Ventilatie in je kweektent: je behoeftes berekenen

Waarom is ventilatie nodig in een kweekruimte?

Buiten worden wietplanten voortdurend blootgesteld aan natuurlijke elementen, zoals constante wind en een continue toevoer van kooldioxide. Voor een optimaal resultaat proberen binnenkwekers deze natuurlijke omstandigheden vaak na te bootsen, en een goed ventilatiesysteem vormt hiervoor de oplossing. 

Een adequaat ventilatiesysteem vult verse lucht aan voor fotosynthese, reguleert de temperatuur en luchtvochtigheid en voorkomt de ontwikkeling van ziekten en plagen. 

Luchtcirculatie

Zonder de constante toevoer van verse lucht kunnen planten geen fotosynthese uitvoeren en zullen ze uiteindelijk sterven. Fotosynthese is het proces waarbij lichtenergie wordt omgezet in chemische energie. Planten gebruiken natuurlijk zonlicht en kooldioxide om essentiële koolhydraten te creëren, waarbij zuurstof vrijkomt als bijproduct.

Regulatie van de luchtvochtigheid

Gedurende de gehele groeicyclus vindt er op natuurlijke wijze transpiratie plaats, wat betekent dat wietplanten via de huidmondjes en cuticula in de bladeren transpireren. Dit proces verhoogt de luchtvochtigheid in de kweekruimte, en het verversen van de aanwezige lucht is dan ook cruciaal, aangezien je op deze manier eventuele stilstaande lucht en schimmelpathogenen verwijdert.

Temperatuur

Het is algemeen bekend dat extreme temperaturen en dramatische veranderingen van de luchtvochtigheid de oogst van je planten drastisch kunnen beïnvloeden. Of je nu HPS- of led-lampen gebruikt, beide soorten geven overtollige warmte af. Het verversen van de aanwezige luchtstroom zorgt voor de afvoer van ongewenste warmtemoleculen.

Ongedierte voorkomen

Stilstaande lucht is de perfecte broedplaats voor ongedierte, zoals bladluizen, spint en varenrouwmuggen. Door de luchtvochtigheid te verlagen en muffe lucht af te voeren, creëer je een onvriendelijke omgeving voor ongedierte en ziekten.

Het is dus duidelijk dat een gebrek aan luchtstroom in een kweekruimte zonder goede ventilatie de potentiële oogst kan verlagen en het risico op ongedierte en ziekten doet toenemen.

De basisprincipes van ventilatie in een kweektent

Door voor ventilatie in je kweekruimte te zorgen, hebben je planten altijd toegang tot constante frisse lucht, terwijl tegelijkertijd de temperatuur, de vochtigheid, eventueel geluid en ongewenste geuren worden gereguleerd. Een adequaat ventilatiesysteem helpt verse lucht van buiten naar binnen te voeren, vult de oude, warme lucht aan en verhoogt het kooldioxideniveau. Een ventilatiesysteem bestaat uit zes hoofdonderdelen, die we hieronder stuk voor stuk zullen behandelen. 

1. Inline ventilator

Een inline ventilator zorgt voor een stabiele en gecontroleerde omgeving in de kweekruimte door de luchtstroom, temperatuur, kooldioxideverdeling en vochtigheid te regelen. Dergelijke ventilatoren worden bevestigd aan de inlaat of de uitlaat van leidingen. Verse lucht wordt van buiten de kweektent ingetrokken, zodat deze ruimte beschikt over de luchtuitlaat en luchtcirculatie die planten nodig hebben om voldoende kooldioxide (CO₂) voor fotosynthese te verspreiden. 

Om cannabisplanten optimaal te laten groeien, moet de temperatuur en de luchtvochtigheid nauwkeurig in de gaten worden gehouden. Inline ventilatoren kunnen helpen om het niveau hete, stilstaande en vochtige lucht te doen verminderen door verse lucht aan te vullen. Overmatige hitte en vochtigheid kunnen het risico op ongedierte of ziekten zoals grauwe schimmel en meeldauw verhogen. Voldoende luchtstroom helpt ook om de stammen van planten te versterken, wat de ontwikkeling van planten alleen maar ten goede komt en leidt tot een gezondere en grotere oogst.

2. Afzuigventilator

Een afzuigventilator speelt een essentiële rol bij het reguleren en creëren van de perfecte atmosfeer in je kweekruimte. Afzuigventilatoren zuigen vervuilde lucht uit de kweekruimte door het koolstoffilter, waarna de schone lucht weer in de omgeving wordt uitgestoten. Ze helpen de temperatuur in de kweekruimte te reguleren, wat een gezonde groei bevordert. 

Dergelijke ventilatoren zorgen ervoor dat je wietplanten worden voorzien van een constante luchtstroom door frisse lucht aan te zuigen en muffe, stilstaande lucht af te voeren. Ze helpen ook bij het beheersen van ongewenste geuren door de lucht in kwestie via het koolstoffilter af te voeren. Bovendien zorgen ze er deels voor dat overtollig vocht in de kweekruimte verwijderd wordt.

3. Oscillerende ventilatoren

Een oscillerende ventilator bevordert de luchtcirculatie en zorgt voor een stabiel microklimaat in een kweekruimte. Deze ventilatoren worden binnenin de kweekruimte geplaatst en helpen de lucht door de bovenste en onderste bladeren te verplaatsen, terwijl ze de mogelijkheid op stilstaande lucht rond de planten beperken. 

De subtiele luchtstroom bootst natuurlijke wind na en de ventilatoren roteren om elk gebied in de tent van voldoende lucht te voorzien. Deze bewegingen helpen de stammen van de planten te versterken en bevorderen een gezonde groei.

4. Leidingen

Leidingen zorgen ervoor dat stilstaande lucht, vocht en overtollige warmte af worden gevoerd en zo de perfecte kweekomgeving wordt gecreëerd. Dergelijke leidingen worden regelmatig gebruikt om afzuigventilatoren en koolstoffilters op elkaar aan te sluiten en zijn efficiënter voor grotere kweekruimtes. 

Ze zijn meestal gemaakt van aluminium, een materiaal dat je als kweker gemakkelijk kan personaliseren. Om voor voldoende luchtcirculatie en ventilatie te zorgen, is het essentieel om rekening te houden met de grootte en lengte van je leidingen en het volume van je kweekruimte. 

5. Koolstoffilter

Het koolstoffilter is essentieel voor soorten met een sterke geur tijdens de bloeifase en helpt om alle ongewenste aroma’s gedurende de gehele groeicyclus te verwijderen. Het maakt gebruik van het absorptieprincipe om aromatische verbindingen uit de lucht te verwijderen. Koolstof heeft een enorm oppervlak: een gram koolstof heeft een oppervlakte van 3000 vierkante meter en is daarmee ideaal om de doordringende geur van cannabisplanten te neutraliseren.

Er zijn twee hoofdtypen koolstoffilters: korrelfilters en blokfilters. Blokfilters worden voornamelijk gebruikt voor grootschalige kweekprojecten. Voor hobbykwekers is het korrelfilter echter de perfecte oplossing voor kleinere tenten en kweekruimtes.

6. Boosterventilatoren

Boosterventilatoren verbeteren de luchtcirculatie en zorgen voor de juiste ventilatie, temperatuur en luchtvochtigheid in de kweekomgeving. Ze zorgen voor voldoende luchtstroom door het gehele bladerdak en de onderste bladeren en verwijderen ongewenste stilstaande lucht, waardoor de ontwikkeling van grauwe schimmel en ongedierte wordt beperkt. Het is essentieel om rekening te houden met de grootte van je kweekruimte, het aantal planten en de apparatuur die wordt gebruikt voordat je een boosterventilator kiest. 

Wat betekent kubieke voet per minuut?

Kubieke voet per minuut (cubic feet per minute of CFM) is een Engelse meeteenheid die specifiek wordt gebruikt om de volumetrische snelheid van de luchtstroom te meten. In dit geval geeft het de hoeveelheid lucht weer die gedurende één minuut door de gehele kweekruimte stroomt. De term ‘kubieke voet’ verwijst naar het volume van de gemeten lucht en ‘per minuut’ geeft de periode aan waarover de meting wordt gedaan. 

Deze meeteenheid wordt vaak gebruikt om de efficiëntie en capaciteit van ventilatiesystemen te bepalen en om te bepalen hoe snel lucht kan worden gecirculeerd, ververst of gefilterd in een bepaalde ruimte. Het is cruciaal om de CFM te weten voor het in stand houden van de perfecte luchtkwaliteit en temperatuur.

Aangezien de vereiste luchtstroom wordt gemeten met gebruik van het imperiale stelsel, moeten we centimeters omrekenen naar feet door elke waarde te delen door 30,48. Als we bijvoorbeeld over een kweekruimte beschikken die 120 cm hoog, 60 cm breed en 120 cm lang is, moeten we elke waarde delen door 30,48 op de volgende manier.

Hoogte: 120 cm/30,48 = 3,94 ft

Lengte: 120 cm/30,48 = 3,94 ft

Breedte: 60 cm/30,48 = 1,95 ft

Factoren die de luchtstroom in de kweektent beïnvloeden

Om te bepalen wat de optimale luchtstroom in jouw kweekruimte is, moet je rekening houden met verschillende factoren. Hieronder bespreken we de zes belangrijkste factoren.

1. Grootte van de kweekruimte

Als je je planten in een kleine hobbytent kweekt, heb je natuurlijk niet dezelfde luchtstroom nodig als kwekers die een grote kas tot hun beschikking hebben. Om de juiste apparatuur en hulpmiddelen voor je kweekcyclus te kiezen, is het van essentieel belang om de grootte van je kweekruimte vast te stellen en het volume ervan te berekenen.

2. Omrekenen

Over het algemeen raden ervaren kwekers voor een optimaal groeiproces aan om het luchtvolume in de kweekruimte elke één tot drie minuten aan te vullen. Als je bijvoorbeeld over kweektent beschikt met een volume van 150 kubieke meter, dien je te zorgen voor een luchtstroom van 150-450 kubieke meter per minuut (CFM).

3. Ventilatiesysteem en apparatuur

Een typisch ventilatiesysteem voor kweektenten bestaat meestal uit twee ventilatoren: een uitlaatventilator en een inlaatventilator. De afzuigventilator verwijdert overmatige warmte en stilstaande lucht, terwijl de inlaatventilator juist verse lucht aanzuigt. De sterkte van deze ventilatoren moet worden gekozen op basis van de afmetingen van de tent en de gewenste snelheid van de luchtuitwisseling. 

4. Omgevingsfactoren

De temperatuur buiten kan de temperatuur in een binnenkweekruimte beïnvloeden en kwekers verhogen dan ook vaak de luchtstroom CFM op warme dagen om schimmelvorming te voorkomen. Ook de locatie van de tent of kweekruimte, bijvoorbeeld op zolder, in de kelder of in een geïsoleerd huis, kan de luchtstroom verhogen of verlagen, afhankelijk van de omgevingsomstandigheden.

5. Luchtinlaat

Naast actieve luchtinlaat kan passieve luchtinlaat helpen om de luchtstroom in de kweektent te vergroten. Met behulp van strategisch geplaatste oscillerende ventilatoren kunnen kleine openingen onderin de kweektent een temperatuurverschil teweegbrengen, waardoor natuurlijke convectie ontstaat en frisse lucht de ruimte in wordt gezogen. 

6. Verlichting en energieverbruik

Het wattage van een lamp heeft geen directe invloed op de aanbevolen CFM. Een lamp met een hoog aantal lumen zal echter wel vaak een grotere hoeveelheid energie verbruiken en meer warmte afgeven. Het verhogen van de temperatuur tijdens de kweekcyclus kan de luchtstroom in de kweekruimte aanzienlijk beïnvloeden, dus houd hier rekening mee!

Hoeveel luchtstroom is er nodig in je kweektent?

Om erachter te komen hoeveel luchtstroom je moet toepassen, dien je het volume van je kweekruimte te bepalen. Dit getal komt overeen met de CFM die nodig is om de ruimte voldoende te kunnen ventileren. Let er wel op dat de benodigde CFM kan variëren afhankelijk van het aantal planten dat je kweekt, de gebruikte verlichting, de grootte van de ruimte en de omgevingsomstandigheden. Over het algemeen moet je de lengte, breedte en hoogte met elkaar vermenigvuldigen om het volume van je kweektent te bepalen. Voor onze hypothetische kweektent zou de berekening als volgt zijn:

(lengte) x (breedte) x (hoogte) = volume van kweekruimte 

3,94 ft x 1,95 ft x 3,94 ft = 30,3 CFM

Om optimale kweekomstandigheden te creëren wordt aanbevolen om de volledige luchtcirculatie van de kweekruimte ten minste één keer per minuut te veranderen. Dit levert een minimale snelheid van de luchtuitwisseling op van 1. Vermenigvuldig deze waarde vervolgens met het volume om de minimale basis CFM te vinden.

((lengte x breedte x hoogte) x (snelheid van de luchtuitwisseling)) = basis CFM 

(3,94 x 1,95 x 3,94) x 1 = 30,3 CFM

Als je extra ventilatieaccessoires in de kweekruimte plaatst, kunnen de prestaties van de ventilatoren verminderen, waardoor de luchtstroom moet worden verhoogd. Om de vereiste CFM in onze kweekruimte te bepalen, moeten we dus de efficiëntiepercentages van de ventilatieaccessoires bepalen. 

Leidingen zijn cruciaal voor het reguleren van de luchtstroom en hebben een directe invloed op de CFM. De grootte en lengte van de leidingen kunnen de oppervlaktelucht in de kweekruimte vergroten, waardoor de luchtstroom afneemt. Ook rondingen en bochten in de leidingen kunnen de luchtstroom in de kweekruimte drastisch verlagen. Ervaren kwekers hebben berekend dat er 20% extra moet worden toegevoegd aan de berekende CFM voor elke kleine hoek in een leiding, en 1% extra voor elke voet aan leiding.

Als onze hypothetische kweekruimte beschikt over een leiding van 2 feet lang, zou de CFM met 2% toenemen. Als ditzelfde kanaal ook nog eens twee hoeken heeft, zou dat nog eens 40% extra opleveren, wat betekent dat de CFM met 42% verhoogd moet worden. In ons hypothetische geval was de basis CFM 30,3 voor voldoende ventilatie, die op basis van de hierboven beschreven leiding met 12,72 zou toenemen.

Koolstoffilters ontdoen de lucht van onzuiverheden en vertragen de absorptiesnelheid. Kwekers met een koolstoffilter beschrijven over het algemeen een toename van 25%, dus zou de CFM met nog eens 7,5 moeten worden verhoogd. Ook kweeklampen die warmte uitstralen kunnen de luchtstroom direct beïnvloeden. Als je jouw kweekruimte hebt uitgerust met dergelijke lampen, dien je de CFM met maximaal 10% te verhogen per 1000 W vermogen. 

Leidingen: 42%

Koolstoffilter: 25%

Lampen: 10%

Totale toename (som): 77%

In totaal is zorgen al onze ventilatiehulpmiddelen voor een toename van 77%, wat betekent dat de vereiste CFM dus 177% is ten opzichte van het oorspronkelijke volume.  Om de vereiste CFM te berekenen, verander je het percentage in een decimaal getal en vermenigvuldig je het met het oorspronkelijke volume van de kweekruimte. 

(Volume kweekruimte) x (Accessoires) = Vereiste CFM

30,3 x 1,77 = 53,6 CFM

Hieruit kunnen we afleiden dat we een ventilator met minstens 55 CFM nodig hebben om de lucht in onze kweekruimte elke minuut voldoende aan te kunnen vullen.

Het verschil tussen passieve en actieve inlaat

Passieve en actieve inlaat zijn twee manieren om een constante luchtstroom in je kweekruimte te handhaven en tegelijkertijd ongewenste, stilstaande lucht te verwijderen. Beide fenomenen helpen om een optimale kweekomgeving te creëren. Hier volgt een uitleg van beide methoden.

Passieve inlaat

Het idee achter passieve inlaat is om druk te creëren waardoor verse lucht op natuurlijke wijze door het bladerdak kan worden aangezogen. Het aanzuigen van verse lucht van buitenaf ontmoedigt de mogelijkheid op overtollige warmte en vocht in de kweekruimte en bevordert een gezonde groei.

Passieve inlaat is gebaseerd op een strategisch geplaatste opening, meestal onderin van de kweektent, om de natuurlijke luchtstroom in de ruimte te stimuleren. Afzuigventilatoren worden aan de bovenkant van de kweekruimte geplaatst, waardoor er een negatieve druk in de tent wordt gecreëerd. Kwekers met grotere kweektenten kunnen meer openingen maken om de gewenste omgevingscondities optimaal te kunnen reguleren.

Dit type ventilatie is speciaal ontworpen om passief verse lucht in de ruimte te laten zonder een beroep te hoeven doen op een actief ventilatiesysteem. Het is daarom perfect geschikt als je op zoek bent naar een rendabele en efficiënte methode voor ventilatie. Door het relatief eenvoudige ontwerp is het ook een geweldige oplossing voor beginners die zich niet willen verdiepen in andere ventilatiemethoden. Houd er echter rekening mee dat passieve inlaat niet op alle kweekprocessen toegepast kan worden. 

Actieve inlaat

Het handhaven van een evenwichtige luchtuitwisseling binnenin de kweekruimte is essentieel. Een actief aanzuigventilatiesysteem maakt gebruik van een aanzuig- of boosterventilator om frisse lucht van buitenaf de kweektent in te trekken, waardoor de omstandigheden voor de ademhaling van je planten beter worden. Dergelijke ventilatiesystemen worden meestal onderin de kweektent geplaatst. Ze zuigen koelere lucht aan en kunnen worden afgesteld om de luchtstroomsnelheid aan te passen. 

Ze helpen ook om de planten te voorzien van een continue cyclus van verse lucht en kooldioxide die nodig is voor de fotosynthese, waardoor er geen sprake zal zijn van stilstaande lucht in het bladerdak. Als kwekers kun je de piekomstandigheden in de hand houden door de hoeveelheid verse lucht die de kweekruimte binnenkomt te reguleren. Actieve inlaat kan helpen bij het balanceren van CO₂-niveaus en het voorkomen van overmatige luchtvochtigheid en hitte, en zorgt voor een gezonde kweek en grotere oogst. 

Ventilatieconfiguratie – wat is de beste methode?

Afzuigventilatoren en koolstoffiltersystemen kunnen op verschillende manieren worden geconfigureerd om frisse lucht aan te voeren en ongewenste stilstaande lucht af te voeren. Het belangrijkste doel is natuurlijk om je planten gezond te houden door te zorgen voor optimale omgevingsomstandigheden. 

Als je over een kleinere tent met beperkte ruimte beschikt, kan je het ventilatiesysteem indien nodig ook buiten je tent installeren. Wij raden echter aan om alle ventilatiesystemen in de kweekruimte zelf te installeren om eventueel lawaai tot een minimum te beperken. Bekijk de voorbeelden hieronder:

1. Koolstoffilter > Afzuigventilator > Leiding

Binnenin de kweekruimte kan een koolstoffilter via leidingen op de afzuigventilator worden aangesloten, waardoor de lucht van ongewenste geuren wordt ontdaan voordat deze door de leidingen naar buiten wordt afgevoerd. Deze setup, die voor de meeste kwekers de eenvoudigste configuratie is, helpt het geluidsniveau van alle apparatuur in de kweektent te minimaliseren.

2. Koolstoffilter > Leiding > Afzuigventilator

Het koolstoffilter wordt in de kweekruimte opgehangen en wordt met de leidingen verbonden aan de afzuigventilator die buiten is gemonteerd. De afzuigventilatoren trekken de lucht door het koolstoffilter en de leidingen voordat de lucht weer naar buiten wordt geblazen.

3. Afzuigventilator > Leiding > Koolstoffilter

De afzuigventilator kan binnenin de kweekruimte worden geplaatst, terwijl het koolstoffilter buiten de kweekruimte kan worden opgesteld. Door de lucht door de leidingen naar het koolstoffilter te leiden, worden ongewenste geurtjes direct verwijderd voordat deze naar buiten worden afgevoerd. Houd er echter rekening mee dat het naar binnen aanzuigen van geuren in de afzuigventilator het vermogen ervan kan beschadigen.

4. Leiding > Afzuigventilator > Koolstoffilter

De ventilator en het filter kunnen buiten de kweekruimte worden geïnstalleerd. De afzuigventilator zuigt lucht van binnenuit door de leidingen en het koolstoffilter aan. De geurloze lucht wordt vervolgens buiten de kweekruimte vrijgelaten. Dit is een ideaal ventilatiesysteem voor kwekers met beperkte ruimte, maar het kan nogal luidruchtig zijn voor mensen met een gevoelig gehoor. Houd de leidingen zo recht en kort mogelijk om de efficiëntie te maximaliseren.

5. Koolstoffilter > Reflector > Afzuigventilator

Als je krachtige HPS-lampen gebruikt, kan je een afzuigventilator installeren vóór een luchtgekoelde reflectorkap. De afzuigventilator zuigt de lucht door de reflector aan en dwingt deze door de leidingen naar het koolstoffilter voordat de lucht in de omgeving terechtkomt. 

Onthoud altijd dat je rekening moet houden met de grootte van je tent, het aantal planten en de omgevingsomstandigheden bij het bepalen van de juiste ventilatiestrategie.

Is een ventilatiesysteem in een kweektent essentieel? 

Dacht je dat je een kweekcyclus kunt beginnen zonder voldoende ventilatie, dan heb je het mis! Niet alleen kan dit je oogst drastisch verlagen, maar het kan ook als resultaat hebben dat je geduld als kweker opraakt. Een adequaat ventilatiesysteem is essentieel als je streeft naar gezonde planten, exotische terpenenprofielen en XL oogsten.

Uit welke componenten bestaat het perfecte ventilatiesysteem volgens jou? Of heb je nog hacks, tips of geheime trucjes? Laat het ons weten in de comments hieronder!