Hoe bouw je een huis van hennep (en waarom)

A person holding a hemp building material and trowel

Overal ter wereld bouwen mensen “ecohuizen” in een wanhopige poging om duurzamer te leven. Hennep is al een belangrijk bouwmateriaal in de ecohuizenbouw en zou wel eens essentieel kunnen zijn voor een duurzamere toekomst. Hoe kunnen we optimaal gebruik maken van dit waardevolle, hernieuwbare materiaal?

Het wordt wereldwijd steeds milieuonvriendelijker om met conventionele bouwmethoden te bouwen. De noodzaak om huisvesting te creëren voor de almaar toenemende wereldbevolking zorgt voor extra druk op onze ecosystemen omdat we onverminderd snel blijven putten uit natuurlijke hulpbronnen.

Jaar in, jaar uit proppen we meer mensen in steden en plunderen we het milieu in een wanhopige poging om deze intrinsiek niet-duurzame manier van leven te handhaven. Ecohuizen van hennep kunnen helpen een duurzamere toekomst te bouwen.

Waarom we verstedelijking moeten heroverwegen

Veel mensen verlangen naar een alternatief voor het bovenstaande. Daarbij is het natuurlijk niet alleen het gebrek aan duurzaamheid dat mensen dwarszit, maar ook het onnatuurlijke verlies van gemeenschap, de ontworteling, de blootstelling aan gevaarlijke luchtverontreiniging en het gebrek aan zonlicht en groene ruimte waarin onze kinderen voorspoedig kunnen opgroeien.

Er zijn talloze redenen waarom mensen beter af zijn in kleinere, groenere leefomgevingen. Langzaam maar zeker zien we dat dit feit erkenning begint te krijgen op de plekken die er echt toe doen, namelijk in de media, bij het grote publiek en bij sommige progressieve overheden in diverse landen wereldwijd.

Een ander essentieel punt is dat overal ter wereld huisvesting in grote, populaire steden idioot duur is geworden. Velen keren daarom de “mainstream”-maatschappij de rug toe en geven toe aan het verlangen buiten te willen wonen, waarbij dat laatste voor sommigen steeds vaker de enige keuze is die nog overblijft.

Dus waarom bouwen we nog niet allemaal hennephuizen? Deze interessante video legt je uit waarom:

Ecohuizen: een deel van de oplossing?

Stel, je bent een van de duizenden die op dit moment de opties voor een eigen huis heroverwegen en die besloten hebben om op zoek te gaan naar de juiste plek om een eigen, duurzaam ecohuis te bouwen.

Hennep is daarvoor een in toenemende mate populair milieuvriendelijk bouwmateriaal. Het heeft vele voordelen, zoals uitstekende vocht- en temperatuurregulerende eigenschappen, lichte, flexibele en toch zeer duurzame fysieke kenmerken en een opmerkelijke bestendigheid tegen vuur, rot en dieren- en insectenplagen.

In deze video wordt de vuurbestendigheid van hennep aangetoond. De vuurtest wordt gedaan door Steve Allin, schrijver van het boek ‘Building with Hemp’, een absolute aanrader als je overweegt om een huis van hennep te bouwen:

Bouwen met hennep

Hennep groeit snel, heeft weinig pesticiden of kunstmest nodig, en het proces om van geoogste hennep bouwmaterialen zoals kalkhennep te maken is simpel en milieuvriendelijk. Daarom beschouwen we hennep als de belangrijkste bouwsteen van ons hypothetische ecohuis. Raadpleeg deze informatiebron om meer te weten te komen over de voor- en nadelen van hennep in vergelijking met andere ecobouwmaterialen.

Dus hoe kunnen we de plannen voor ons hennephuis realiseren?

Het idee om een kant-en-klaar huis te kopen is al eng genoeg en de verantwoordelijkheid om het ook werkelijk te bouwen zal wellicht velen afschrikken. Maar als de omstandigheden juist zijn, kan het veel geld schelen. Bovendien is het een ideale manier om te zorgen dat je huis precies zo wordt als je het wilt.

We pretenderen hier niet alle antwoorden te geven op de vragen omtrent het zelf bouwen van een ecohuis. We willen lezers slechts een algemene leidraad te geven van de overwegingen en processen om ermee te kunnen beginnen.

1. Je hennephuis plannen en begroten

De eerste belangrijke overweging is natuurlijk geld. Tenzij je al eerder een huis hebt gebouwd of het geluk hebt een vriend of familielid te hebben met kennis van bouwzaken, zul je waarschijnlijk een architect in de hand moeten nemen. Neem die kostenpost dus meteen op in je begroting.

Doorgaans beslaan de kosten van de architect zo’n 10 tot 15 procent van de totale bouwkosten, maar dit kan verschillen al naargelang je specifieke locatie en plan.

Een architect zorgt voor het ontwerp van je huis op basis van het aantal kamers en verdiepingen dat je wilt hebben. Over het algemeen is kleiner beter in termen van duurzaamheid. Het vermindert de letterlijke ecologische voetafdruk op het land, verlaagt de kosten van bouwmaterialen en vermindert de langetermijnkosten van verwarming en onderhoud van het pand. Het is zelfs zo dat ‘tiny houses’ snel aan populariteit winnen. Dus als je erin past, doe het dan klein.

Bekijk om te beginnen ook eens de lijst met partners van de International Hemp Building Association voor een paar ideeën en opties. En als je een specialist kent in jouw regio, laat het ons dan in het commentaar weten, zo kun je gelijkgestemden in jouw regio wellicht helpen.

Het is een goed idee om een basisplan te hebben voordat je grond koopt. Dat plan kan altijd nog worden aangepast aan het perceel dat je hebt gekocht. Maar met een basisplan ben je veel beter in staat om, voordat je aan het project begint, de kosten te ramen en een begroting te maken.

2. Vind de juiste plek voor je hennephuis

De volgende stap is het vinden van de juiste plek voor je hennephuis. Dit hangt enorm af van plaatselijke wet- en regelgeving, prijzen en beschikbaarheid. Kies de locatie zorgvuldig. Er zijn wellicht online bronnen die je kunnen helpen een stuk grond te vinden. Dit is een gids die uiteenzet hoe inwoners van het VK een stuk land kunnen vinden en kopen om een huis op te bouwen.

Een plek die al bebouwd is of is geweest zou wel eens de beste optie kunnen zijn.  Een oud, vervallen huisje zou bijvoorbeeld kunnen worden afgebroken en vervangen door iets veel duurzamers.

Een wit huis gebouwd uit hennepbouwmateriaal

In sommige Europese landen, zoals Spanje en Italië, kun je complete verlaten dorpen en plaatsjes vinden, soms omdat ze niet konden worden aangesloten op gas, water en elektra.  Als ze kunnen worden omgevormd tot zelfvoorzienende woongebieden lost dat in één klap allerlei problemen op.

Deze aanpak verdient over het algemeen de voorkeur boven bouwen in de natuur. Je kunt nauwelijks nog van een ecohuis spreken als voor de bouw van je huis de leefomgeving van talloze vogels en insecten is vernietigd. Bovendien vraagt het bouwen in de natuur om extra werkzaamheden zoals het land ontdoen van bomen. Dan moet je ook nog aan een waterbron denken. Dit zijn een aantal uitdagingen bij het bouwen in de natuur.

Op dit moment is alles het overwegen waard waarbij stedelijke grond “groener” wordt gebruikt, dus vergeet ook oude bedrijventerreinen niet. Deze zijn echter vaak vervuild met industrieel afval. Daarom zijn die wellicht geschikter voor langetermijnprojecten waarbij de bodem voor de eigenlijke bouw eerst enkele jaren gesaneerd wordt door middel van hennepteelt. Veel mensen willen pal naast hun ecohuis hun eigen voedsel gaan verbouwen. Schone, goede grond is dan natuurlijk essentieel.

Terwijl je op zoek bent naar een stuk grond (zorg ervoor dat je zeker weet dat je een bouwvergunning kunt krijgen, voordat je land koopt!) kun je je plan aanpassen en verfijnen om te zorgen dat je binnen het budget blijft en het meeste haalt uit je beschikbare middelen.

Je bent misschien van plan, nu er steeds meer duurzame energieleveranciers op de markt komen, om je huis aan te sluiten op het gas-, water- en elektriciteitsnet. Toch is voor veel mensen die een ecohuis bouwen zelfvoorziening een belangrijk punt. Daarom moet je de opties en kosten goed afwegen: zonnepanelen, passieve zonneverwarming, systemen voor afvalwaterrecycling, opvangen van regenwater, windturbines en zelfs microwaterkracht.

Bekijk de tips van de Tiny House Blog voor het opwekken van schone energie en lees de MakeUseOf-post voor een grondige analyse van de diverse opties.

De kosten van het installeren van dergelijke technologieën dalen snel en een klein huis laten draaien op 100% hernieuwbare, schone energie zou wel eens eenvoudiger kunnen zijn dan je denkt.

3. Welke materialen heb je nodig? Waar ga je ze kopen?

De volgende belangrijke overweging is waar je de bouwmaterialen gaat kopen of anderszins verwerven. Zeer waarschijnlijk ga je kalkhennep op een houten frame gebruiken, alhoewel stalen of betonnen frames ook geschikt zijn. Een van de grote nadelen van kalkhennep is dat het niet over voldoende belastbaarheid beschikt om zonder een frame een dak of meerdere verdiepingen te kunnen dragen. De fundering wordt zeer waarschijnlijk gemaakt van beton, omdat kalkhennep niet geschikt is als funderingsmateriaal.

Een huis in aanbouw en hennepbouwmateriaal

Wat is kalkhennep eigenlijk?

Kalkhennep (hempcrete) is een eenvoudig mengsel van hede – de houtachtige kern van de steel van de plant die overblijft nadat alle vezels zijn verwijderd -, kalk en water. De kalk die in de bouw wordt gebruikt is gemaakt van calciumoxide en calciumhydroxide die wordt gewonnen uit kalksteen en krijt. Mengsels van water, natuurlijke vezels en kalk – dat vezels bindt – worden al duizenden jaren gebruikt om duurzame huizen te bouwen.

Hoe kom je aan kalkhennep? Als je ervoor gekozen hebt om samen te werken met een bedrijf dat is gespecialiseerd in hennepbouw, zouden zij alle materialen moeten hebben die je nodig hebt. Waarschijnlijk kunnen zij kant-en-klare blokken en panelen leveren. De Nederlandse hennepproducent HempFlax, bijvoorbeeld, heeft een assortiment kant-en-klare hennepblokken en -panelen. Ook verlenen zij adviesdiensten over hoe ze te gebruiken.

Een andere mogelijkheid is om hede per pallet of vrachtwagenlading te kopen en het zelf te mengen met kalk en water. Dat proces is relatief eenvoudig, maar je hebt er een betonmixer van het type “forced action pan” voor nodig, omdat een conventionele mixer een mengsel oplevert dat niet gelijkmatig genoeg is.

Als je ervoor kiest om kalkhennep zelf te mixen, kunnen de kosten enorm uiteenlopen al naargelang de beschikbaarheid en lokale wetgeving. Een pallet met 450 kg onbewerkte hede af fabriek kost in de VS omgerekend zo’n € 450. Maar daar is het verbouwen van hennep nog niet volledig legaal. In het VK, waar hennep al tientallen jaren legaal is, kost dezelfde hoeveelheid slechts € 425.

Klik hier voor een uitstekende handleiding om zelf kalkhennep te mixen. Ook vind je hier advies over de mengverhouding tussen hennep, kalk en water, die essentieel is om waterdichtheid en duurzaamheid te bewerkstelligen, en tips over hoe je ermee kunt bouwen. Zelfs het benodigde aantal uren en bouwvakkers per project worden vermeld.

Bekijk deze video om meer over kalkhennep te weten te komen, over hoe het gefabriceerd wordt en de manieren waarop het cement kan vervangen. Presentatrice Joyce Ohajah legt uit welk potentieel hennep als alternatief, duurzaam bouwmateriaal heeft:

4. Kun je leven in een op hennep gebaseerde ecogemeenschap?

Wellicht ben je niet de enige in je omgeving die overweegt een hennephuis te bouwen. In dat geval kun je samen in het groot materialen inkopen tegen een lagere prijs en belangrijke kennis uitwisselen over locaties en andere hennepaangelegenheden.

Misschien zijn er al groepen of communities waarbij je je kunt aansluiten of kun je zelf een organisatie van gelijkgestemden oprichten om samen te werken aan het bouwen van ecohuizen. Of misschien begin je zelf wel een splinternieuwe zelfvoorzienende gemeenschap!

Hennep zou op de lange termijn de ideale basis kunnen vormen voor duurzame, zelfvoorzienende gemeenschappen, omdat slechts één hectare genoeg hede oplevert voor een huis van 135 m2. Het zou zelfs vlakbij de bouwplaats verbouwd kunnen worden om op transportkosten te besparen!

In vele landen ter wereld worden precedenten geschapen op dit gebied. In de kleine Schotse nederzetting Achabeag, bijvoorbeeld, wordt kalkhennep de basis van twintig ecohuizen die men daar wil bouwen. De eerste twee modelwoningen zijn al voltooid. De initiatiefnemers hopen dat Achabeag “een blauwdruk zal vormen voor nieuwe, duurzame gemeenschappen in het noorden en westen van Schotland”.

Een schets van een huis gebouwd met behulp van hennepmateriaal

Kalkhennep werd in de jaren 1980 in Frankrijk ontwikkeld en is gebaseerd op een herontdekt recept dat eeuwen geleden veel gebruikt werd. Sinds de huidige variant door het Franse bedrijf Isochanvre werd ontwikkeld, heeft het als basis gediend voor meer dan 250 huizen verspreid over Frankrijk.

Inmiddels zijn er hennephuizen gebouwd in het VK, Italië, Frankrijk, België, Zwitserland, Nederland, de VS, Canada en vele andere landen wereldwijd. In 2014 startte de University of Bath in Engeland met een driejarig onderzoek naar de ontwikkeling van geprefabriceerde henneppanelen, die bouwen met hennep in de toekomst nog makkelijker zouden kunnen maken. Helaas is de huidige status van dat onderzoek onbekend, maar alleen al het feit dat er onderzoek naar gedaan wordt, toont aan hoe populair hennep aan het worden is.

Hennep is op dit moment ongeveer even duur als conventionele bouwmaterialen en beschikt over zoveel goede referenties dat het beslist een serieuze overweging waard is. Bovendien is het waarschijnlijk dat de kosten zullen dalen naarmate de sector groter en hennep populairder wordt, waardoor bouwen met hennep nog betaalbaarder wordt.

Comments

2 reacties op “Hoe bouw je een huis van hennep (en waarom)”

  1. Hallo , het is onwaarschijnlijk te noemen dat dit plantaardig product ooit verboden werd , doch is het prachtig om te weten , dat wij als ontwaakte mensen hennep nooit vergaten , want ooit op een dag zou het tij toch (terug) keren en zie nu toch eens. Jammer van de voorbije 100 vervuilende jaren , doch zijn wij met z’n allen in hennep blijven geloven en zo keren we alsmaar meer terug naar het natuurlijke aspect van het leven en jazeker , bouwen wij onze huizen met en in hennep! Alvast bedankt voor een héérlijk artikel , die zovéél informatie omtrent Hennep aanbiedt. Top!!! Toppie voor iedereen die ook maar in hennep als bouwmateriaal geloofd en er mee en/of in werkt. Jullie leveren prachtige bouwsels af!

  2. Ik heb dit blog over hennep als bouwmateriaal met veel interesse gelezen. Ik was mij bewust van de duurzaamheid en veelzijdigheid van hennep. Dat het zeer geschikt was voor isolatiemateriaal wist ik ook. Bouwen met hennep klinkt voor mij als toekomstmuziek, maar als ik dit lees, is die toekomst al begonnen: En wellicht is dat maar goed ook.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Auteur

  • Profile-image

    Sensi Seeds

    De redactie van Sensi Seeds bestaat uit botanici, medische en juridische experts, plus gerenommeerde activisten zoals Dr. Lester Grinspoon, Micha Knodt, Robert Connell Clarke, Maurice Veldman, Sebastian Marincolo, James Burton en Seshata.
    Meer over deze auteur
Scroll naar top