Veel regelmatige gebruikers hebben ooit wel eens te maken gekregen met een gevoel van slaperigheid en lusteloosheid na gebruik van cannabis. Dit effect verschilt van mens tot mens en kan worden beïnvloed door je stemming, uitgerustheid en zelfs het tijdstip op de dag. De soort cannabis is ook van groot belang.
Het is geen geheim dat veel cannabisgebruikers merken dat cannabis hen helpt om te slapen. Het gaat echter veel verder dan alleen ‘van wiet roken wordt ik slaperig’. Zo kan het de verschillende slaapfasen op verschillende wijzen beïnvloeden. Er zijn ook manieren om meer uit cannabis als slaapmiddel te halen, door bijvoorbeeld te letten op verschillende soorten, hoe vers de cannabis is enz. Laten we eerst eens kijken hoe cannabis het slaappatroon kan beïnvloeden.
Het effect van cannabis op het slaappatroon
De manier waarop cannabis de menselijke slaap beïnvloedt is extreem ingewikkeld en nog lang niet volledig begrepen. Wel zijn er diverse papers over het onderwerp geschreven. Honderden, zo niet duizenden jaren lang hebben mensen cannabis als slaapmiddel gebruikt omdat ze, zoals ze zeiden, beter in slaap vielen en uitgeruster wakker werden.
Maar het is algemeen bekend bij gebruikers die cannabis als slaapmiddel gebruiken dat er soms sprake is van een soort kater. Hierdoor kan het moeilijk zijn om wakker te worden en voelt de gebruiker zich geruime tijd na het wakker worden nog slaperig en suf.
De menselijke slaap verloopt in cycli en iedere cyclus maakt vier fasen door voordat hij opnieuw begint:
- De eerste fase: een toestand tussen slapen en waken in, waarin de slaper makkelijk kan worden gewekt.
- De tweede fase: een lichte slaap, waarin iemand al wat moeilijker kan worden gewekt.
- De derde fase: wordt diepe slaap genoemd. Deze was voorheen gesplitst in fase 3 en 4, maar wordt tegenwoordig beschouwd als één afzonderlijke fase, terwijl de vierde fase voor de remslaap is.
- De vierde fase: een diepe slaap. Tijdens deze fase vindt de remslaap plaats (rapid eye movement).
Cannabis, diepe slaap en remslaap
Uit slaaponderzoeken blijkt dat een lage dosis THC een vermindering van de duur en intensiteit van de remslaap kan veroorzaken, terwijl het tegelijkertijd de duur van de diepe slaap verlengt.
Uit een onderzoek uit 1975 naar het effect van THC op slaappatronen bleek dat een dagelijkse dosis THC van 210 mg gedurende twee weken de snelle oogbewegingen tijdens de remslaap aanzienlijk verminderde. Door de THC nam ook de duur van de remslaap bij de deelnemers iets af. Uit het onderzoek bleek ook dat de duur van de diepe slaap iets toenam na toediening van THC, maar dit effect was statistisch gezien niet significant.
Uit een klinisch onderzoek uit 2008 bleek ook weer dat een kleine hoeveelheid cannabis de duur van fase 4 kan verlengen, net als de diepe slaap, en de gebruiker helpt om makkelijker in slaap te vallen. Het onderzoek toonde echter ook aan dat cannabis de totale remslaap en de intensiteit ervan kan verminderen.
Aan de andere kant kan een hogere dosis een volledig tegengesteld effect hebben. Een hoge dosis THC kan zorgen voor:
- Kortere remslaap
- Kortere diepe slaap
- Kortere slaaplatentie: hoe lang het duurt om van volledig wakker zijn tot slapen te gaan
- Hallucinaties
Zoals in een overzicht uit 2015 wordt gesteld, kan chronisch gebruik ook uiteenlopende effecten hebben. Chronisch gebruik kan leiden tot de ontwikkeling van een tolerantie voor slaaplatentie-effecten. Maar het heeft minder effect op de remslaap.
Gerelateerd artikel
De effecten van THC en CBD op de slaap
Er zijn vele redenen waarom cannabis uiteenlopende effecten op de slaap kan hebben. Het heeft mogelijk veel te maken met het THC- en CBD-gehalte van de gebruikte cannabis, met de dosis en of het om chronisch gebruik gaat.
In een recenter onderzoek dan de hierboven genoemde onderzoeken, uitgevoerd in 2004, werd onderzoek gedaan naar het effect van wisselende doses THC op het slaappatroon en naar het effect van gecombineerd gebruik van THC en CBD. Acht vrijwilligers kregen of een placebo toegediend, of 15 mg THC, of 5 mg THC met 5 mg CBD, of 15 mg THC met 15 mg CBD via een mondspray.
De deelnemers werden gemonitord met EEG-apparatuur. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de dosis THC van 15 mg zonder CBD geen merkbaar effect op de nachtelijke slaap had. Maar de deelnemers bemerkten de volgende ochtend wel meer slaperigheid en sufheid, verandering van humeur en een slechter geheugen.
De gecombineerde toediening van 5 mg THC en CBD veroorzaakte een afname van de diepe slaap en de gecombineerde dosis van 15 mg vergrootte het gevoel van wakkerheid en oplettendheid van de deelnemers. Dit wijst erop dat THC een enigszins verdovend effect heeft, dat wordt tenietgedaan door CBD. Deelnemers die namelijk de dosis van 15 mg THC/CBD kregen, ervoeren toegenomen activiteit tijdens de slaap en hadden bovendien geen last van de ochtendlijke verdovende effecten van THC.
Hoewel dit onderzoek niet naar voren bracht dat na toediening van alleen THC de duur van de diepe slaap toenam en die van de remslaap afnam (zoals in het onderzoek uit 1975), is dit effect in andere onderzoeken wel bevestigd. Daarnaast lijkt THC initiële slaperigheid te bevorderen en het proces van in slaap vallen te versnellen. Hoe dit precies werkt, is alleen nog niet duidelijk.
Hoe werkt dit fenomeen?
Het proces van in slaap vallen en de overgangen van de fasen in een cyclus worden bepaald door ingewikkelde interacties tussen neurotransmitters in de hersenen. De primaire remmende neurotransmitter GABA (gamma-aminoboterzuur) is fundamenteel betrokken bij het slaapproces. Het is aangetoond dat activering van GABA-receptoren kan helpen om slaap op te wekken. Daarom zijn veel slaapmiddelen tegenwoordig gericht op die receptoren.
Dit is belangrijk, omdat het is vastgesteld dat het endocannabinoïdesysteem fundamenteel gekoppeld is aan het GABA-waarschuwingssysteem en omdat is aangetoond dat de endocannabinoïde 2-arachidonoylglycerol (2-AG) GABA-receptoren direct activeert. Het is mogelijk dat cannabis dit initiële effect op slaperigheid uitoefent via dit mechanisme.
Gerelateerd artikel
Kan cannabis slapeloosheid behandelen?
Er zijn niet genoeg concrete gegevens over het gebruik van cannabis tegen slapeloosheid. Uit onderzoek blijkt echter dat het zeer goed mogelijk is dat CBD therapeutische hulp kan bieden, maar THC waarschijnlijk niet. Sommige mensen maken zich ook zorgen dat langdurig gebruik nieuwe slaapproblemen veroorzaakt door verslaving of ontwenning. Voorlopig moet cannabis maar alleen gebruikt worden bij incidentele slaapproblemen en niet als medicijn voor chronische slaapproblemen of slapeloosheid.
Cannabisgebruik en dromen
De remslaap is het stadium van de slaap waarin dromen voorkomen. Het wordt ook wel paradoxale slaap genoemd, omdat er veel neurale activiteit plaatsvindt (bijna evenveel als tijdens het waken) samen met sterk verminderde fysieke activiteit. Sterker nog, tijdens de remslaap zijn de meeste spieren zelfs verlamd. Dit fenomeen wordt geassocieerd met de tonische immobiliteit die veel prooidieren vertonen in de aanwezigheid van bepaalde roofdieren.
Bij dieren kan deze tonische immobiliteit een aanblik van levenloosheid veroorzaken die roofdieren afschrikt die niet zijn geïnteresseerd in aas. Bij mensen zou het echter zo kunnen zijn dat deze verlamming tijdens de slaap een soortgelijke functie heeft, doordat het ons belemmert om bij een levendige droom te gaan slaapwandelen naar een potentieel gevaarlijke situatie.
Cannabisgebruikers overal ter wereld melden dat wanneer ze regelmatig gebruiken, de subjectieve ervaring van dromen afneemt of geheel afwezig is, en dat het dromen opnieuw begint na het stoppen van het cannabisgebruik, en wel met opvallende intensiteit. Het lijkt erop dat de verslechtering van de remslaap die wordt veroorzaakt door THC achter dit verschijnsel zit. Je kunt dit verschijnsel wellicht deels ondervangen door een cannabissoort te kiezen die ongeveer evenveel THC als CBD bevat.
Gerelateerd artikel
Welke soorten cannabis zijn beter voor slaap?
Er is waarschijnlijk wat vallen en opstaan nodig om de beste soort te vinden die voor een betere slaap zorgt. Je moet namelijk met vele factoren rekening houden en de effecten van cannabis verschillen altijd van persoon tot persoon. Maar dit zijn enkele tips waarover algemene consensus bestaat:
- Indicasoorten worden normaal gesproken beschouwd als beter dan sativa wanneer je betere slaap wilt.
- Kies, vooral als angst het slaapprobleem veroorzaakt, een soort met een niet te hoog THC-gehalte. Of in ieder geval een soort met veel CBD als tegenhanger.
- Kies oudere cannabis die heeft kunnen drogen, zodat een deel van het THC-gehalte in CBN is omgezet.
- Hoewel het roken of vapen van cannabis meestal een sneller effect geeft, hebben cannabisetenswaren meestal een langdurigere werking.
- Disclaimer:Dit artikel kan niet ter vervanging worden gebruikt voor professioneel medisch advies, een diagnose of behandeling. Neem altijd contact op met uw arts of andere bevoegde deskundigen. Stel het vragen van medisch advies niet uit en negeer medisch advies niet naar aanleiding van wat u heeft gelezen op deze website.
