Hoe beïnvloedt cannabis depressie?

Geanimeerde DNA's en een vrouw kijkt uit het raam

Wetenschappelijk onderzoek heeft bevestigd wat veel critici van cannabis al lange tijd beweren, namelijk dat cannabis een depressie kan veroorzaken. Dit geldt echter alleen voor mensen met een genetische aanleg daarvoor. De vraag blijft of cannabis depressie kan behandelen bij mensen die er geen genetische aanleg voor hebben, maar toch aan depressie lijden.

We kennen tegenwoordig veel medische klachten die potentieel behandeld kunnen worden met de helende werking van cannabis. Er zijn echter ook aandoeningen waarbij de voordelen niet zo duidelijk zijn.

Tegelijkertijd zijn de risico’s van het gebruik van cannabis duidelijk vastgesteld voor bepaalde psychologische aandoeningen, terwijl ze voor andere vooralsnog onbekend zijn. Van alle mogelijke gebieden waar de wetenschappelijke kennis van de potentiële effecten van cannabis op de gezondheid van de geest nog relatief onduidelijk is, is het verband met depressie wel het minst bekend.

We weten wel dat endocannabinoïden onze stemming beïnvloeden. Maar men heeft nog niet ontdekt of mensen met een depressie die cannabis gebruiken daar voordeel of nadeel van hebben, of dat het helemaal geen effect heeft.

Voor andere geestesziekten is er sprake van een vergelijkbare situatie. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan om bewijs te vinden voor een causaal verband tussen cannabisgebruik en het optreden van andere psychiatrische aandoeningen, zoals schizofrenie. De kans is groot dat cannabisgebruik het risico op schizofrenie en andere psychoses vergroot; hoe meer je gebruikt, hoe groter het risico.

Een vrouw in het bed zit haar knieën met hoofd naar beneden

Er bestaat weinig bewijs voor een statistisch verband tussen cannabisgebruik en een klein verhoogd risico op het ontwikkelen van depressieve stoornissen. Anekdotisch bewijs leert ons echter dat we niet moeten generaliseren. Er zijn mensen die voordeel hebben van cannabis, terwijl het middel voor anderen niet geschikt is. Er is altijd wel iemand met een vriend wiens ernstige depressie werd genezen door cannabis te roken en iemand anders kent wel iemand die niet langer zijn medicatie hoefde te gebruiken nadat hij joints was gaan roken.

Er zijn echter ook mensen met vrienden die depressief werden van cannabisgebruik. Eigenlijk kunnen voor alle mogelijke argumenten wel voorbeelden worden gevonden en iedereen heeft waarschijnlijk een beetje gelijk. Het is zeer waarschijnlijk dat deze anekdotische verhalen een nauwkeuriger afspiegeling zijn van de werkelijke relatie tussen cannabis en depressie dan bij andere aandoeningen, waarbij de verbanden minder duidelijk zijn.

Het verband tussen cannabisgebruik en depressieve symptomen hangt af van de genetische samenstelling van een persoon. Dit lijkt althans de conclusie te zijn van een onderzoek dat werd gepubliceerd in het bekende wetenschappelijke tijdschrift Addiction Biology door R. Otten en RC. Engels. Voordat we daar dieper op ingaan, moeten we eerst kort definiëren wat er met depressie wordt bedoeld.

Een veelvoorkomende ziekte: depressie

Depressie is een van de grootste gezondheidsproblemen van de moderne wereld. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) lijden vandaag de dag wereldwijd ongeveer 300 miljoen mensen aan een depressie. De ziekte is waarschijnlijk de belangrijkste reden voor een verminderd vermogen om te handelen en komt bij beide geslachten voor, in alle leeftijdsgroepen en onder totaal uiteenlopende omstandigheden.

De eerste symptomen zijn, onder andere, somberheid, minder belangstelling in of plezier beleven aan dagelijkse activiteiten, schuldgevoelens of  een lage eigendunk, moeite met concentreren, minder goed slapen of verlies van eetlust en gebrek aan energie. Depressie kan tot zelfmoord leiden, een tragische doodsoorzaak die elk jaar honderdduizenden slachtoffers eist.

Classificatie van het onderzoek van Otten en Engels

Om te beginnen willen we vermelden dat het onderzoek waaraan hierboven gerefereerd werd niet bedoeld was om vast te stellen in hoeverre het gebruik van cannabis geschikt zou zijn voor het behandelen van depressie, maar eerder om te proberen te ontdekken of er enig verband bestond tussen cannabisgebruik en beginnende symptomen van depressie.

De resultaten boden geen onomstotelijk bewijs voor het idee dat depressieve symptomen een invloed hebben op cannabisgebruik.

Dit betreft een langetermijnonderzoek onder 310 jonge mensen die vier jaar lang gevolgd werden. Ieder jaar moesten ze deelnemen aan een serie onderzoeken, die werden gebruikt om de indicatoren van depressie te evalueren. De jonge mensen ondergingen ook een genetische analyse om vast te stellen in welke mate ze genetische aanleg voor depressie hadden.

Een geanimeerd DNA met een vonk op de bouwsteen van DNA

Het belang van individuele gevoeligheden

Zoals met alle psychiatrische aandoeningen zijn er ook voor depressie zeer uiteenlopende oorzaken. Hoewel het verband tussen genetische aanleg en de druk van omgevingsfactoren de aard van de aandoening kan beïnvloeden, bestaan er geen mentale aandoeningen die louter genetisch zijn of louter sociaal veroorzaakt worden.

Het is eerder zo dat een specifieke genetische variant een bepaald iemand waarschijnlijk meer vatbaar maakt om een geestesziekte te ontwikkelen wanneer hij of zij wordt blootgesteld aan een omgeving die de snelle ontwikkeling van deze aandoening bevordert. Het is mogelijk dat iemand een genetische aanleg heeft maar nooit aan enige ziekte zal leiden, tenzij hij of zij aan omstandigheden wordt blootgesteld die de aandoening teweegbrengen.

Aan de andere kant kan constante, extreme druk van een schadelijke omgeving een aandoening teweegbrengen, ook al was slechts zeer geringe genetische aanleg aanwezig. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat iemand die een genetische aanleg heeft om schizofrenie te ontwikkelen deze ziekte niet ontwikkelt, omdat hij of zij niet wordt blootgesteld aan omstandigheden die stress veroorzaken en als trigger fungeren. Op dezelfde manier kan iemand zonder deze genetische aanleg een geestesziekte ontwikkelen ten gevolge van een dramatische gebeurtenis, zoals een oorlogstrauma.

De biologische marker voor vatbaarheid voor depressie is een gen dat de aanwezigheid van serotoninetransporters in de hersenen codeert. De serotoninetransporter is een eiwit dat verantwoordelijk is voor het reguleren van de hoeveelheid serotonine die aanwezig is in het zenuwstelsel. Je kunt het zien als een soort zuigpomp die serotonine verplaatst van buiten een neuron naar binnen en op die manier de balans herstelt. Het brein neemt dit waar als een positieve gemoedstoestand. Een bepaald gen codeert dit eiwit, of liever gezegd zijn activering, zodat serotoninereceptoreiwit wordt geproduceerd.

Blauwe DNA's bouwstenen tegen de witte achtergrond

Elk gen heeft twee allelen. Als dit specifieke gen ”lange” allelen heeft (bestaand uit meer bases dan die van het korte allel) dan codeert dit meer serotoninetransporters. Als het daarentegen ”korte” allelen heeft, codeert het minder. Het lijkt erop dat mensen met een kort allel meer aanleg voor ernstige depressieve stoornissen (bij mensen die traumatische of stressvolle dingen hebben meegemaakt) hebben dan mensen met een lang allel.

Cannabis kan depressie teweegbrengen

Terug naar het onderzoek van Otten en Engels. De onderzoekers volgden kinderen uit 428 gezinnen en lieten ze allerlei tests ondergaan om hun depressie te classificeren. Op die manier kwamen ze er achter dat bij 310 jongeren genetische markers voor depressie aanwezig waren. Daarnaast werd hun marihuanagebruik bepaald.

Vastgesteld werd dat alleen  mensen met de korte versie van dit gen dat de serotoninetransporter codeert mettertijd meer symptomen van depressie lieten zien dan degenen met het lange gen. De mensen met het korte allel van dit gen die ook cannabis rookten, vertoonden vaker symptomen van depressie.

Met andere woorden, marihuana roken bleek een externe omstandigheid te zijn die depressie teweegbracht bij mensen die een genetische aanleg hadden. Dit resultaat stond buiten kijf, ook al reageerden de jonge mensen met het korte allel van dit gen aanvankelijk euforisch en vertoonden ze ook andere placebo-effecten van marihuana. Bovendien werden andere omgevingsfactoren met betrekking tot depressie gecontroleerd, waaronder tabaks- en alcoholgebruik, opleidingsniveau, en sociaaleconomische en persoonlijkheidsgerelateerde factoren.

Nader onderzoek is nodig

Samenvattend, dit interessante onderzoek is het eerste dat een betrouwbaar verband laat zien tussen cannabisgebruik enerzijds en depressie en de symptomen van depressie anderzijds. Hoewel het geen antwoord geeft op de vraag of marihuana al dan niet een bruikbare vorm van behandeling voor depressie zou kunnen zijn, laat het zien dat cannabisgebruik vormen van depressie teweeg kan brengen. Dit is overduidelijk het geval voor mensen met genetische aanleg. Hen wordt het roken van cannabis dan ook afgeraden. Andere mensen ondervinden kennelijk geen gevolgen van deze problemen.

Maar er zijn nog vragen onbeantwoord. Kan cannabisgebruik nuttig zijn voor mensen die geen genetische aanleg hebben, maar toch aan depressie lijden? Zou het kunnen zijn dat de verschillen in het effect van marihuana op mensen met een depressie, waarnaar we in het begin van dit artikel verwezen, exact corresponderen met genetische verschillen tussen de diverse personen? De antwoorden op deze vragen zullen moeten wachten op nader onderzoek.

Wat echter niet erg nuttig lijkt is om naar je huisarts te rennen en een genetische analyse te vragen om te kijken of je aanleg voor depressie hebt. Het verdient naar mijn mening de voorkeur om je eigen gedrag in de gaten te houden en vast te stellen of het gebruik van cannabis een positief dan wel negatief effect heeft, of helemaal geen effect, en daar eventueel naar te handelen.

  • Disclaimer:
    Dit artikel kan niet ter vervanging worden gebruikt voor professioneel medisch advies, een diagnose of behandeling. Neem altijd contact op met uw arts of andere bevoegde deskundigen. Stel het vragen van medisch advies niet uit en negeer medisch advies niet naar aanleiding van wat u heeft gelezen op deze website.

Comments

1 reactie op “Hoe beïnvloedt cannabis depressie?”

  1. De Bruyne Eef

    Deze studie is pas volledig wanneer de onderzochte personen die cannabis roken dit ook echt puur roken, dus zonder tabak. En dan zou men nog moeten nagaan of die personen misschien beter reageren op cannabis uit een verdamper, of op cannabis met een hoger CBD gehalte.

    Groeten

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Auteur en reviewer

  • Profile-image

    Sensi Seeds

    De redactie van Sensi Seeds bestaat uit botanici, medische en juridische experts, plus gerenommeerde activisten zoals Dr. Lester Grinspoon, Micha Knodt, Robert Connell Clarke, Maurice Veldman, Sebastian Marincolo, James Burton en Seshata.
    Meer over deze auteur
  • Sanjai_Sinha

    Sanjai Sinha

    Dr. Sanjai Sinha is lid van de academische faculteit van Weill Cornell Medicine in New York. Hij besteedt zijn tijd aan het zien van patiënten, het onderwijzen van co-assistenten en medische studenten en het doen van onderzoek naar gezondheidszorg. Hij houdt van patiënteducatie en evidence-based geneeskunde. Zijn sterke interesse voor medisch onderzoek komt voort uit deze passies.
    Meer over deze reviewer
Scroll naar top