Er is al veel geschreven over de starre Tunesische drugswetgeving. Tot 2017 werd er geen onderscheid gemaakt tussen bezit en gebruik, en de minimumstraf was een jaar in de gevangenis. Mensenrechtenactivisten protesteerden tegen de wetgeving, die uiteindelijk werd veranderd. Toch blijft smokkel een probleem voor Tunesië, aangezien het land in de buurt van de grootste hasjproducent ter wereld ligt.
- Hoofdstad
- Tunis
- Inwoners
- 12,432,000
- CBD Producten
- Illegaal
- Recreationele cannabis
- Illegaal
- Medicinale cannabis
- Illegaal
- Cannabiswetgeving in Tunesië
- Mag je cannabis bezitten en gebruiken in Tunesië?
- Mag je cannabis verkopen in Tunesië?
- Mag je cannabis telen in Tunesië?
- Is CBD legaal in Tunesië?
- Mogen cannabiszaden naar Tunesië verstuurd worden?
- Medicinale cannabis in Tunesië
- Industriële hennep in Tunesië
- Goed om te weten
- Geschiedenis van cannabis
- Culturele opvattingen
- De Tunesische cannabishandel
- Wat was de Jasmijnrevolutie?
- Opmerkelijke cannabisarrestaties
- Gaat het in de toekomst gelegaliseerd worden?
Cannabiswetgeving in Tunesië
Mag je cannabis bezitten en gebruiken in Tunesië?
Cannabisbezit en -gebruik zijn volgens de Wet op verdovende middelen uit 1992 allebei verboden in Tunesië. Voor 2017 was de Tunesische drugswetgeving notoir streng: mensen die betrapt werden met slechts een kleine hoeveelheid kregen een verplichte gevangenisstraf van één tot maximaal vijf jaar. Daarbij kwam nog een boete van TND 1000 tot 3000 (ongeveer EUR 300 tot 900).
De wet was star en maakte geen onderscheid tussen individuele situaties. Zo werden bijvoorbeeld niet alleen gebruikers of bezitters van drugs gestraft, maar ook mensen die probeerden om drugs te gebruiken of te bezitten. Consumptie kon ook worden bestraft, zelfs als er geen bewijs voor bezit was. De rechtbank kon een overtreder ook verplichten om een behandeling te ondergaan in een openbaar ziekenhuis.
Er werd fel tegen de wet geprotesteerd door Tunesische burgers en activisten, aangezien dit de enige wet in de strafwet was waarbij rechters geen vonnis konden vellen op basis van individuele omstandigheden. Amna Guellali, directeur Tunesië bij Human Rights Watch, zei: “De huidige draconische drugswetgeving van Tunesië heeft een hoge tol geëist van duizenden burgers (…) Er is geen plaats voor dit repressieve beleid in een Tunesië dat zich meer van mensenrechten bewust is.”
De wet werd daarom in 2017 aangepast, voornamelijk als antwoord op de overvolle gevangenissen. De overheid stond rechters toe om beklaagden gratie te verlenen zodra het vonnis werd geveld, om zo onnodige gevangenisstraffen te vermijden. Ze kregen ook meer macht op het gebied van veroordelingen en konden rekening houden met verzachtende omstandigheden.
In mei 2018 werd de eerste aangepaste straf opgelegd: een voorwaardelijke gevangenisstraf en een boete. Dit werd door mensenrechtenactivisten met applaus onthaald, maar ze benadrukten wel dat er verdere hervormingen nodig waren.
Mag je cannabis verkopen in Tunesië?
Volgens de Wet op verdovende middelen is cannabis verkopen of leveren verboden in Tunesië. Overtreders die betrapt worden, krijgen een gevangenisstraf van zes tot tien jaar. Wie betrapt wordt op het importeren of exporteren van drugs krijgt een nog hogere straf: een gevangenisstraf van minimaal tien jaar tot maximaal levenslang. Er staat ook een boete op deze misdrijven: TND 20.000 tot 100.000 (EUR 5987 tot 29.935)
Ondanks deze zware straffen is drugssmokkel nog steeds wijdverbreid in het land, voornamelijk door de import van hasj uit Marokko via Algerije.
Mag je cannabis telen in Tunesië?
De wet verbiedt ook cannabisteelt, zowel voor persoonlijke als voor medicinale doeleinden. Teelt wordt als een ernstig vergrijp gezien, net zo ernstig als verkoop of levering, en er staat dezelfde straf op.
In 2005 beweerden de Tunesische autoriteiten dat de cannabisteelt volledig uitgeroeid was. Er zijn echter aanwijzingen dat de plant nog steeds geteeld wordt in het noorden van het land, in de buurt van de grens met Algerije.

Is CBD legaal in Tunesië?
De Tunesische wet maakt geen onderscheid tussen cannabis en CBD, hoewel die laatste stof heel weinig THC bevat (de stof die verantwoordelijk is voor de ‘high’). Het is daarom niet toegestaan om CBD-olie te kopen of verkopen in het land, ook niet voor medicinale doeleinden.

Mogen cannabiszaden naar Tunesië verstuurd worden?
Aangezien cannabisteelt verboden is in Tunesië, mag je aannemen dat cannabiszaden ook verboden zijn en dat je ze dus niet naar het land mag sturen.
Medicinale cannabis in Tunesië
Vroeger werd cannabis overal in het land gebruikt, zowel voor medicinale als voor recreatieve doeleinden. Het werd echter verboden in 1953 en sindsdien heeft het land geen speciale vrijstellingen ingevoerd voor patiënten die om medische redenen cannabis nodig hebben.
Cannabisgebruik voor medicinale doeleinden is dus verboden en niets wijst erop dat de overheid deze wet binnenkort gaat veranderen.

Industriële hennep in Tunesië
Voordat cannabis in 1953 verboden werd, werden cannabis en hennep allebei overal in Tunesië geteeld. Dit was zelfs in 1950 nog het geval, zoals blijkt uit een brief van dr. R.J. Bouquet aan het Bulletin on Narcotics (bulletin over verdovende middelen) van de VN. In de brief wordt expliciet het oogstproces beschreven.
In 2005 beweerde de Tunesische overheid dat alle vormen van cannabis- en hennepteelt in het land uitgeroeid waren. Er zijn echter aanwijzingen dat in de plattelandsgemeenschappen en langs de grens met Algerije nog steeds hennep en cannabis worden geteeld.

Goed om te weten
Als je naar Tunesië reist of er woont, is het handig om het volgende te weten:
- Cannabis, dat in Tunesië ‘zatla’ genoemd wordt, is goedkoop vergeleken met andere illegale drugs zoals heroïne en cocaïne. Dit is ook de belangrijkste reden waarom de drug overal in het land gebruikt wordt.
- Ondanks het feit dat cannabis betaalbaar is, gebruiken sommige Tunesiërs in plaats daarvan barbituraten en farmaceutica, want die zijn nog goedkoper. Eén Tunesiër zei het volgende tegen het Institute for War & Peace Reporting: “Zatla kost vijf dinar voor een hoeveelheid die je in twee joints oprookt (…), maar een doos Artane-tabletten (een angstbestrijdend geneesmiddel) kost bijvoorbeeld 3,8 dinar bij de apotheek (…). Als je ze door wilt verkopen, kost een enkel tablet 1,5 dinar, dus is de hele doos 75 dinar waard – een enorme winst in een hele korte tijd.”
- Volgens een rapport in La Tunisie Medicale is de gemiddelde leeftijd waarop Tunesiërs cannabis of andere verdovende middelen gaan gebruiken 17 jaar.
Geschiedenis van cannabis
Er wordt gedacht dat cannabis ergens tussen de negende en de twaalfde eeuw in Tunesië is aangekomen. Het werd zeker in de zestiende eeuw gebruikt, aangezien Leo Africanus in zijn Descrittione dell’Africa de consumptie van cannabis in Tunesië tot in detail beschrijft:
“Ze hebben hier een mengsel met de naam Lhasis, en wie daar slechts een ons van eet barst in lachen uit, ontspant zich en lummelt rond, alsof hij halfdronken is; en wordt door het genoemde etenswaar geweldig geprikkeld tot lust.”
Cannabis werd vermoedelijk eeuwenlang overal in Tunesië gebruikt, tot de plant in de jaren vijftig verboden werd.
Culturele opvattingen
In 2017 onderzocht The Washington Post de meningen over cannabis in Tunesië. Tijdens een publieksenquête werd de deelnemers gevraagd naar hun mening over verschillende wetten in het land. De resultaten wezen uit dat 60% van de mensen tegen de decriminalisering van kleine drugsovertredingen (zoals cannabisgebruik) was. Daarvan beweerde 45% er fel tegen gekant te zijn.
De Tunesische cannabishandel
Ondanks de strenge wetgeving wordt er nog steeds veel cannabis gesmokkeld in Tunesië. Dat komt door de geografische ligging van het land. Hasj wordt het land door gesmokkeld vanuit Marokko (via Algerije) en vanuit verschillende landen ten zuiden van de Sahara. Daarnaast smokkelen Europese smokkelaars tegenwoordig ook drugs het land in.
De grens tussen Tunesië en Algerije is lang, waardoor goede bewaking lastig is. De autoriteiten die langs de grens werken zijn naar verluidt ook om te kopen. Daarom vinden smokkelaars dit het risico waard.
Wat was de Jasmijnrevolutie?
De Jasmijnrevolutie was een opstand in 2011 waarbij president Zine El Abidine Ben Ali gedwongen werd om af te treden. De bevolking van Tunesië protesteerde onder andere tegen de overheidscorruptie en de armoede.
De strenge drugswetgeving van het land kwam ook onder vuur te liggen tijdens de Jasmijnrevolutie. Dit begon in 2011, nadat de autoriteiten van het land en jonge revolutionairen tegenover elkaar waren komen te staan. Het bekendste incident was het geval van mensenrechtenactivist Azyz Amami, die werd gearresteerd wegens bezit van cannabis (en de intentie om het te consumeren). Dit gebeurde slechts een paar weken nadat hij zijn steun had uitgesproken voor een groep die beschuldigd werd van het in brand steken van politieposten.
De rapper Kafon werd ook gearresteerd wegens cannabisgebruik en bracht later een hit uit waarin hij de sociale onrust in het land beschreef.
Opmerkelijke cannabisarrestaties
De overbevolkte gevangenissen blijven een groot probleem in Tunesië, voornamelijk vanwege de straffen voor drugsmisdrijven. De meeste gevangenen zijn jonge mannen die veroordeeld zijn wegens cannabisgebruik. In totaal zit 90% van de gevangenen vast wegens drugsconsumptie.
Er zijn in het verleden enkele opmerkelijke arrestaties verricht. Zine El Abidine Ben Ali, de voormalige president, werd veroordeeld vanwege het bezit van hasj met de intentie om die te verspreiden. Hij werd bij verstek veroordeeld tot een celstraf van 15 jaar, nadat hij naar Saoedi-Arabië was gevlucht. Ahmed Laabidi, een populaire rapper die bekendstaat als Kafon, was een andere bekende overtreder. Hij kreeg een gevangenisstraf van een jaar nadat hij betrapt werd op het bezit van cannabis.
Sommige gevallen zijn tragischer dan andere. In 2013 werd Walid Denguir doodgeslagen gevonden in een gevangenis in Tunis. Gedetailleerde foto’s van zijn verwondingen werden online gedeeld, en de politie beweerde later dat die tijdens de autopsie toegebracht waren. Sommigen beweerden dat zijn verwondingen leken op die van de ‘geroosterde kip’, een martelmethode die gebruikelijk was in het Ben Ali-tijdperk.
Het Tunesische ministerie van Binnenlandse Zaken publiceerde een verklaring waarin werd beweerd dat zijn dood was veroorzaakt door een ‘teveel aan geweld’ tijdens een ondervraging. Deze verklaring werd daarna onmiddellijk tegengesproken door de veiligheidsdiensten, die beweerden dat Denguir stierf aan de gevolgen van ‘zatla’-consumptie (hasj).
De daaropvolgende woede van mensenrechtenactivisten en de familie van Denguir leidde tot een intern onderzoek.
Gaat het in de toekomst gelegaliseerd worden?
De Tunesische cannabiswetgeving is in de afgelopen jaren aanzienlijk hervormd, maar is nog steeds streng in vergelijking met die van andere landen. Zo lijkt het onwaarschijnlijk dat er in de nabije toekomst een medicinaal programma komt, en de kans dat recreatief gebruik gedecriminaliseerd wordt is klein.
Wat mensenrechten betreft is het goed nieuws dat de Tunesische anticannabiswetgeving is veranderd, waardoor rechters nu elke zaak apart en naar eigen oordeel kunnen behandelen. Hierdoor raken de gevangenissen waarschijnlijk minder overbevolkt en krijgen overtreders geen minimale gevangenisstraf van een jaar voor het gebruik van slechts een kleine hoeveelheid cannabis.
- Disclaimer:Hoewel alle moeite is gedaan om ervoor te zorgen dat dit artikel accuraat is, is het niet bedoeld om wettelijk advies te verzorgen. Individuele situaties zullen altijd verschillen en moeten worden besproken met een expert en/of advocaat.