Cannabis wordt nu op meer plaatsen gelegaliseerd dan ooit tevoren. Sommige activisten pleiten voor legalisering met argumenten over klimaatveranderingsvoordelen, maar in hoeverre is het waar dat cannabis kan helpen om klimaatverandering te voorkomen of tegen te gaan?
De gedachte dat cannabisteelt kan helpen om de gevolgen van klimaatverandering te verzachten is niet nieuw.Beide kampen in het legalisatiedebat verspreiden echter veel desinformatie, pseudowetenschap en openlijke propaganda. Hierdoor kan het voor het publiek heel moeilijk zijn om te achterhalen wat er nu werkelijk aan de hand is.
Het monoterpeenargument
Een gangbaar argument is dat alleen al het planten van cannabis de terpenen kan vervangen die werden verspreid door bomen die verloren zijn gegaan door ontbossing. Deze terpenen spelen een belangrijke rol bij het reguleren van de omstandigheden in de atmosfeer. Met name monoterpenen (die allemaal dezelfde scheikundige formule C10H16 hebben) zijn belangrijk voor dit proces, hoewel andere soorten wellicht ook belangrijk zijn.
Wanneer monoterpenen vrijkomen, worden ze door convectie naar de stratosfeer meegevoerd. In de atmosfeer oxideren ze met ozon, OH en NO3, waarbij een reeks bijproducten ontstaat.
We begrijpen niet precies hoe monoterpenen kunnen helpen om de aarde tegen de schadelijke UVB-straling van de zon te beschermen. Maar men weet wel dat het product van de oxidatie van de monoterpenen in de atmosfeer helpt bij de vorming van wolken, die zonnestralen terugkaatsen en meer neerslag geven. Bij warm weer komen er meer monoterpenen vrij (wat plaatselijk afkoeling veroorzaakt), doordat boven het bos wolken gevormd worden. Zo wordt de temperatuur gereguleerd.
Wat klopt er niet aan deze redenering?
Hoewel het zeker waar is dat cannabis monoterpenen afgeeft, heeft men niet met zekerheid vastgesteld hoeveel en welke soorten vrijkomen, wat van cannabissoort tot cannabissoort verschilt, en heeft men niet onderzocht wat precies hun werking is bij de regulering van de atmosfeer. Het lijkt erop dat de suggestie dat cannabis meer monoterpenen afgeeft dan alle andere landbouwgewassen ongefundeerd is.
Als cannabis wel de meeste monoterpenen zou afgeven waarvan men denkt dat ze het belangrijkst zijn voor oxidatie en wolkvorming (onder andere α-pineen, β-pineen, D-limoneen, myrceen en kamfeen), dan zou er zeker een specifieke rol voor cannabis weggelegd zijn. Maar dit is absoluut niet zeker.
Cannabis groeit bijzonder snel, maar het is onbekend hoe snel de plant terpenen afgeeft. Bovendien kan het heel goed zijn dat er een andere plantensoort of misschien vele andere plantensoorten bestaan, die net zo goed of beter atmosferische monoterpenen afgeven.
Tamme kastanje
De tamme kastanje (Castanea sativa) is een van de grootste uitstoters van monoterpenen. De boom bereikt in ongeveer tachtig jaar zijn totale hoogte van ongeveer 35 meter en zijn omtrek van ongeveer twee meter, waarbij hij in de eerste twaalf jaar twintig meter kan groeien.
Eucalyptusbomen
Ook van eucalyptusbomen is bekend dat ze enorm veel produceren: het blauwe waas waar de Blue Mountains in Australië hun naam aan ontlenen, wordt veroorzaakt door de wolk monoterpenen die uit de bomen vrijkomt en het licht verstrooit. De boom heeft ook veel toepassingen in de geneeskunde en industrie. Ze groeien snel, tot wel vier meter per jaar.
Zwarte bamboe
Zwarte bamboe (Phyllostachys nigra) groeit drie meter per jaar en produceert ook veel monoterpenen. Daarnaast heeft de plant verschillende toepassingen op het gebied van hout, vezels, voedsel en geneeskunde.
Als zodanig zijn ongefundeerde beweringen als “de cannabisplant is uitzonderlijk omdat hij in kortere tijd in meer verschillende soorten grond en in meer verschillende klimaten 58 monoterpenen in grote hoeveelheden produceert en omdat hij grotere ecologische en economische voordelen heeft dan elk ander landbouwgewas ter wereld” onwetenschappelijk. Ze leveren dan ook geen bijdrage aan de huidige campagne om cannabis te legaliseren vanwege de mogelijke rol die de plant kan spelen bij het tegengaan van de klimaatverandering.
Het belang van CO2
Bosgebieden zijn zeer belangrijke opslagplaatsen van koolstofdioxide. Jaarlijks nemen ze per hectare tonnen koolstofdioxide op, waardoor ze de totale hoeveelheid CO2 in de atmosfeer verminderen, terwijl ze tegelijkertijd zuurstof afscheiden. CO2 is een bekend broeikasgas en de steeds hogere concentratie ervan in de atmosfeer wordt in nauw verband gebracht met door mensen veroorzaakte klimaatverandering.
Omdat ontbossing de bossen op de aarde blijft aantasten, is het totale percentage met bos bedekte gebieden enorm afgenomen. Men denkt dat in de afgelopen decennia de ontbossing alleen al voor een kleine totale stijging van de mondiale temperatuur verantwoordelijk was, omdat dit een toename in CO2 van12% tot 20% heeft veroorzaakt. Hierbij is de toename als gevolg van de industrie en andere vormen van luchtvervuiling nog niet meegerekend.
Een ander vaak herhaald argument is dat cannabis een betere kandidaat voor het verwijderen van koolstofdioxide is dan welke andere plant dan ook. In een artikel op de altijd sensatiebeluste website Natural News wordt beweerd dat “de bodemherstellende voordelen van cannabis in de natuur vrijwel onovertroffen zijn, omdat deze wonderplant van nature veel meer koolstofdioxide opneemt dan bijna elke andere bekende boom, struik of plant”. In het artikel wordt vervolgens Carbon Planet, een onbekend weblog, geciteerd: “Een veld medicinale wiet neemt per hectare ongeveer 22 ton koolstofdioxide op”. Deze bewering wordt in beide artikelen door geen enkele officiële bron ondersteund.
Hennep wordt inderdaad beschouwd als een belangrijk gewas dat koolstofdioxide opneemt, net als vele andere commerciële gewassen, zoals sojabonen, rijst, tarwe en suikerriet. De netto koolstofdioxideopname van industriële hennep wordt elders echter geschat op 0,61 ton per hectare per jaar. Dit is veel minder dan de eerste bewering en het is bovendien vergelijkbaar met andere gangbare gewassen.
Hennep is een eenjarig gewas, wat betekent dat de plant elk jaar wordt geoogst. Daarin zit het verschil met bomen. Eenjarige gewassen hebben zonder twijfel potentieel als koolstofdioxideopslag, vooral wanneer ze uiteindelijk niet worden verbrand of als biobrandstof worden gebruikt, twee processen waarbij koolstofdioxide weer in de lucht vrijkomt. Over het algemeen beschouwt men bomen echter als belangrijker om CO2 in de lucht onder controle te houden.
Gerelateerd artikel
Cannabis en CO2 in de atmosfeer
Men is geïnteresseerd in het feit dat cannabis en veel andere plantensoorten hun groeisnelheid en gebruik van voedingsstoffen kunnen vergroten in een omgeving die rijk is aan CO2 . In een onderzoek uit 2011 is aangetoond dat een gehalte van 700 ppm CO2 in de atmosfeer de netto fotosynthese en het rendement van het watergebruik bij vier cannabissoorten met een hoge opbrengst aanmerkelijk verhoogde vergeleken met een omgevingsgehalte van 390 ppm. Aan de andere kant had een gehalte van 545 ppm een verwaarloosbaar effect.
Het gehalte CO2 in de atmosfeer heeft echter nog niet de magische grens van 700 ppm bereikt waarboven cannabis efficiënter gaat groeien. Volgens schattingen wordt dit punt bij de huidige uitstoot rond het jaar 2100 bereikt. We hebben dus nog meer dan tachtig jaar om verschillende andere oplossingen uit te proberen die het gehalte mogelijk lager houden.
Een van deze oplossingen is het herplanten van een groot aantal verschillende plantensoorten die momenteel bedreigd worden of last hebben van een versplinterd leefgebied. Als dit nu wordt gedaan, zouden zelfs herbebossingsprogramma’s met relatief langzaam groeiende soorten over tachtig jaar nog een aanzienlijke invloed hebben. Als deze oplossingen succesvol zijn, is het niet nodig om veel cannabis te planten voor de opslag van koolstofdioxide.
Naarmate onze kennis over de ingewikkelde dynamiek van koolstofdioxideopname door op het land levende biomassa steeds verbeterd, wordt het steeds duidelijker dat grote, oude bomen in de loop der tijd verreweg de beste koolstofdioxideverzamelaars zijn. Uit een recent onderzoek in Nature bleek dat bij het grootste deel van de boomsoorten de grootste, oudste exemplaren in feite wat de massa betreft het snelst groeien en dat door hun groei hun capaciteit voor koolstofdioxideopslag jaarlijks groter wordt. In uitzonderlijke gevallen kan één grote boom in een jaar evenveel koolstofdioxide aan het bos toevoegen als een middelgrote boom in zijn hele leven tot nu toe heeft opgenomen.
Welke rol kan cannabis dan wel spelen?
Wanneer de methodes op de juiste manier worden toegepast, is er geen reden waarom cannabis en hennep niet zouden moeten worden geplant als onderdeel van een duurzame oplossing voor koolstofdioxideopslag. De vraag of een bepaalde plant een betere koolstofdioxideopslagplaats of monoterpeenuitstoter is, is echter niet de juiste vraag om te stellen als het gaat om het oplossen van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering.
Verlies van biodiversiteit is een van de belangrijkste factoren die op de lange termijn invloed hebben op de overleving van onze eigen soort en van andere soorten waar we afhankelijk van zijn. Een oplossing die zich op een enkel gewas richt om de klimaatverandering tegen te gaan, is geen duurzame oplossing.
Cannabis moet niet worden beschouwd als dé plant die ons gaat beschermen tegen verdere door mensen veroorzaakte opwarming van de aarde. We moeten naar het totaalbeeld kijken. De juiste benadering zou zijn om te proberen om alle overgebleven ecosystemen te beschermen, zoveel mogelijk biodiversiteit te behouden en reeds lopende plantprogramma’s te intensiveren, waarbij een scala aan soorten wordt geplant die bij de leefomgeving en mogelijke toepassingen passen.
Het zou ongetwijfeld meerdere voordelen hebben om waar mogelijk meer cannabis te telen, maar het belang van de plant moet niet overdreven worden om steun voor legalisering te krijgen. Er zijn al veel goede redenen waarom cannabis gelegaliseerd moet worden zonder het argument te verzwakken met wilde beweringen en ongefundeerde feiten. Dit zou tegenstanders juist argumenten opleveren om de beweging in diskrediet te brengen.
- Disclaimer:Wet- en regelgeving omtrent cannabisteelt verschilt vaak per land. Sensi Seeds raadt u daarom dan ook aan om de lokale wet- en regelgeving na te gaan. Handel niet in strijd met de wet.
