Omdat er alsmaar nieuwe wietsoorten ontwikkeld worden, maken kwekers zich steeds meer zorgen over het behoud van wenselijke genetica. Omdat planten nooit op dezelfde manier zullen groeien, is klonen lange tijd de industriestandaard geweest voor het behouden van cannabisgenen. Recente ontwikkelingen hebben echter geleid tot een nieuw hulpmiddel: weefselkweek.
Wat is de weefselkweek van wiet?
Net als klonen is het doel van weefselkweek van wiet het behouden van wenselijke cannabisgenetica. Kort gezegd zullen wietplanten die uit zaadjes worden gekweekt nooit identiek zijn aan hun ouders, een fenomeen dat vergeleken kan worden met echte families. Broers en zussen beschikken namelijk over dezelfde genen, die echter tot diverse resultaten kunnen leiden, bijvoorbeeld tot verschillende haarkleuren. Hetzelfde geldt voor wietplanten. Tot voor kort betekende dit dat de enige manier waarop je ervoor kon zorgen dat al je planten zich op precies dezelfde manier ontwikkelden, het kiezen was van een moederplant om hier klonen van te maken. Hier is echter nu verandering in gekomen.
Weefselkweek van wiet, ook bekend als micropropagatie, bereikt dezelfde resultaten als klonen, maar is sneller en gemakkelijker schaalbaar. Het idee achter deze techniek is dat kwekers extreem kleine delen van een wietplant kunnen oogsten, bijvoorbeeld het uiteinde van een scheut of een node, en deze laten uitgroeien tot nieuwe planten die genetisch identiek zijn aan de moederplant.
Weefselkweek vs. klonen
Het basisprincipe van weefselkweek is vrijwel identiek aan dat van klonen, aangezien het resultaat meerdere planten oplevert die genetische klonen zijn van de moeder. Het grote verschil zit hem echter in de opzet en uitvoering van deze nieuwe methode. Voor traditioneel klonen heb je bijvoorbeeld alleen een scherp mes, een wortelspons en een beetje geduld nodig, terwijl weefselkweek professioneel gereedschap, een perfect steriele omgeving en gespecialiseerde groeimedia vereist.
Protocollen voor weefselkweek zijn ongelooflijk precies en kwekers moeten ervoor zorgen dat het plantmateriaal volledig gesteriliseerd is om besmetting te voorkomen. Daarnaast is het van vitaal belang om omgevingsfactoren zoals temperatuur, licht en vochtigheid onder controle te houden, omdat de gekweekte weefselmonsters extreem gevoelig zijn voor stress.
Gerelateerd artikel
Voordelen van weefselkweek
Je vraag je misschien af waarom kwekers zouden kiezen voor de complexere en duurdere versie van klonen, aangezien dit al jarenlang een erkende methode is die iedereen kan uitvoeren zonder speciale apparatuur. Dit is een goede vraag, aangezien klonen en weefselkweek veel overeenkomsten hebben. Weefselkweek van wiet heeft echter een paar unieke voordelen die telers die zich wagen aan deze nieuwe techniek permanent zouden kunnen overtuigen.
1. Elimineert ongedierte en ziekten
Het vermogen om af te rekenen met ongedierte, schimmelinfecties of schimmelgroei is misschien wel het grootste voordeel van weefselkweek ten opzichte van klonen. Wanneer een moederplant of apart gedeelte van een kwekerij wordt getroffen door een schimmeluitbraak of een insectenplaag, kan dit drastische gevolgen hebben voor de gehele tuin als een kweker dit niet direct aanpakt. Zelfs als de planten gered kunnen worden, kan deze strijd tegen de verspreiding van de ziekte weken of maanden duren.
Voor weefselkweek worden de weefselmonsters gedurende een langere periode in een volledig gesteriliseerde omgeving geplaatst, waardoor eventuele ongewenste ‘gasten’ gedood worden, terwijl de plant ongedeerd blijft. Dit betekent dat het zelfs in het ergste geval mogelijk is om waardevolle genetica te redden.
2. Minimaliseert stress voor de moederplant
Elke keer dat je een gedeelte van een plant verwijdert, veroorzaak je stress, zelfs in het geval van een eenvoudige snoei- of ontbladersessie, die in enkele gevallen kan leiden tot langdurige problemen. Het klonen van een plant is dan ook een vrij intensief proces dat de moederplant enorm veel stress bezorgt, aangezien je hiervoor tientallen kleine takjes moet afsnijden. Uiteindelijk groeien deze gewoon weer terug, maar dit kost vanzelfsprekend veel tijd en energie.
3. Creëert veel meer planten
Omdat voor weefselkweek slechts een klein stukje van de plant nodig is, kan een enkele moederplant honderden, zo niet duizenden weefselmonsters per keer genereren, terwijl dit proces precies hetzelfde niveau stress veroorzaakt ten opzichte van traditioneel klonen. Elk van deze duizenden monsters kan vervolgens uitgroeien tot een complete plant.
4. Vereist zeer weinig ruimte
Traditioneel klonen vereist behoorlijk wat ruimte, omdat moederplanten over het algemeen vrij groot en bossig zijn. Ook heeft elke kloon natuurlijk genoeg ruimte nodig om zich te kunnen ontwikkelen. Veel kwekers klagen dan ook niet over de capaciteit van hun moederplant om klonen te produceren, maar over de hoeveelheid ruimte die de uiteindelijke klonen innemen. Weefselkweek neemt daarentegen relatief weinig ruimte in beslag en er passen gemakkelijk tientallen of zelfs honderden weefselkweekjes in een relatief kleine omgeving.
Risico’s van weefselkweek
Als weefselkweek zoveel voordelen heeft, waarom stapt dan niet iedereen direct hierop over? Zoals altijd zijn er ook in dit geval niet alleen behoorlijk overtuigende voordelen, maar ook een paar belangrijke nadelen waar kwekers (vooral kleinschalige thuiskwekers) rekening mee moeten houden.
1. Hoge opstartkosten
Terwijl het klonen van wietplanten vrijwel gratis is en je hiervoor alleen aarde nodig hebt om ze in te planten, vereist weefselkweek behoorlijk specifiek en prijzig gereedschap. Als je het goed wilt doen, zul je onder andere mesjes, een tang, een laminaire flow hood, petrischaaltjes, een kleine brander, een autoclaaf, speciale groeimedia en controleapparatuur moeten aanschaffen. Klinkt dit als een hele waslijst? Hoewel je veel van deze benodigdheden zelf thuis in elkaar kunt knutselen, vinden veel kwekers het vanwege de extra tijd, moeite en kosten het misschien niet waard om weefselkweek uit te proberen.
2. Hoge mate van deskundigheid
Hoewel iedereen weefselkweek kan leren, is het veel moeilijker om dit proces onder te knie te krijgen en er echt goed in te worden ten opzichte van traditioneel klonen. Er is een hele kleine foutmarge en veel kwekers knappen af zodra ze ontdekken dat ze uiterst minutieus te werk zouden moeten gaan.
3. Arbeidsintensief
Naast de hoge kosten en de vereiste vaardigheden die bij weefselkweek komen kijken, is het ook nog eens een tijdrovende en ingewikkelde techniek. Vanwege de weinige ruimte voor fouten kan het beheren van weefselmonsters al snel een fulltime baan worden, vooral als je zo snel mogelijk honderden klonen wilt produceren.
Gerelateerd artikel
Hoe werkt weefselkweek van wiet?
Nu je op de hoogte bent van alle voor- en nadelen, kunnen eindelijk antwoord geven op de hamvraag: hoe werkt weefselkweek van wiet eigenlijk? Het proces kan worden onderverdeeld in vier stappen: cultivatie, sterilisatie, beworteling en acclimatisatie.
1. Cultivatie
De eerste stap van het protocol voor de weefselkweek van wiet heeft betrekking op het kiezen van de delen van de plant die je wilt gebruiken. Terwijl je voor traditioneel klonen een hele tak nodig hebt, heb je in dit geval genoeg aan een monster van een willekeurig gezond stukje plantenweefsel, zoals het uiteinde van een scheut, een meristeem of een node. Aangezien dit monster zal dienen als de basis voor de nieuwe plant, moet het zo gezond mogelijk zijn.
2. Sterilisatie
Aangezien de weefselculturen, explantaten genoemd, verschillende levende microben, pathogenen en symbionten bevatten, is het van essentieel belang dat het monster eerst gesteriliseerd wordt om een gezonde groei te garanderen. Dit wordt gedaan door de explantaten in een combinatie van sterilisatiechemicaliën te leggen, zoals ethanol, waterstofperoxide of bleekmiddel, verdund tot specifieke concentraties, ze enige tijd te weken (afhankelijk van de gebruikte chemicaliën) en vervolgens te wassen met gedestilleerd water.
Aangezien dit de belangrijkste stap van het gehele proces is, moet het worden uitgevoerd in een volledig steriele omgeving. Dit is dan ook waar veel van de hierboven beschreven extra hulpmiddelen komen kijken, zoals de laminaire flow hood. Houd er dus rekening mee dat je dit niet gewoon in je keuken kunt doen, maar dat je hier echt een schone kamer voor nodig hebt.
3. Vermenigvuldiging
In deze fase wordt het monster van een plant omgezet in meerdere genetisch identieke kopieën. Na het steriliseren van het explantaat wordt het schone plantweefsel direct overgebracht naar een voedingsrijk medium dat verrijkt is met plantenhormonen, zoals cytokininen. Deze hormonen stimuleren de groei van meerdere nieuwe scheuten.
Net zoals bij traditioneel klonen zijn deze nieuwe scheuten exacte kopieën van de oorspronkelijke plant. Ze kunnen worden verdeeld en overgeplant naar vers medium, waar ze zich verder zullen vermenigvuldigen. Dit proces wordt vaak meerdere keren herhaald, waardoor kwekers met slechts één plantmonster tientallen, of soms zelfs honderden, identieke klonen kunnen creëren.
Deze fase is van onschatbare waarde voor het behoud van zeldzame genetica of voor het snel opschalen van de productie van kostbare plantensoorten. Bovendien vermindert het de noodzaak om grote moederplanten te kweken, wat bespaart op ruimte en middelen. Een steriele groeiomgeving en de juiste afstemming van de hormoonbalans zijn cruciaal voor een gezonde en uniforme groei van nieuwe scheuten.
4. Beworteling
Zodra de explantaten gesteriliseerd zijn, is het tijd voor de beworteling, wat een stap is die afwijkt van het bewortelen van klonen waarbij je ze gewoon in een spons plant en besproeit met water. Ook hiervoor moet je namelijk speciale apparatuur gebruiken en een specifieke procedure volgen.
De weefselmonsters worden in een voedingsrijk mengsel geplaatst dat essentiële mineralen, vitaminen, suikers en plantenhormonen bevat, zoals cytokininen om de ontwikkeling van scheuten te bevorderen en auxinen om de wortelvorming te stimuleren. Hierna worden de explantaten verzegeld en enkele weken met rust gelaten totdat ze wortels beginnen te ontwikkelen, waarna ze bijna klaar zijn om geplant te worden.
5. Acclimatisatie
De laatste stap die de monsters moeten doorstaan is het acclimatiseren aan hun nieuwe omgeving. Aangezien de nieuwe planten vanaf het begin van hun levenscyclus voortdurend in een klimaatgecontroleerde en steriele omgeving zijn gehouden, zijn ze nog niet klaar voor de ‘echte wereld’.
Om de explantaten voor te bereiden op hun uiteindelijke groeiruimte moeten ze worden verpot naar plantenbakken met een groeimedium (aarde, kokosvezel) en worden geplaatst in een omgeving met een hoge luchtvochtigheid om de steriele omstandigheden waaraan ze gewend zijn geraakt na te bootsen. Na verloop van tijd wordt de luchtvochtigheid geleidelijk verlaagd, terwijl de lichtintensiteit en luchtstroom worden verhoogd om de planten te helpen zich aan te passen aan hun toekomstige onderkomen. Zodra de planten zijn geacclimatiseerd, kunnen ze naar de kweekruimte worden verplaatst en kan de groeifase van start gaan.
Tijdens dit gehele proces is het absoluut noodzakelijk dat je onder andere de temperatuur, lichtniveau en luchtvochtigheid goed in de gaten houdt, want zelfs een kleine misstap kan ervoor zorgen dat de weefselkweek mislukt en al je harde werk voor niets is geweest.
Kan ik weefselkweek thuis uitvoeren?
Als dit artikel je interesse heeft gewekt, vraag je je misschien af of je weefselkweek thuis kunt uitvoeren.
Aan de ene kant kun je cannabisweefsel zelf thuis uitvoeren, mits je toegang hebt tot een volledig steriele omgeving en professionele apparatuur (en de kennis en vaardigheden om deze te gebruiken), en je bereid bent om hier veel tijd en moeite in te steken. Weefselkweek is niet voor iedereen geschikt, maar als je het eenmaal onder de knie hebt, zul je zien dat het resultaat zeker de moeite waard is.
Aan de andere kant is het waarschijnlijk geen goed idee om weefselkweek uit te proberen als kleinschalige thuiskweker en als je slechts een paar planten per keer wilt groeien, aangezien traditioneel klonen veel eenvoudiger en goedkoper en net zo effectief is.
Gerelateerd artikel
Doe er een schepje bovenop
Dit artikel is natuurlijk niet volledig en er valt nog veel meer te zeggen over dit onderwerp. Weefselkweek van wiet is een ingewikkelde en potentieel dure onderneming die je niet moet onderschatten, maar als je over voldoende tijd, toewijding, vaardigheden en middelen beschikt, kan dit je kweekervaring vele malen verbeteren en leiden tot meer gezonde klonen dan ooit tevoren.
- Disclaimer:Wet- en regelgeving omtrent cannabisteelt verschilt vaak per land. Sensi Seeds raadt u daarom dan ook aan om de lokale wet- en regelgeving na te gaan. Handel niet in strijd met de wet.
