Legal highs zijn verkrijgbaar als synthetische bestanddelen die de effecten van andere recreatieve drugs nabootsen, of als psychoactieve planten die niet illegaal zijn. Men maakt zich grote zorgen om de veiligheid van synthetische legal highs, ze zijn namelijk lastig te beheersen en controleren.
Legal highs (legale drugs) zijn misschien wel een grotere bedreiging voor de maatschappij dan veel illegale drugs zoals cannabis, cocaïne of xtc. Legal highs zijn een relatief nieuw fenomeen. Hierbij neemt men een illegale stof zoals THC, bewerkt deze een beetje, en zo ontstaat een nieuw chemisch bestanddeel. Omdat de wet de creatie van deze nieuwe stoffen niet kan bijhouden, zijn ze gedurende korte tijd legaal, totdat ze ontdekt worden en weer verboden worden.
Waarom zijn ze dan gevaarlijker dan legale drugs? Om te beginnen weten we meer van cannabis, cocaïne, speed en xtc dan dat we over legal highs weten! Als legal highs op de markt verschijnen, is er haast niets bekend over hun effect op het menselijke lichaam en de geest. Maar de medische wereld doet al geruime tijd onderzoek naar cannabis en andere verboden drugs. Zij weten dus wel wat ze moeten verwachten.
In dit artikel bespreken we verschillende soorten legal highs en beschrijven we de controverse eromheen. We benoemen niet alle wetten in alle landen, dus sommige van deze legale drugs kunnen in uw land wel illegaal zijn.
Wat zijn legal highs?
Legal highs kunnen een van deze twee dingen zijn:
- Een psychoactieve plant die legaal is, of
- een chemische variant van een illegaal bestanddeel waardoor het een legale stof is.
Legal highs zijn al decennialang verkrijgbaar in coffeeshops. Het zijn soms planten die legaal gekweekt kunnen worden, maar een intense, psychoactieve werking hebben. Of het zijn synthetische kopieën van andere bekendere bedwelmende middelen. Deze worden vaak verkocht als kruidenwierrook die ”niet voor menselijke consumptie” geschikt is. Ze trekken met name consumenten aan die geen ‘echte, illegale’ drugs kunnen kopen.
Soms zijn het pillen die ontworpen zijn om de werking van bepaalde stimulerende middelen na te bootsen, zoals cocaïne of xtc. En soms zijn het kruidenpreparaten die gerookt kunnen worden en die ontworpen zijn om de effecten van cannabis of andere hallucinogenen na te bootsen.
Op sommige plekken op de wereld is Salvia divinorum legaal. Maar als de plant gerookt wordt, is het een van de krachtigste hallucinogenen. Afhankelijk van waar men woont, kan salie bij coffeeshops worden gekocht of zelfs in de eigen achtertuin gekweekt worden. Dit is een voorbeeld van een psychoactieve plant die op sommige plekken legaal is.
Het overgrote deel van de legal highs vallen onder de tweede soort. Hierbij wordt een illegaal bestanddeel zoals THC bewerkt tot een geheel nieuwe chemische stof. Deze stof staat nog niet als verboden stof geregistreerd omdat hij nieuw is, en zo wordt hij een legal high. Dit is al miljoenen keren gebeurd, overal ter wereld.
Spice is een voorbeeld van zo’n legal high. Het is in principe THC dat zo bewerkt is, dat het erg op het bestanddeel lijkt. En al heeft het een vergelijkbare werking, is het toch totaal verschillend.
Zijn legal highs veilig?
Het korte antwoord is: nee. En om logische redenen. Voordat een drug wordt goedgekeurd door een voedsel- en medicijnenautoriteit wordt het zwaar getest op toxiciteit, farmacokinetiek en ongewenste bijwerkingen. Legal highs komen op de markt voordat hier überhaupt over nagedacht is. Omdat veel van deze stoffen verkocht worden als ”niet geschikt voor menselijke consumptie” zijn ze niet onderhevig aan deze testeisen.
Veel gebruikers van illegale drugs zien in welk risico hun drugsgebruik met zich meebrengt. Legal highs vormen een grotere bedreiging dan alleen voor de persoon in kwestie. Er spelen andere zaken mee, zoals de blootstelling van argeloze jongeren aan legale highs, juist omdat deze in coffeeshops worden verkocht.
Er speelt een andere grote zorg binnen de medische wereld. Dankzij tientallen jaren onderzoek naar de werking van cannabis, heroïne, cocaïne, xtc en andere illegale drugs bestaan er protocollen voor medische professionals in het geval van een overdosis. Er zijn richtlijnen voor de manier waarop men om moet gaan met negatieve reacties en voorvallen, en ter voorkoming van een fatale overdosis.
Legal highs komen dusdanig snel op de markt, en zonder ook maar enig wetenschappelijk onderzoek, dat deze protocollen niet nageleefd kunnen worden. Een medische hulpverlener is daardoor eigenlijk hulpeloos als het aankomt op het helpen van mensen bij wie negatieve reacties optreden.
Legal highs in de vorm van psychoactieve planten die legaal zijn gebleven (zoals Salvia divinorum) zijn veel minder gevaarlijk. Dit komt doordat er onderzoek is gedaan naar deze psychoactieve planten of andere waarneembare chemische bestanddelen. Dit in tegenstelling tot synthetische legale drugs die uit geheel nieuwe bestanddelen bestaan die nog nooit onderzocht zijn.
De Spice-epidemie
Een aantal jaar geleden werden de VS, Australië en sommige delen van Europa geconfronteerd met een van de vreemdste ‘epidemieën’ ooit: de Spice-epidemie. Spice (ook wel bekend als K2, Cloud 9 of Mojo) is een soort synthetische cannabinoïde die met de jaren steeds populairder werd. Er zijn misschien geen overlijdensgevallen door biologische cannabinoïden bekend, maar er zijn wel veel mensen overleden als direct gevolg van het gebruik van synthetische cannabinoïden.
In 2011 werden er in de VS bijvoorbeeld 28.531 bezoeken aan de EHBO gerelateerd aan synthetische cannabinoïden. In datzelfde jaar werden er in Nieuw-Zeeland 45 overlijdensgevallen geregistreerd als direct gevolg van synthetische cannabinoïden, ook wel Spice genoemd.
Een van de grootste problemen waar onderzoekers tegenaan lopen bij legal highs zoals Spice, is hoe ze bij een noodgeval moeten handelen. Op dit moment bestaat de behandeling voornamelijk uit het behandelen van de symptomen en het bieden van ondersteunende zorg, zonder te weten wat de effecten op de lange termijn zullen zijn (als die er al zijn).
Er zou in elk geval verder onderzoek gedaan moeten worden om te kunnen voorspellen wat de ongewenste bijwerkingen kunnen zijn en hoe men deze kan behandelen. Maar dit is erg lastig bij synthetische legal highs. Deze komen sneller op de markt dan dat ze getest kunnen worden. Vaak worden ze al verboden voordat ze ooit in een laboratorium onderzocht worden.
Zorgen over het controleren van legal highs
Men maakt zich grote zorgen over het controleren van legal highs die op de markt komen. In de meeste landen is een stof niet verboden, tenzij het speciaal aangegeven wordt. De meeste landen hebben bijvoorbeeld iets als een drugswet waarin een lijst van verboden middelen is opgenomen. Deze lijsten bevatten meestal verboden drugs zoals amfetaminen, cocaïne, xtc, THC etc.
Bepaalde stoffen zijn geregistreerd, maar niet verboden. Medicijnen op recept zijn hier een goed voorbeeld van. Buiten geregistreerde en verboden stoffen wordt alles geaccepteerd, totdat het anders wordt beschouwd.
Normaal gesproken komt een legal high op de markt onder voorwendsel van nieuw middel. Als het eenmaal is ontmaskerd als legal high, wordt de stof verboden en worden alle voorraden verwijderd. Meestal wordt de stof dan weer een heel klein beetje aangepast, waardoor het een nieuwe stof wordt. Zo ligt er binnen enkele weken weer een nieuwe legal high in de winkels.
Vanwege de aard van synthetische legal highs is het vrijwel onmogelijk om kwaliteit en controle te bieden. Consumenten moeten zich ervan bewust zijn dat veiligheid en kwaliteit geen prioriteit zijn voor de producenten van synthetische drugs.
Het is vrijwel onmogelijk voor toezichthoudende instanties om de productie van synthetische highs bij te benen. Het is een continue cyclus van verbod en de lancering van een nieuw bestanddeel. En vaak wordt een nieuw bestanddeel sneller gemaakt dan dat het vorige verboden kan worden.
Een discussie over het verbod van groepen stoffen
Een van de denkbare oplossingen voor het fenomeen van legal highs is het verbieden van groepen stoffen in plaats van individuele stoffen. In illegale laboratoria wordt tegenwoordig de moleculaire structuur van een verboden stof veranderd, om zo een drug te creëren die nog niet verboden is: een legal high. Maar als een hele groep stoffen in een keer verboden zou worden, zou dit de illegale praktijken van deze laboratoria aan banden kunnen leggen.
Toch is het lastig om alle legal highs in een keer te verbieden. De farmaceutische industrie en chemische bedrijven zouden hier namelijk tegenin gaan, omdat hun producten ook de stoffen bevatten die binnen de verboden groep zouden vallen.
Bovendien zouden illegale laboratoria makkelijk nieuwe groepen met stoffen kunnen uitvinden.
Alternatief: verbod op gedrag, niet op de stof
Het is waarschijnlijk niet effectief of efficiënt om nieuwe stoffen achterna te blijven jagen. Het vraagt veel middelen en een lange adem van de organisaties die dit soort problemen moeten aanpakken. Een mogelijke oplossing zou kunnen liggen bij het bestraffen van het gedrag van dergelijke ilegale laboratoria in plaats van alleen het verbieden van de stoffen.
In 2017 stelde Australië zware straffen in voor de producenten van legal highs. Het is daar illegaal om ze te verkopen en het produceren van de bestanddelen is ook illegaal. Dit klinkt in eerste instantie misschien nogal streng, maar het is vergelijkbaar met hoe veel landen met cannabis omgaan. Op veel plekken op de wereld is het kweken van cannabis voor eigen gebruik legaal en geaccepteerd, maar het vervoeren en verkopen van cannabis zijn dat weer niet. De drugs zelf zijn dus niet zozeer het grote probleem, maar juist de illegale manier waarop ze verhandeld worden.
- Disclaimer:Hoewel alle moeite is gedaan om ervoor te zorgen dat dit artikel accuraat is, is het niet bedoeld om wettelijk advies te verzorgen. Individuele situaties zullen altijd verschillen en moeten worden besproken met een expert en/of advocaat.