Blockchain wordt de nieuwste rage. De technologie achter de cryptomunt bitcoin staat nog in de kinderschoenen en net als de start van het internet begin jaren negentig heeft zij enorme mogelijkheden. Blockchain opent ook nieuwe perspectieven voor de Nederlandse cannabisindustrie.
Voor een willekeurige voorbijganger is het maar moeilijk in te schatten hoe relevant het beeld is van honderden jonge mensen die tot laat in de avond naar een computerscherm zitten te staren in een slecht verlicht bedrijfsgebouw, terwijl ze leven op koffie en kant-en-klaarsnacks. ‘Blockchaingers’ noemen deze jonge ontwerpers, softwareontwikkelaars en databasedeskundigen zichzelf en ze zitten daar niet om zichzelf te amuseren maar om de wereld te veranderen.
In april 2018 kwamen 700 van hen bij elkaar voor de tweede editie van de grootste blockchain-‘hackathon’ ter wereld. Vier dagen en vier nachten lang was de stad Groningen het mondiale epicentrum van blockchain prototyping. Meer dan zestig teams waren samen met hun toekomstige klanten bezig met het ontwikkelen van prototypeoplossingen voor mondiale uitdagingen en dat alles met de officiële ondersteuning van de overheid. Dit leverde weliswaar onconventionele maar toch zeer praktische manieren op om oplossingen te creëren. De beste ervan werden beloond met een prijs.
Een van de winnaars was het team van TNO Research Institute, dat de eerste plaats won in de categorie ‘openbare veiligheid’. Het projectteam van vijf personen wil blockchaintechnologie gaan gebruiken om meer transparantie te creëren in de Nederlandse cannabisindustrie, waar het zou kunnen worden gebruikt om problemen op te lossen die al decennia lang voor wrijving zorgen.
Wat is blockchain eigenlijk?
Op dit moment wordt over geen andere technologie zoveel gepraat als over blockchain. De technologie werd uitgevonden voor bitcoin, de virtuele munt, maar de mogelijkheden overstijgen die toepassing verre. Blockchain zou de muziekindustrie radicaal kunnen veranderen, notarissen vervangen en corruptie bestrijden. Overal waar transparantie en traceerbaarheid vereist zijn, kan deze nieuwe technologie interessante mogelijkheden creëren. Een voorbeeld? Een bedrijf in Londen registreerde onlangs 1,6 miljoen diamanten in een blockchain. Specifieke kenmerken werden opgeslagen, zoals oorsprong, kleur en aantal karaats. Als het mogelijk zou zijn in de toekomst alle diamanten in deze blockchain vast te leggen, zou de verkoop van nepdiamanten en gestolen diamanten tot het verleden behoren.
Blockchain betekent letterlijk een ketting bestaande uit blokken. De blokken zelf zijn afzonderlijke gegevensbestanden die aan elkaar worden geketend en zo een blockchain vormen. De chronologische volgorde van de blokken is belangrijk omdat elk blok een bepaalde controlesom van het voorafgaande blok bevat. Je kunt je de blockchain voorstellen als een gigantisch logboek. Alle transacties tussen de deelnemende partijen worden nauwgezet vastgelegd. Vanuit technisch oogpunt is de blockchain een gedecentraliseerde database. Iedere partij kan hem downloaden en de hele transactiegeschiedenis ervan inspecteren, met inzicht in het volledige logboek. De blockchain updatet zichzelf automatisch op alle computers. Het is in praktijk onmogelijk om met terugwerkende kracht invoer te veranderen. Om die reden wordt deze nieuwe technologie gezien als veilig.
Gerelateerd artikel
Op deze manier zou de blockchain de Nederlandse cannabisindustrie kunnen veranderen
Nederland is vermaard om zijn ruimdenkendheid en pragmatisme. Deze twee fundamentele waarden hebben door de jaren heen altijd de kern gevormd van de Nederlandse politiek en maatschappij. Veertig jaar geleden haalde Nederland de internationale pers door een onderscheid te maken tussen soft- en harddrugs. Sindsdien worden bezit van en handelen in cannabis binnen zekere wettelijke grenzen getolereerd. Coffeeshops mogen cannabis verkopen, maar ze moeten hun voorraden inkopen op de zwarte markt. Tot op heden heeft de politiek geen oplossing weten te vinden voor dit zogenaamde achterdeurprobleem. Nu doet de overheid een nieuwe, gedurfde poging. Ze heeft groen licht gegeven voor een vier jaar durend experiment dat de aandacht dient te verschuiven naar legale teelt en verkoop van cannabis. De vraag is echter hoe maximale transparantie voor alle betrokkenen kan worden gecreëerd om de gezondheid en veiligheid van de consumenten te garanderen. Het antwoord is blockchain.
Met deze nieuwe technologie zou alle cannabis die in coffeeshops wordt verkocht traceerbaar zijn. Wie aan de officiële richtlijnen voldoet, kan zich registreren als teler in de blockchain. Geregistreerde telers vormen de eerste schakel in de ketting. Bij iedere levering van cannabis worden bepaalde waarden vastgelegd, zoals de soort cannabis, het gewicht, de datum en de partijcode. Een onafhankelijke tester koppelt een testrapport aan de partij, die tijdens het transport verzegeld is. De vervoerder scant de lading en bezorgt deze bij de coffeeshop. De coffeeshop legt alle binnenkomende leveringen vast in de blockchain voordat ze aan de eindgebruiker worden verkocht.
Deze oplossing biedt een voor de hand liggend voordeel. De blockchain maakt iedere fase waar de cannabis doorheen gaat zichtbaar, van productie en verwerking via testen en vervoer tot verkoop. Uiteindelijk heeft iedere marktpartij profijt van de hoge mate van transparantie en traceerbaarheid van de goederen.
Gerelateerd artikel
Gegevensbescherming en vertrouwen zijn sleutelfactoren voor succes
Bij het ontwikkelen van de cannabisblockchain dacht TNO ook aan de privacy van de consument. Arnout de Vries, projectmanager, zei het volgende over dit onderwerp:
“Als consument moet je uitkijken welke informatie je verstrekt. In dit digitale tijdperk moet je derden nooit van meer informatie voorzien dan strikt noodzakelijk. De wet zegt dat bezoekers van coffeeshops ten minste 18 jaar oud moeten zijn. Voor bezoekers van coffeeshops gelden geen andere regels. Door een identificatieapp te ontwikkelen die alleen informatie verstrekt over het al dan niet oud genoeg zijn van de klant om de coffeeshop te mogen bezoeken, is zijn of haar privacy maximaal beschermd.”
Of de invoering van de cannabisblockchain al dan niet een succes wordt zou wel eens kunnen worden bepaald door het sleutelbegrip “gegevensbescherming”. Laten we een paar jaar terug in de tijd gaan. Met de zogenaamde wietpas wilden de aan het buitenland grenzende Nederlandse provincies de tsunami van drugstoerisme een halt toeroepen. Alleen personen die waren geregistreerd als Nederlands staatsburger mochten cannabis in coffeeshops kopen. Hoewel dit in theorie verstandig klinkt, werd het in de praktijk een treurige mislukking. Want wie wil nou de autoriteiten op de hoogte stellen van het feit dat hij of zij drugs gebruikt?
Voor iedere blockchain moet je vooraf bepalen welke informatie wordt opgeslagen in de database, wie er informatie aan kan toevoegen en wie feitelijk toegang tot deze informatie heeft. Om die reden ondertekenen alle partijen een zogenaamd smart contract. Deze intelligente contracten zijn bedoeld om te verzekeren dat de gezamenlijk gedefinieerde regels bij iedere transactie worden nageleefd. Dit is meteen een van de grootste voordelen van blockchaintechnologie. Veel transacties kunnen goedkoper worden verwerkt omdat het systeem de controlekosten overneemt die op dit moment nog worden gedragen door partijen als overheden, banken en notarissen. Anders gezegd: de blockchain vervangt de tussenpersoon.
Of de cannabisblockchain gaat werken zal afhangen van het vertrouwen van de betrokkenen. Uiteindelijk kan dit alleen een succes worden als alle partijen, dat wil zeggen telers, coffeeshops, consumenten en autoriteiten, in het nieuwe systeem geloven en nauw samenwerken. En daar heb ik mijn twijfels over.
Gerelateerd artikel
De Nederlandse cannabisindustrie heeft altijd gefunctioneerd in het grijze gebied tussen legaliteit en illegaliteit. De industrie heeft zich er daarom aan gewend om mazen in het wetgevingsnet te zoeken en te benutten. Samenwerken is dus een uitzondering, geen regel. Dat betekent echter niet dat wederzijds vertrouwen onbelangrijk is. Vertrouwen heeft in deze industrie altijd een belangrijke rol gespeeld, maar wie je vertrouwt is iets wat gedurende vele jaren groeit en vaak is gebaseerd op intuïtie. Daarom dienen we eerst wat bewijs te zien dat de tijd rijp is voor een nieuwe digitale technologie, die alleen kan slagen als alle betrokkenen haar voor de volle honderd procent ondersteunen.
- Disclaimer:Hoewel alle moeite is gedaan om ervoor te zorgen dat dit artikel accuraat is, is het niet bedoeld om wettelijk advies te verzorgen. Individuele situaties zullen altijd verschillen en moeten worden besproken met een expert en/of advocaat.
