere temperatuur. Door gefractioneerde destillatie kan elke cannabinoïde apart gedestilleerd en verzameld worden.

Een spuit in een glazen pot vol met bruine vloeistof gelabeld CBD

Chromatografie is ook een methode om cannabinoïden te scheiden. Het lijkt een beetje op wat wij op de middelbare school bij scheikunde hebben gehad. Het cannabisextract gaat door een medium, en afhankelijk van de dichtheid en chemische samenstelling van elk onderdeel gaat het op verschillende snelheden door het medium. Zo kun je de verschillende cannabinoïden scheiden. 

Winterisatie wordt toegepast om eventuele andere aanwezige stoffen van het eindproduct te verwijderen. Het eindproduct is een pure, geïsoleerde cannabinöide zoals CBD- of THC-isolaat en het heeft een gele, poederige textuur. Deze kan gebruikt worden om verschillende producten van te maken, zoals oliën, vape-sappen, tincturen, topische producten, eetbare producten en drankjes.

Medicinale toepassingen van cannabisconcentraten

Er is steeds meer bezorgdheid over de zuiverheid van cannabisconcentraten, die inmiddels wel tot 99% puur kunnen zijn. De discussie gaat over welk maximum aan zuiverheid cannabisconcentraten zouden mogen hebben, en met name over wat nog veilig is.

Bepaalde soorten van cannabisconcentraten worden alleen recreatief gebruikt. Maar concentraten worden ook medisch toegepast. Geïsoleerde cannabinoïden kunnen bijvoorbeeld bij de productie van farmaceutische cannabismedicijnen worden ingezet. Met geïsoleerde cannabinoïden kun je exacte hoeveelheden cannabinoïden afmeten, wat met een compleet extract onmogelijk zou zijn.

Geïsoleerde cannabinoïden zoals THC- of CBD-isolaten of destillaten zijn een mogelijke schakel tussen de farmaceutische industrie en de cannabisindustrie. Al weten we nog niet hoe het verder zal gaan met cannabisconcentraten, ze geven de farmaceutische industrie wel een mooie kans om onderdeel te worden van een volwaardig en legaal medicinaal cannabisprogramma.

  • Disclaimer:
    Dit artikel kan niet ter vervanging worden gebruikt voor professioneel medisch advies, een diagnose of behandeling. Neem altijd contact op met uw arts of andere bevoegde deskundigen. Stel het vragen van medisch advies niet uit en negeer medisch advies niet naar aanleiding van wat u heeft gelezen op deze website.

Comments

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Auteur

  • Profile-image

    Sensi Seeds

    De redactie van Sensi Seeds bestaat uit botanici, medische en juridische experts, plus gerenommeerde activisten zoals Dr. Lester Grinspoon, Micha Knodt, Robert Connell Clarke, Maurice Veldman, Sebastian Marincolo, James Burton en Seshata.
    Meer over deze auteur
Scroll naar top