In de veelal illegale kringen van growers, en mede dankzij vele grow-verhalen in henneptijdschriften, geldt de ‘Een gram per watt’-regel als maatstaf voor efficiency bij de teelt onder kunstlicht. Daarbij moet je niet al te dogmatisch omgaan met deze formule. Waarom? Dat lees je in dit artikel.
De totale opbrengst hangt niet alleen af van het soort licht en de lichtintensiteit. Maar ook van factoren als het gekozen klimaat, de verbouwde soort, de grootte en vitaliteit van de stekjes of zaadjes, de groeiperiode, waterkwaliteit en voedingsstoffentoevoer, om slechts de belangrijkste factoren te noemen.
Natriumdamplampen
Sinds het begin van indoor-verbouw van cannabis 30 jaar geleden worden hogedruk damplampen gebruikt om optimale oogsten te behalen. In de loop der jaren kwamen er telkens nieuwe lichtsystemen op de markt, zoals elektrodeloze lampen of u-vormige spaarlampen (CFL), die uiteindelijk geen succes werden. De natriumdamplamp had tot voor kort geen concurrentie, ook toen het destijds leek alsof de nieuwe led-generatie deze wel kon aftroeven. Maar de aanschafkosten zijn gemiddeld met € 500 per m2 veel hoger dan een vergelijkbare efficiënte gasontladingslamp.
Ondanks andersluidende berichten zijn de leds die sinds zeven of acht jaar op de markt zijn zeer inefficiënt. In grower-kringen worden zulke lampen ook ‘discolampen’ genoemd vanwege het driekleurenspectrum (rood, wit en blauw) en de karige opbrengst. Het licht van echte efficiënte leds wordt door mensen als oranje waargenomen, net als bij een natriumdamplamp. Toch zijn er tot nu toe nog maar weinig aanbieders van echt effectieve led-lampen, die zeker de toekomst hebben voor indoor-growers. Zodra de productiehoeveelheden en het aantal aanbieders stijgen, zullen de prijzen gaan dalen. Daarom werken de meeste legale en illegale cannabisboeren tegenwoordig nog met natriumdamplampen.
De keuze van de juiste reflector
Bij led-lampen heb je, anders dan bij oudere verlichtingssoorten, geen extra reflectors nodig. Bij de keuze hiervan is het erg belangrijk om te weten hoeveel van het waardevolle licht van de hogedruk damplamp ook daadwerkelijk de planten bereikt. Of dat een deel van het dure licht in plaats van op de top-knoppen, juist op de muren of zelfs op de vloer van de kweekruimte schijnt. Bijna alle producenten van reflectoren zeggen de beste belichting en hoogste opbrengt te leveren. Vooraf: Er bestaat absoluut geen slechte reflector, want zonder een metalen lampenscherm ging er toch al een groot deel van het licht verloren.
Elk model heeft een speciaal toepassingsgebied, dat goed, zeer goed of niet echt goed voldoet. Voor alle modellen geldt dat niet alleen de reflectiecapaciteit en de warmtegeleiding een rol spelen. De vorm van de reflector en teeltgrond zijn ook erg belangrijk. Om de individuele teeltgrond optimaal te belichten, moeten beide componenten precies op elkaar afgestemd zijn. Want anders dan veel (vierkante) kweekgronden is de optimaal belichte bodem van natriumdamplampen rechthoekig (80×130 cm bij 400 Watt en 90×150 cm bij 600 Watt). Bij de reflectoren die we hier beschrijven gaat het uitsluitend om de praktijkervaringen van verzamelde grow-rapporten in henneptijdschriften, waarvan de uitkomsten (zonder pretentie op volledigheid*) verzameld geanalyseerd worden:
Standaardreflector
Al meer dan 20 jaar beproefd, in hoogglans of hamerslag-uitvoering. Bij grotere ruimtes met veel lampen kan het strooilicht benut worden door omliggende planten. Door dit effect wordt de niet optimale belichting bijna gecompenseerd. Past goed in kleine of warme ruimtes zonder strooilicht-effect, omdat de warmte zich tussen lampen en de onderkant van de reflector kan ophopen en er lichte, zogenoemde hotspots ontstaan, die de toppen van planten kunnen verbranden. Er zijn verschillende uitvoeringen van de standaardreflectoren. Modellen met een kleine bocht in de richting van de lichtbron zijn optimaal om het ongewenste hotspot-effect te verminderen. Hoogglansreflectoren hebben een iets betere belichting dan hamerslagreflectoren, maar worden eerder vies, waardoor het positieve effect juist weer wegvalt.
Adjust a Wing
Werd in het hete Australië uitgevonden om met de hitte in de kweekruimtes af te rekenen. Bij de Adjust a Wing kan de reflectiegraad door een verstelbare vleugel worden aangepast aan de groeifase en de omstandigheden in de ruimte. Samen met de spreader (hitteschild) vormt de reflector een hoogwaardig en universeel inzetbaar paar. De spreader voorkomt een hotspot onder de lamp en verbetert de belichting in de randgebieden. Door deze aanpassing kan de afstand met de planten met tot 25% verkleind worden, vergeleken met een standaardreflector. Optimale belichting en het vermijden van hotspots maken de Adjust a Wing-modellen de populairste reflector. Inmiddels zijn er verschillende imitaties, waarvan enkele bijna zo goed zijn als het origineel, maar vele niet eens het principe van warmtegeleiding begrepen hebben. Voor de optimale benutting van de mogelijkheden van de Adjust a Wing heeft de producent een tabel opgesteld met alle noodzakelijke parameters van vleugelspanwijdte en spreader-instellingen.
Cooltube
Optimaal voor ruimtes waarin het te warm wordt ondanks voldoende afzuigcapaciteit. Zoals tests hebben bewezen, wordt de lichtopbrengst niet noemenswaardig beïnvloed door de glascilinder. Het is effectiever om de Cooltube aan te passen dan hem in de originele vorm te monteren. Daarvoor wordt deze onder een standaard, of zelfs onder een high-end reflector gemonteerd, in plaats van de meegeleverde extra reflector te gebruiken. Handleidingen vind je op fora of in vakbladen. Tussen het gebruikte glas en de kwaliteit van het metaal zitten grote verschillen. Goede vakmensen kennen de details hierover als je het navraagt.
CoolShade, Sputnik, Air Cool
Hetzelfde principe als de Cooltube, maar dan met geïntegreerde reflector. De reflectiegraad is beter dan bij een niet aangepaste Cooltube. Echter, het metaal in de glazen behuizing warmt op en daarom bieden deze modellen een nogal slechtere koelcapaciteit (een tot twee graden vergeleken met de kamertemperatuur) dan een Cooltube.
Diamond reflector
Werd meer dan tien jaar geleden ontwikkeld in Groot-Brittannië. Vanwege de extreme vorm en de verschillend afgewerkte oppervlaktes ontstaan er geen hotspots en verdeelt de reflector het licht optimaal over de planten die onderaan staan. Er zijn twee versies (D400 en D600) die aansluiten op de verschillende capaciteiten van de lichtsystemen. Inmiddels is er voor de Diamond ook een luchtgekoelde variant, die over een aansluiting voor een 125 mm luchtslang beschikt.
Northstar/Matrix reflector
Vanwege patentrechten wordt deze reflector aangeboden onder verschillende namen. Door de plaatsing van het metaal en de vierkante vorm worden ook de hoeken van een vierkante homebox optimaal belicht en ontstaan er geen hotspots. De warmtegeleding heeft bovendien een centrale opening boven de lamp, waardoor de hitte van de lamp als een schoorsteen naar boven kan ontsnappen, zonder afbreuk te doen aan de werking van de reflector. Zo wordt een opstapeling van warmte in het kwetsbare gebied direct boven de plantentoppen vermeden. De temperatuur is bovenin voelbaar lager dan bij reflectoren zonder warmtegeleidingsapparaat. Bijzonder geschikt voor warme ruimtes met vierkante grondvlakken.
Power Lux reflector
Solide en bijna zo goedkoop als een standaardreflector. Wordt geleverd als bouwpakket; het in elkaar zetten is een koud kunstje. Mits de maximale afstand tot de planten gegarandeerd is, werkt de reflector goed. Maar hij ontwikkelt sneller dan alle andere hierboven beschreven reflectoren een hotspot als je de afstand tot de planten verkleint.
Extra reflector voor de Cooltube
Wordt ongevraagd meeverkocht. Het liefst direct wegdoen. Deze mini opzet-reflector kun je veel te makkelijk naar boven of opzij bewegen. Het wordt tijd dat Cooltube gaat samenwerken met een toonaangevende reflectorenproducent, om een luchtgekoelde lamp met echt goede reflectie-eigenschappen aan te bieden. Dan hoeven kleine kwekers niet zelf meer te sleutelen aan de beste oplossing.
Cannabisteelt vereist een vergunning en is anders streng verboden. De informatie over de reflectoren en lampen die hier beschreven staan, mag niet voor illegale cannabisteelt gebruikt worden. Deze bijdrage is ter informatie, niet voor aanmoediging.
* Er bestaan veel meer reflectormodellen dan hier beschreven. Toch heeft de schrijver hier getracht om steeds een originele versie van de meest gebruikte en inmiddels vaak gekopieerde modellen te beschrijven.
- Disclaimer:Wet- en regelgeving omtrent cannabisteelt verschilt vaak per land. Sensi Seeds raadt u daarom dan ook aan om de lokale wet- en regelgeving na te gaan. Handel niet in strijd met de wet.
