Kan medicinale cannabis zonder bijwerkingen helpen bij de behandeling van pijn en andere symptomen van fibromyalgie? Hier volgt wat de huidige onderzoeken ons vertellen, en ook een korte bespreking van het immuunsysteem, het endocannabinoïdesysteem en waarom cannabis (en cannabinoïden) voor fibromyalgie meer aandacht moet krijgen.
Wat is fibromyalgie?
Fibromyalgie is zo’n aandoening met een onbekende oorzaak, maar met zeer slopende symptomen. Juist omdat de etiopathogenese (oorzaak) van de ziekte onbekend is en er geen specifieke effectieve behandeling bestaat, heeft het heel lang geduurd voordat de medische gemeenschap fibromyalgie als een ziekte erkende.
Uit recent onderzoek zijn echter mogelijke oorzaken naar voren gekomen en zelfs hoe cannabis de symptomen van deze aandoening misschien kan behandelen. Een voorbeeld is dit onderzoek uit 2011, dat toevallig een van de zeldzame wetenschappelijke onderzoeken is waarvan de resultaten meteen klinisch bruikbaar zijn voor patiënten en artsen.
Waardoor wordt fibromyalgie veroorzaakt?
Er zijn verschillende theorieën waarin wordt geprobeerd om de oorzaken te verklaren. Het wordt tegenwoordig algemeen aangenomen dat fibromyalgie een ziekte is met een natuurlijke oorsprong, die erkende fysieke oorzaken heeft. Dit ondanks het feit dat er (nog) geen duidelijke klinische markers zijn waarop een diagnose kan worden gebaseerd. Al bestaat de hoop dat via urineanalyse mogelijk betere diagnoses kunnen worden gesteld.
Een diagnose kan alleen worden vastgesteld op basis van klinische tekenen bij een patiënt.
Theorieën om de oorzaken te verklaren lopen uiteen van een ontregeling van neurotransmitters (voornamelijk dopamine en noradrenaline) tot een stoornis in de fysiologische mechanismen voor regulering van chronische stress (wat in medisch jargon de hypothalamus-hypofyse-bijnieras oftewel HPA-as wordt genoemd).
In andere theorieën zijn de verklaringen voor de symptomen gebaseerd op een verstoring van het immuunsysteem. Wat de oorzaak ook mag zijn, het lijkt erop dat een behandeling met cannabis bij elk van deze theorieën past.
Waarom een behandeling met cannabis kan helpen
We weten dat het endocannabinoïdesysteem betrokken is bij fysiologische functies, waaronder de regulering van de dopaminergische en serotonergische systemen en de regulering van de fysiologische reactie op stress. Bovendien bevat het immuunsysteem veel CB2-receptoren, wat de reden is waarom het sterk kan worden beïnvloed door zowel endogene als exogene cannabinoïden.
Sterker nog, het belangrijkste symptoom van fibromyalgie is een zeer lage pijngrens. Het subjectieve gevoel van pijn wordt onder andere door de drie genoemde fysiologische processen overgebracht. Daarom is het zinvol om, wat de oorzaken ook mogen zijn, de behandeling van fibromyalgie met cannabinoïden te beschouwen als een therapeutische optie die het overwegen waard is.
Cannabis kan ook helpen bij de behandeling van andere ongrijpbare ziekten
Andere aandoeningen met neuropathische pijn die een verstoring van het immuunsysteem als etiologische basis hebben, zoals multiple sclerose, worden met cannabinoïden behandeld. Naast fibromyalgie bestaat er een diverse groep functionele klinische syndromen die tot nu toe geen duidelijke medische verklaring hebben (zoals migraine of het prikkelbaredarmsyndroom) en waarbij in sommige gevallen een cannabisbehandeling bleek te helpen.
Neuroloog Ethan Russo heeft als verklaring hiervoor gesuggereerd dat de gemeenschappelijke oorzaak van deze aandoeningen in een gebrek van het endocannabinoïdesysteem ligt. Dit lijkt het meest aannemelijk, aangezien een behandeling met cannabis bij allemaal tot op zekere hoogte effectief is. Andere symptomen van fibromyalgie, afgezien van de pijn (dat het belangrijkste symptoom is), zijn chronische vermoeidheid, ochtendstijfheid en stemmingsstoornissen.
Onderzoeken en statistieken over cannabis en fibromyalgie
Een onderzoek dat is uitgevoerd door het Municipal Institute of Medical Research in Barcelona, werd gepubliceerd in het wetenschappelijke open-toegangtijdschrift PloS. Het onderzoek werd gedaan onder 56 deelnemers, waarvan de helft al cannabisgebruiker was en de andere helft niet. Het bekeek de mogelijke voordelen van de behandeling van fibromyalgiesymptomen met cannabis door de volgende metingen te gebruiken en te beoordelen:
- Standaard 100 mm visueel analoge schaal (VAS)
- Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI)
- Fibromyalgia Impact Questionnaire (FIQ)
- Short Form 36 Health Survey (SF-36)
Volgens de VAS-scores verminderden de pijn en stijfheid enorm en namen ontspanning en het algehele gevoel van welzijn toe. In de SF-36 was ook een aanzienlijke verbetering in het onderdeel over de geestelijke gezondheid te zien.
In de andere onderdelen van de SF-36 was echter geen significant verschil te zien en hetzelfde was het geval in de FIQ en de PSQI. Dus hoewel het evident lijkt dat cannabis heilzaam kan zijn voor mensen met fibromyalgie, is er duidelijk meer onderzoek nodig. Een beter begrip van hoe het cannabinoïdesysteem betrokken is bij de pathofysiologie van fibromyalgie is zeker een goed begin.
Uit een ander, recenter onderzoek dat werd gepubliceerd in het Journal of Clinical Rheumatology wordt ook aangetoond dat cannabis bij de symptomen kan verlichten. 26 patiënten uit twee ziekenhuizen vulden voor en na medicinaal-cannabisgebruik de Revised Fibromyalgia Impact Questionnaire in. Alle patiënten meldden niet alleen een enorme verbetering in elk onderdeel van de vragenlijst, maar de helft van de groep zei ook te zijn gestopt met de andere medicijnen voor fibromyalgie. Er waren geen ernstige bijwerkingen, hoewel acht patiënten wel enkele milde bijwerkingen meldden.
In 2018 diende de Universiteit van Alberta een nieuw voorstel voor richtlijnen in over het voorschrijven van medicinale cannabinoïden in primaire zorg. Dit was in reactie op een overzicht van de momenteel beschikbare klinische onderzoeken. Hoewel de universiteit vindt dat het onderzoek met name voor fibromyalgie veelbelovend is, zegt ze ook dat de kwaliteit van het bewijs slecht is.
Cannabis versus farmacologische behandelingen
Het zou interessant zijn om te onderzoeken of bij vrouwen met deze aandoening die minder resistent voor behandeling zijn, cannabis nuttiger zou kunnen zijn dan de farmacologische behandelingen die worden gebruikt en die normaal gesproken meer bijwerkingen hebben.
Alles bij elkaar genomen tonen deze onderzoeken aan dat cannabisbehandeling voor fibromyalgie:
- de symptomen bij deelnemers aanzienlijk verminderde of verbeterde (en dat beter deed dan de huidige medicatie of een placebo)
- het mogelijk maakte voor deelnemers om te stoppen met andere medicijnen voor fibromyalgie
- minder merkbare bijwerkingen veroorzaakte dan traditionele medicijnen
Bovendien kunnen we door diepgaande onderzoeken zoals dat van het Municipal Institute of Medical Research in de toekomst ophelderen of ziekten als fibromyalgie het gevolg zijn van een ontregeling van het endocannabinoïdesysteem. Zo krijgen we inzicht in de etiopathogenese van deze zeer slopende ziekte.
- Disclaimer:Dit artikel kan niet ter vervanging worden gebruikt voor professioneel medisch advies, een diagnose of behandeling. Neem altijd contact op met uw arts of andere bevoegde deskundigen. Stel het vragen van medisch advies niet uit en negeer medisch advies niet naar aanleiding van wat u heeft gelezen op deze website.
Men is het er over eens dat cannabis de waarschijnlijkheid kan verlagen dat een patient met pijnklachten naar opiaten grijpt om de symptomen te onderdrukken. Hoewel de kennis van dit onderdeel van de neurologie zich nog in de kinderschoenen bevindt, is er veelbelovend bewijs dat gebruik van cannabinoiden kan helpen bij het verminderen van de afhankelijkheid van opiaten, zelfs in geval van een bestaande verslaving. Men denkt dat cannabinoiden kunnen helpen bij het activeren van dezelfde receptoren die worden geactiveerd door opiaten en dat hierdoor de noodzaak van het gebruik van opiaten kan worden verminderd.
Ik heb fibromyalgie en ben lid geworden van Medcan vzw. Artsen bij deze vzw hebben aan de hand van mijn medisch dossier bepaald welke medicinale cannabis en hoeveel voor mij geschikt zijn. Ik kan Medcan alleen maar aanbevelen.
Dank voor het delen Mira!
Vriendelijke groet,
Martijn
Beste Mira,
Ook ik heb deze raad gekregen van Medcan (wat ondertussen stop is gezet) maar slaag er niet in om dit ook voorgeschreven te krijgen. Is dit bij u dan wel gelukt en wie heeft je kunnen helpen.
Mvg
Gunther
Heb het gisteravond voor de eerste x geprobeerd. Zal het een tijdje gebruiken om het verschil te merken. Moet wel zeggen dat het vandaag wel lichter aanvoeld aan de spieren. Maar kan toeval zijn.
Canabis is trouwens niet verboden in Belgie als het over eigen gebruik gaat.
Beste Stef,
Uit eigen ervaring weet ik dat het even duurt voordat het werkt. Als je het ’s avonds neemt zorgt cannabis voor een betere nachtrust en dus voor een beter herstel. Na enige tijd ga je je beter voelen.
Succes!
Cannabis is de groepsnaam voor wiet en hasj.
Welke van de 2 hebben het beste effect op fibromyalgie patiënten?
Carmen, waarom zou cannabis verboden zijn? Weet jij de reden? Kun jij achter die reden staan? Zo niet, wat let jou om ongehoorzaam te zijn aan die wet en goed voor je eigen lichaam te zorgen? Ik lap deze wet al 4 maanden aan mijn laars en heb heel veel baat bij mijn cannabisolietje.
In België is het gebruik van cannabis nog steeds verboden,zelfs medicinaal. Ik ben overtuigd dat het ook voor mij een betere oplossing zou zijn dan al de zware pijnstillers die ik nu neem en daar suf van ben.
Ikzelf heb fibromyalgie en neem nu 4 maanden cbd olie met een merkbare verbetering . Deze olie is wel legaal .