Het endocannabinoïdesysteem is essentieel voor de regulering van spijsverteringsprocessen als eetlust, speekselvorming, honger en verzadiging. Cannabinoïdereceptoren bevinden zich overal in het spijsverteringsstelsel en de hersengebieden die essentieel worden geacht voor de darm-hersenas.
Voor sommige mensen kan het toedienen van extra cannabinoïden aan het subtiel afgestelde endocannabinoïdesysteem van het maag-darmkanaal (de wetenschappelijke naam voor het spijsverteringsstelsel) positieve effecten hebben. Dit is met name het geval bij mensen die lijden aan bepaalde aandoeningen van het maag-darmkanaal, zoals de ziekte van Crohn, chronische darmontsteking (IBD) en prikkelbaredarmsyndroom (PDS).
Het endocannabinoïdesysteem is gecompliceerd en subtiel
Soms is cannabis het enige dat mensen met een gebrek aan eetlust nodig hebben om schreeuwende honger te krijgen. Dit kan enorme voordelen hebben voor patiënten met een aandoening die de eetlust beïnvloedt. Te denken valt aan kanker en eetstoornissen, maar ook aan mensen die verder gezond zijn maar hun eetlust verliezen door bijvoorbeeld stress.
Daarentegen kan bij andere mensen de toediening van extra cannabinoïden aan het maag-darmkanaal verstorend werken, met allerlei ongewone en onverwachte symptomen als gevolg. In zeldzame gevallen kan cannabis een acuut-braaksyndroom veroorzaken, ook wel bekend als cannabinoïd-hyperemesis-syndroom, en mogelijk ook acute pancreatitis.
Positieve effecten van cannabisgebruik op het maag-darmkanaal
Uit veel onderzoek blijkt dat cannabis nuttig kan zijn bij de behandeling van chronische darmontsteking, prikkelbaredarmsyndroom, fibromyalgie, de ziekte van Crohn en kanker-gerelateerde anorexie en cachexie (verlies van eetlust en spieratrofie). Er wordt zelfs gespeculeerd dat de eerste drie aandoeningen het resultaat zijn van een klinisch endocannabinoïdegebrek. Bij deze aandoening produceert de patiënt onvoldoende cannabinoïden of cannabinoïdereceptoren. Deze aandoeningen lijken te worden bevorderd door perifere mechanismen en mechanismen in de ruggengraat en het maag-darmstelsel en onderzoek duidt erop dat cannabinoïden deze mechanismen kunnen tegenhouden.

Over het algemeen kunnen cannabinoïden de ontsteking bij darmontsteking verminderen. Daarnaast verminderen ze de bewegelijkheid van de darm (voornamelijk vermindering van de snelheid waarmee materie door de darm passeert) en de vochtafscheiding ten gevolge van ontsteking, hetgeen braken en diarree voorkomt en bijdraagt aan de vermindering van misselijkheid.
Hoe bevordert cannabis de eetlust?
Normaal gesproken krijgen mensen hongersignalen wanneer de maag leeg begint te raken. Er komt ghreline vrij, een hormoon dat de nervus vagus van het maag-darmkanaal stimuleert en langs de darm-hersenas naar de hypothalamus in de hersenen reist, waar de hongersignalen hun oorsprong vinden.

In onderzoeken bij dieren activeert synthetische THC de ghrelinereceptoren, waardoor signalen langs de darm-hersenas naar het gedeelte van de hersenen worden gezonden dat verantwoordelijk is voor het geven van een hongergevoel (met name de hypothalamus), en waardoor uiteindelijk hongersignalen worden veroorzaakt, zelfs wanneer de maag niet leeg is.
Negatieve effecten van cannabis op het maag-darmkanaal
De keerzijde is dat cannabisgebruik soms onaangename spijsverteringsproblemen kan geven. In uiterst zeldzame gevallen zou het zelfs ernstige, slopende aandoeningen kunnen veroorzaken. In het algemeen lijkt dit effect op te treden bij mensen die jarenlang zwaar cannabis hebben gebruikt.
Cannabinoïd-hyperemesis-syndroom
Het cannabinoïd-hyperemesis-syndroom veroorzaakt cyclisch braken en een dwangmatige behoefte om te baden om te proberen het gevoel van misselijkheid en de drang tot braken te laten afnemen. Dit komt doorgaans voor bij mensen die diverse jaren zwaar cannabis hebben gebruikt.

De weinige patiënten die lijden aan deze aandoening, zochten medische hulp voor acuut braken en acute misselijkheid na een periode van zwaar en langdurig cannabisgebruik. Hierdoor trokken de schrijvers van de casestudies de conclusie dat cannabis de oorzaak was van het probleem.
Er bestaan inmiddels meer dan vijfentwintig casestudies van deze controversiële en nauwelijks onderzochte aandoening, die alle opmerkelijk consistent zijn en zeer sterk wijzen naar cannabis als de boosdoener.
In de meeste caserapporten is niet geprobeerd de achterliggende oorzaak van deze ogenschijnlijk paradoxale bijwerking van langdurig zwaar cannabisgebruik te verklaren. Maar in ten minste één onderzoek is de suggestie gedaan dat het syndroom wel eens zou kunnen optreden ten gevolge van het effect van THC op de beweeglijkheid van de maag. Daarvan wordt gedacht dat het zou kunnen leiden tot het vertraagd legen van de maag.
Acute pancreatitis ten gevolge van cannabisgebruik
Behalve met het cannabinoïd-hyperemesis-syndroom wordt cannabis inmiddels ook in verband gebracht met een aantal gevallen van acute pancreatitis. Wederom is het verband echter niet hardgemaakt, omdat het om mensen gaat die ook vele jaren zwaar tabak gerookt hebben.
Er zijn momenteel zo’n 18 meldingen van mensen met acute pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier) die wordt geweten aan zwaar cannabisgebruik in de periode voorafgaand aan het moment dat ze behandeling zochten. In een geval werd de patiënt diverse weken geobserveerd en men constateerde dat zijn toestand elke keer dat hij cannabis rookte erger werd (de cannabis werd stiekem door vrienden het ziekenhuis in gesmokkeld).
Het lijkt er dus op dat cannabis hierbij op z’n minst een rol speelt. Het kan echter ook zo zijn dat deze mensen een bestaande aandoening hebben die op de een of andere manier door de consumptie van cannabis verergert. Of dat de symptomen afhankelijk zijn van de dosis of van de activiteiten van andere signaalmoleculen.
Een recent onderzoek naar anandamideniveaus bij ratten met pancreatitis liet inderdaad zien dat anandamide de ernst van de ontsteking zowel kan verergeren als verminderen, al naargelang het werd toegediend voor of na de toediening van ceruleïne.Ceruleïne is een maaghormoon waarvan bekend is dat het de beweeglijkheid van de darm en vloeistofafscheiding beïnvloedt, en het wordt ook gebruikt om pancreatitis op te wekken in proefdiermodellen.
Waarom krijgen sommige mensen spijsverteringsproblemen van cannabis?
Het is onduidelijk waarom sommige mensen deze schijnbaar tegenstrijdige effecten van cannabisgebruik melden. Het is evenmin bewezen dat cannabis de achterliggende oorzaak ervan is. Toch impliceert de enorme hoeveelheid anekdotische verslagen dat cannabisgebruik op de een of andere manier te maken heeft met dit fenomeen.
Een mogelijk onderzoeksonderwerp zouden reeds bestaande aandoeningen kunnen zijn die spijsverteringsproblemen veroorzaken en die worden verergerd door cannabisgebruik. Het is bijvoorbeeld bekend dat chronische stress bij veel mensen verlies van eetlust tot gevolg heeft, wat ook vaak met cannabis wordt behandeld. Bij veel anekdotische verslagen van zwaar cannabisgebruik in combinatie met verlies van eetlust is ook sprake van stress. Het is bovendien bekend dat zowel cannabisgebruik als chronische stress de productie en overdracht van het “hongerhormoon” ghreline kan veranderen.
Er zijn een aantal factoren die de kans op negatieve effecten bepalen. Voor de hand liggende overwegingen met betrekking tot het cannabisgebruik zijn de dosis, regelmaat en duur. Maar ook genetische verschillen tussen mensen kunnen een factor zijn. Dikwijls kan een enkele mutatie van een gen ervoor zorgen dat iemand iets ervaart wat het tegenovergestelde is van “normaal”.
Ook maken mensen soms geen melding van de mogelijke negatieve effecten die ze van cannabis krijgen. Wellicht komt dit door de angst om veroordeeld of gestraft te worden, met name in samenlevingen waar cannabis nog steeds illegaal is. Het kan ook komen vanwege de wijdverbreide gewoonte om blind te vertrouwen op de genezende eigenschappen van cannabis en daarbij de ogen volledig te sluiten voor alles wat hiertegen pleit.
Het is echter belangrijk dat we breken met deze gewoonte, anders is het onmogelijk om een onbevooroordeeld beeld te scheppen van het werkelijke potentieel van cannabis, inclusief haar beperkingen en contra-indicaties.
Cannabis heeft beslist talloze opmerkelijke eigenschappen en is breed toepasbaar in de geneeskunde, maar het zou onoprecht zijn te beweren dat het absoluut niet zou kunnen dat het bij sommige mensen onaangename of slopende bijwerkingen zou hebben.
Deze bijwerkingen zijn over het algemeen echter vrij mild. Hoewel ze in bepaalde gevallen ernstig kunnen worden, lijkt dit beperkt te zijn tot een miniem aantal gevallen, zeker gezien de enorme hoeveelheid mensen die regelmatig cannabis gebruiken zonder schade, of het nu om recreatief dan wel medicinaal gebruik gaat.
- Disclaimer:Dit artikel kan niet ter vervanging worden gebruikt voor professioneel medisch advies, een diagnose of behandeling. Neem altijd contact op met uw arts of andere bevoegde deskundigen. Stel het vragen van medisch advies niet uit en negeer medisch advies niet naar aanleiding van wat u heeft gelezen op deze website.
Hey, rook al ongeveer 8 jaar iedere dag cannabis met tabak. Het afgelopen jaar heb ik een aantal serieuze stop pogingen gedaan. Sindsdien heb ik extreme obstipatie wanneer ik blow. Zodra ik weer stop zijn de klachten binnen enkele dagen weer minder. Ik ga natuurlijk naar een dokter maar is er een centrale plek waar ik de klachten kan melden? Zou heel graag bij willen dragen aan meer onderzoek. Gr
Hoi Kim,
Bedankt voor je reactie en voor het delen van je ervaringen. Ik weet niet of er zo’n meldpunt is, maar u kunt proberen contact op te nemen met het Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod en misschien kunnen zij u in de goede richting wijzen?
Veel succes in de tussentijd en ik hoop dat je blijft genieten van de blog.
Met de beste wensen,
Scarlet
Hallo,
Ivm jarenlange slaapproblemen ben ik enige tijd geleden gestart met het gebruik van THC druppels. Omdat ik ’s morgens misselijk was en telkens eenmalig last had van diarree, ben ik er een paar CBD druppels bij gaan nemen. Het slapen verbeterde enorm!
Echter….ineens kreeg ik ZEER zware klachten mbt mijn maagdarmstelsel! Ik stopte acuut met de druppels, mijn maag en darmen waren zo’n 9 dagen flink ziek. Aanvankelijk dacht ik aan buikgriep, maar ik sloot de druppels niet uit als boosdoener. Een week nadat ik geheel hersteld was, ben ik weer voorzichtig gestart met de beide druppels (2×2), en ’s nachts was ik weer hartstikke misselijk! Hieruit trek ik dus de conclusie dat het WEL de druppels zijn.
Ik heb geen drugverleden, streef naar een gezond leven, ben ook zeer matig in mijn alcoholgebruik (kan er niet tegen, een slok geeft al effect).
Jammer…..ik ben weer genoodzaakt Mirtazipine te gaan gebruiken.
Hebben jullie nog info in deze? Want op een natuurlijke manier lekker slapen beviel me zoveel beter…
Hartelijke groet,
Myriam.
Hallo Myriam,
Ik las vandaag dit artikel en jou reactie. Ik zie vaak in de natuurgeneeskundige toepassingen dat mensen door het gebruik van een natuurlijke tinctuur, ongeacht van welk kruid, een herxheimer reactie krijgen. Een plotselinge toename van symptomen kan zich voordoen binnen enkele uren, de volgende dag of binnen enkele weken na het starten van de behandeling.
De Herxheimer reactie wordt veroorzaakt door het afsterven van de bacterie, wanneer een lichaam te snel ontgift en er meer gifstoffen vrijkomen dan het lichaam in staat is om uit te scheiden. Wanneer dit gebeurt, kan hoofdpijn, misselijkheid, braken en algehele malaise het gevolg zijn. Hoewel dit maar een korte periode duurt, kan het ernstig zijn en iemand er van weerhouden om het doel te bereiken. Het komt ook wel voor dat iemand niet weet wat er gebeurt en denkt dat er een regressie optreedt. Andere reacties zouden kunnen zijn: vermoeidheid, griepachtige verschijnselen, rillingen, temperatuurverhoging, nachtelijke zweetaanvallen, pijn in spieren en gewrichten, depressies, oedeem, vocht vasthouden, geheugenproblemen, uitslag op de huid, hoofdpijn, misselijkheid en een algemeen gevoel van malaise.
Misschien is dat ook bij jou geval en betekent dit dat je heel voorzichtig en langzaam moet starten met je druppels en heel matig opbouwen. Naast het feit dat je je lichaam en geest een extra ondersteuning geeft. Zoals Nutramedix bijvoorbeeld een goede drainage en ontgifterondersteuner heeft, deze inzetten. Doch ik zou dit altijd doen met advies van een daarvoor opgeleide professional.
Succes ermee.