We hebben allemaal wel eens de behoefte om te ontsnappen aan onze dagelijkse sleur. We gaan met vakantie, tennissen of ontspannen ons met een glas wijn. Veel marihuanagebruikers richten zich op het hier en nu en vergeten hun dagelijkse sleur en zorgen als ze high zijn. Er is niets mis met zo’n kleine ontsnapping, zolang die helpt om een gelukkig leven te leiden.
Is dit niet het ware romantische gevoel; niet de wens om aan het leven te ontsnappen, maar om te voorkomen dat het leven aan jou ontsnapt.“
Thomas Wolfe
We hebben allemaal wel eens de behoefte om te ontsnappen aan onze dagelijkse sleur. We gaan met vakantie, tennissen of ontspannen ons met een glas wijn. Veel marihuanagebruikers richten zich op het hier en nu en vergeten hun dagelijkse sleur en zorgen als ze high zijn. Er is niets mis met zo’n kleine ontsnapping, zolang die helpt om een gelukkig leven te leiden.
Van kleine ontsnapping naar escapisme
Voor velen is marihuana echter een middel geworden om herhaaldelijk te ontsnappen aan stressvolle situaties en om zich te verschuilen voor de problemen in hun leven. Ze zijn van af en toe een kleine ontsnapping overgegaan op een ongezond patroon van escapisme. Natuurlijk is marihuanagebruik slechts een van de vele middelen die misbruikt kunnen worden bij een escapistische levenshouding. Ook alcohol of activiteiten zoals het spelen van computerspelletjes of tv kijken, kunnen voor dat doel worden misbruikt.
Marihuana is beslist een krachtig middel om stress te verminderen, zowel in fysiologisch als in psychisch opzicht. Wat het laatste betreft, nemen velen die op zoek zijn naar het stressverlagende effect er genoegen mee om ‘wazig en verward’ te zijn. Om in deze geestestoestand te komen, consumeren ze doorgaans goedkope marihuana van slechte kwaliteit die te laat is geoogst en op de verkeerde wijze is opgeslagen: blootgesteld aan licht, zuurstof en hoge temperaturen. Dan is een groter deel van de THC afgebroken tot CBN (cannabinol), dat zorgt voor een meer bedwelmde en verwarde geestestoestand.
Die gebruikers willen liever ‘stoned’ dan ‘high’ worden. Deze slechte kwaliteit en de bijbehorende effecten zijn toch al alles wat veel gebruikers op de zwarte markt kunnen krijgen. De daaruit voortvloeiende veranderde geestestoestand biedt weliswaar de gewenste ontspanning en een mentale vlucht, maar deze gebruikers ervaren niet de sterke cognitieve stimulans die goede marihuana in gunstige omstandigheden kan opwekken.
Gerelateerd artikel
Verbod en escapisme
We moeten begrijpen dat tientallen jaren van verbod in feite, op verschillende manieren, hebben geleid tot dit wijdverspreide misbruik van marihuana voor alleen het hierboven beschreven ‘wazige en verwarde’ effect. Ongeveer veertig jaar geleden begonnen kwekers een Afghaanse indica soort (of cannabisvariëteit met ‘breed blad’) te gebruiken om hybride cannabissoorten te krijgen met een compactere vorm, een hoog THC-gehalte en korte oogstcycli. Ze creëerden cannabisplanten voor kwekers die een grotere opbrengst, kleinere planten voor binnenkwekerijen en een hoog THC-gehalte voor een betere ‘kick’ wilden. Als gevolg zijn de cannabisplanten – zelfs de buitenrassen die in het wild groeien – wereldwijd veranderd en bevatten de meeste soorten nu een hoge concentratie van het bedwelmende terpeen myrceen, een genetische erfenis van de hierboven genoemde Afghaanse herkomst.[1]
Het verbod heeft ook een vrije stroom van informatie tussen gebruikers, producenten en wetenschappers in de weg gestaan. De markt is niet transparant en gebruikers zijn vaak totaal niet voorgelicht over wat zij consumeren, zodat velen van hen marihuana van slechte kwaliteit krijgen die vaak zelfs nog is ‘opgepept’. Veel gebruikers hebben nog nooit het veelomvattende, geestverruimende potentieel van marihuana ervaren.
En het verbod heeft natuurlijk geleid tot een wijdverspreid verlangen naar nog meer escapisme. Wie bij een verbod een problematische relatie met marihuana ontwikkelt, wordt niet alleen in de steek gelaten door de samenleving, maar wordt ook gecriminaliseerd. Veel gebruikers reageren dan op de toename van problemen met meer escapisme en gaan nog meer slechte marihuana gebruiken: ze komen in een neerwaartse spiraal.
Tot slot heeft verbod ook duidelijk een beslissende rol gespeeld – en speelt deze nog steeds – door de beïnvloeding van een ongezond dynamisch systeem van kwekers en gebruikers, een systeem dat leidt tot verarmd gebruik en vaak misbruik van marihuana van slechte kwaliteit om gebruikers die even willen ontsnappen aan hun dagelijkse zorgen alleen maar te bedwelmen en wazig en verward te maken.
Gedachteverkenning in plaats van ontsnappen
Bij een gelegaliseerde en gereguleerde markt, waar nu sprake van is in sommige delen van de VS, in Nederland of in Uruguay, zien we dat veel gebruikers veel meer weten over cannabissoorten. Ze hebben de beschikking over marihuana van betere kwaliteit en krijgen ook veel meer kwaliteit voor hun geld. Veel gebruikers leren niet alleen veel over de talloze medische toepassingen van marihuana, maar herontdekken en verkennen ook de vele dimensies van het high zijn op marihuana voor inspiratie en andere toepassingen.
Ik heb bij verschillende gelegenheden al vaker gezegd dat de high van marihuana, als deze met vaardigheid en kennis wordt gebruikt, een heel scala aan perceptuele en cognitieve stimulansen met zich mee kan brengen: een sterke gerichtheid van de aandacht, sterkere zintuiglijke waarnemingen en een versterking van het directe geheugen, verbeeldingskracht, patroonherkenning, creativiteit, introspectie, empathisch begrip en inzichten.[2]
In plaats van marihuana alleen te gebruiken om te ontspannen, om de eetlust op te wekken of om te genieten van de euforie van het high zijn, beginnen gebruikers met marihuana hun gedachten te verkennen. Ze gebruiken deze stimulans om muziek te componeren, om creatief te worden in de keuken, om meer begrip te krijgen voor hun vrienden, om wetenschappelijke of persoonlijke inzichten te verkrijgen of om te vrijen. Ze draaien niet langer rond in een kringetje, zoals veel escapisten, maar gebruiken marihuana productief om hun gedachten te verkennen en persoonlijk te groeien. Deze gebruikers beschrijven marihuana als een grote stimulans in hun leven.
Maar het stereotype van de luie, disfunctionele, stonede gebruiker is niet misleidend en fout in de zin dat dit soort gebruikers niet bestaan. Die zijn er wel en er zijn nog veel te veel gebruikers die marihuana misbruiken voor escapisme. Maar het automatisch opwekken van die disfunctionele toestand is geen intrinsieke eigenschap van marihuana. Het probleem wordt voor een groot deel veroorzaakt door het verbod dat leidt tot verschillende omstandigheden die weer leiden tot dit wijdverspreide misbruik en het gebruik van slechte marihuana. Het probleem komt ook voort uit een sociaal kille, materialistische, neo-liberale samenleving waarin velen constant te maken hebben met te veel negatieve stress, zodat ze op zoek gaan naar manieren om te ontsnappen.
Gerelateerd artikel
Legalisering, voorlichting, gebruik en misbruik
Gebruiken meer mensen meer marihuana wanneer het legaal is om dat te doen? Uit veel vergelijkende onderzoeken is naar voren gekomen dat dit niet noodzakelijkerwijs het geval is.[3] Maar ik denk dat het tijd is om een relevantere vraag te stellen: als we marihuana legaliseren en het publiek beter voorlichten, lukt het ons dan om minder mensen marihuana te laten misbruiken zoals velen doen als vorm van escapisme? We hebben alle reden om daarvan uit te gaan. Zoals we nu duidelijk in sommige delen van de VS zien, hebben medische marihuanagebruikers met veel uiteenlopende indicaties enorm veel baat bij verschillende cannabissoorten die zijn ontwikkeld voor hun speciale behoeften. Alle consumenten beschikken nu over een transparante markt, ze weten wat ze kopen en ze krijgen marihuana van veel betere kwaliteit voor hun geld. Ze beschikken over meer informatie over hoe je marihuana het beste kunt gebruiken, over de werkelijke risico’s en over het potentieel ervan. Ze kunnen meer vrijelijk experimenteren met marihuana om erachter te komen hoe ze deze kunnen gebruiken voor hun eigen doeleinden. Dat zijn de noodzakelijke voorwaarden waardoor gebruikers ‘cannasseurs’ worden. En alleen door vaardigheid en kennis krijgen ze een zinvollere relatie met marihuana.
Misschien hoeven we ons niet al te veel zorgen te maken over het totale aantal marihuanagebruikers en moeten we ons eerder zorgen maken over het aantal mensen dat ongelukkig is.
[1] Zie Michael Backes (2014), Cannabis Pharmacy. The Practical Guide to Medical Marijuana, Black Dog & Leventhal Publishers, New York.
[2] Zie Sebastian Marincolo (2015), What Hashish Did To Walter Benjamin – Mind-Altering Essays on Marijuana, Khargala Press, Stuttgart.
[3] Voor een goed overzicht van enkele onderzoeken over dat onderwerp, zie hier.
