Cannabis in Portugal – wetgeving, gebruik en geschiedenis

Cannabiswetgeving in Portugal

Mag je cannabis bezitten en gebruiken in Portugal?

In 2001 nam de Portugese regering Wet 30/2000 aan. Deze wet decriminaliseerde de consumptie en het bezit van alle drugs (en cannabis) voor persoonlijk gebruik. In die tijd was dit een baanbrekende beslissing waarmee Portugal een van de eerste landen ter wereld werd die een dergelijke houding aannam.

De wet werd aangenomen in een poging het groeiende drugsprobleem in het land aan te pakken. Volgens een onderzoek uit 1997 noemden mensen drugsgerelateerde problemen het grootste sociale probleem in Portugal. In 2009 was dit probleem gezakt naar de 13^e plaats op de lijst. 

Het doorvoeren van de veranderingen wordt grotendeels toegeschreven aan João Goulão, de nationale drugscoördinator van Portugal.

In een interview met de San Francisco Chronicle vergeleek hij de beslissing met het niet dragen van een gordel. “De overheid eist dat je er een draagt voor je eigen veiligheid,” zei hij, “maar je krijgt geen gevangenisstraf als je je niet aan die regel houdt. In plaats daarvan krijg je een boete of moet je een verplichte verkeerscursus volgen.” 

Hij erkende ook dat “decriminalisering niet alles oplost, maar alles wordt wel een stuk eenvoudiger als we een verslaving gaan zien als een ziekte met dezelfde waardigheid als alle andere ziekten”.

Wie vandaag de dag betrapt wordt op het bezit of het gebruik van een kleine hoeveelheid drugs voor persoonlijk gebruik wordt geëvalueerd door de lokale Commissie voor de weerhouding van drugsverslaving. Deze commissie bestaat uit drie functionarissen: een juridisch expert en twee medische professionals, psychologen, maatschappelijk werkers of sociologen. Het doel is om na te gaan of er een behandeling nodig is om de verslaving te bestrijden.

De wetgeving ziet een ‘kleine hoeveelheid voor persoonlijk gebruik’ als een hoeveelheid die gelijk aan of kleiner is dan de hoeveelheid die nodig is voor individueel gebruik in een periode van tien dagen.

Mag je cannabis verkopen in Portugal

De Portugese wetgeving mag dan soepel zijn wat drugsgebruik betreft, dit geldt niet voor de verkoop of levering ervan. Overtreders die betrapt worden op het smokkelen van cannabis, die geclassificeerd is als een ‘stof uit categorie I’, riskeren een gevangenisstraf van één tot vijf jaar. Deze straf kan verlengd worden tot vier tot twaalf jaar, afhankelijk van de ernst van het vergrijp.

Als blijkt dat de overtreder drugs verkoopt om zijn/haar eigen verslaving te voeden, wordt de straf meestal verminderd. Dit gebeurt ook als de overtreding beschouwd wordt als ‘smokkel van geringe betekenis’.

Mag je cannabis telen in Portugal?

Tijdens het debat over de veranderingen van het drugsbeleid in 2001 overwoog de Portugese overheid om de cannabisteelt voor persoonlijk gebruik te decriminaliseren. Bij nader inzien besloot de overheid om cannabisteelt specifiek uit te sluiten van de decriminalisatiewet.

In januari 2018 dienden twee politieke partijen (Bloco de Esquerada en PAN) een wetsvoorstel in bij het parlement. Dit wetsvoorstel pleitte niet alleen voor het gebruik van medicinale cannabis op recept, maar stelde ook voor om cannabisteelt voor medicinale doeleinden te legaliseren, op voorwaarde dat het THC-gehalte minimaal was.

Dit aspect van de wet werd niet aangenomen en tot op de dag van vandaag is cannabisteelt illegaal. De verkoop van gereedschappen en apparatuur voor cannabisteelt is ook verboden, hoewel de productie en verkoop van industriële-hennepproducten toegestaan is met een vergunning.

Is CBD legaal in Portugal?

CBD is legaal voor medicinale doeleinden. Je kunt het ook kopen en consumeren zonder recept, zolang het THC-gehalte (de stof die verantwoordelijk is voor de ‘high’) lager is dan 0,2%.

Mogen cannabiszaden naar Portugal verstuurd worden?

De strengere houding van Portugal tegenover cannabiszaden is verrassend, aangezien de plaatselijke wetgeving zo mild is bij persoonlijk cannabisgebruik. Volgens de huidige wetgeving is het illegaal om cannabiszaden te bezitten, kopen of verkopen zonder een industriële vergunning.

Medicinale cannabis in Portugal

In juni 2018 stond de Portugese overheid het gebruik van cannabis voor medicinale doeleinden toe. In het wetsvoorstel stond dat alle medicijnen moeten worden voorgeschreven door een arts, en alleen als alle andere conventionele behandelingen niet werken. Medicinale cannabis kan voorgeschreven worden om symptomen te behandelen die horen bij onder andere chronische pijn, kankerbehandelingen en posttraumatische stressstoornissen.

Voor alle medicijnen heb je een vergunning van de overheidsorganisatie Infarmed nodig. Infarmed is een afdeling van het Portugese Ministerie van Volksgezondheid, dat verantwoordelijk is voor de regulering, controle en evaluatie van medicijnen en gezondheidsproducten om de volksgezondheid te beschermen. In 2017 keurde Infarmed de bouw van een medicinale-cannabisplantage in Portugal goed. De gewassen die geoogst worden op de plantage zullen een hoog THC-gehalte hebben en zijn bedoeld voor de export.

In de wet uit 2018 staat ook dat de overheid wetenschappelijk onderzoek naar cannabis en haar potentieel voor therapeutische voordelen moet steunen.

Industriële hennep in Portugal

De productie van industriële hennep is legaal in Portugal, als de planten maar niet meer dan 0,2% THC bevatten. Bedrijven moeten een vergunning aanvragen bij het Portugese Ministerie van Landbouw om legaal hennep te telen. De productie wordt sterk gereguleerd en telers worden het hele jaar door geïnspecteerd.

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken schat dat tussen 2015 en 2018 14,2 hectare hennep is geteeld. Na de aankondiging van de medicinale-cannabiswetgeving in 2018 uitten sommige henneptelers echter hun bezorgdheid over de toekomst. Potentiële conflicten tussen hennep, dat een laag THC-gehalte heeft, en de krachtigere medicinale cannabis zorgden er aan het begin van 2019 voor dat de overheid de hennepteelt opschortte.

Humberto Nogueira, een hennepadvocaat en -consultant, vertelde HempToday dat door deze situatie “telers en investeerders geen goede planning kunnen maken voor het seizoen van 2019” en dat telers niet anders konden dan “toekijken hoe hun bloemen rotten op het veld”. Andere geruchten over mogelijke nieuwe regels waarbij hennepgebruik beperkt wordt tot de vezels doen de bezorgdheid alleen maar groeien.

Cannabis en de politieke partijen in Portugal

Het Portugese parlement stemde in 2018 overduidelijk voor de legalisering van cannabis voor medicinale doeleinden, wat de politieke houding van het land tegenover de drug illustreert. Slechts één partij onthield zich van stemming: de CDS-PP, een centrumrechtse partij.

Tijdens recente parlementaire debatten over de legalisering van cannabis voor recreatieve doeleinden zei de Portugese Socialistische Partij (PS) dat deze stap een ‘natuurlijke evolutie’ zou zijn. Europees parlementslid Jamila Madeira benadrukte dat het belangrijk was om “voorzorgsmaatregelen en voorzorgsbeginselen” toe te passen en om “een aantal kritische punten in de controle van de consumptie te evalueren”.

Goed om te weten

Als je naar Portugal reist of er woont, is het handig om het volgende te weten:

• Ondanks het feit dat Portugal als een van de eerste landen persoonlijk cannabisgebruik decriminaliseerde, staat het land niet in de top dertig van landen waar cannabis het meest gebruikt wordt.
• Volgens het EMCDDA gebruikt 8% van de Portugese jongvolwassenen (tussen de 15 en de 34 jaar) cannabis.
• De potentie van in beslag genomen cannabis (hasj en herbale cannabis) varieert sterk in Portugal. Voor herbale cannabis is dit 0,06% tot 33,8%. Voor hasj (hars) is dit 0,25% tot 49,3%.

Gerelateerd artikel

Cultureel,

Hoe gebruik je een bong

Mark Smith
06 dec 2023

Geschiedenis van cannabis

Het is niet verrassend dat Portugal, dat ooit een dominante wereldmacht was, in contact kwam met cannabis tijdens zijn overzeese activiteiten in het verleden. De koloniale Portugezen zijn de plant waarschijnlijk tegengekomen in India, Mozambique en Angola. Al deze landen werden jarenlang bestuurd door de Portugezen.

Er wordt zelfs gezegd dat de Portugezen in de zestiende eeuw cannabis naar Brazilië hebben gebracht. Dit is ofwel door henzelf gedaan, ofwel door de slaven die ze toentertijd vervoerden. Daarom kunnen we redelijkerwijs concluderen dat Portugese handelaren ook honderden jaren lang hasj en cannabis naar hun thuisland hebben verscheept. 

Portugal heeft ook een roemruchte geschiedenis op het gebied van hennepteelt. De Portugezen gebruiken de plant al honderden jaren om touw en zeilen te maken. Dit heeft mogelijk bijgedragen aan hun reputatie als geweldige zeevaarders.

Opvattingen over cannabis

Aan het einde van de twintigste eeuw was de algemene houding tegenover alle vormen van drugsgebruik (waaronder cannabisconsumptie) overwegend negatief. Gezien het drugsmisbruikprobleem dat Portugal in de jaren tachtig en negentig had, is dit niet verrassend.

Tegenwoordig gebruikt men hele andere termen om drugsgebruikers te beschrijven. Vroeger werden ze ‘drogados’ (junkies) genoemd, maar nu worden mensen die ervoor kiezen om stoffen zoals cannabis te gebruiken simpelweg ‘mensen die drugs gebruiken’ genoemd.

Gerelateerd artikel

Gezondheid,

Kun je alcohol vervangen door wiet?

Sensi Seeds
22 okt 2021

Hoe is het Portugese drugsbeleid tot stand gekomen?

In 1998 publiceerde de Commissie voor een Nationale Drugsstrategie (CNDS) een rapport met daarin een aantal aanbevolen hervormingen voor het Portugese drugsbeleid. In dit rapport stelde de CNDS voor om minder te focussen op de criminalisering van drugsgebruikers en meer op het verminderen van schade en het verbeteren van behandelingen.

Het rapport benadrukte de problemen met gevangenisstraffen, vooral vanwege de grotere druk op de Portugese economie. Ook was het recidivepercentage hoog, waardoor gevangenisstraffen minder effectief bleken dan rehabilitatie.

Uitzonderlijk genoeg keurde de Ministerraad bijna alle aspecten van het rapport goed. De nationale drugsstrategie hield zich heel nauwkeurig aan alle principes.

Werkt het vooruitstrevende Portugese beleid?

In de jaren tachtig bevond Portugal zich in een crisis: alleen al één op de tien mensen gebruikte heroïne. Dit kwam omdat Portugal tot de jaren zeventig grotendeels afgesloten was geweest van de rest van de wereld, waardoor het land de experimenten en vrijheid uit de jaren zestig gemist had. Daarom waren de Portugezen niet voorbereid toen de drugs het land binnenkwamen.

Twintig jaar later nam de regering het gedurfde besluit om persoonlijk drugsgebruik te decriminaliseren. Hierdoor verschoof de focus van bestraffen naar behandelen. Daarna verminderde het aantal druggebruikers (en cannabisgebruikers).

Ongetwijfeld hebben ook andere factoren een rol gespeeld, maar we kunnen wel zeggen dat het Portugese beleid effectief is gebleken.

Gerelateerd artikel

Legaal & Politiek,

Een wereld na legalisering — de voors & tegens van de legalisering van cannabis

Sensi Seeds
11 nov 2021

Cannabisclubs in Portugal

Cannabisclubs bestaan in verschillende landen ter wereld, waaronder in Portugal. Deze clubs worden gerund door leden en telen alleen cannabis voor gebruik door hun eigen leden. Veel leden gebruiken cannabis voor medicinale doeleinden.

Technisch gezien zijn de Portugese cannabisclubs illegaal, aangezien de wetgeving de teelt van cannabisplanten niet toestaat. Toch hebben sommige politici voorgesteld om deze clubs te legaliseren, op basis van het succes van gelijkaardige ondernemingen in Spanje.

In 2013 diende de politieke partij Bloco de Esquerda (Links Blok) een voorstel in bij het parlement waarin stond dat de cannabisclubs cannabis zouden moeten mogen telen. Het voorstel werd niet goedgekeurd.

Gaat cannabis in de toekomst gelegaliseerd worden?

De Portugese drugswetgeving is al een goed voorbeeld van de liberale houding van het land tegenover cannabisgebruik. Persoonlijk gebruik is gedecriminaliseerd en zal in de toekomst mogelijk volledig gelegaliseerd worden. Medicinale cannabis is ondertussen geïntroduceerd, en hoewel er momenteel slechts één product (Sativex) verkrijgbaar is, kan dit in de toekomst veranderen.

Deze kans is vooral groot als Portugal de binnenlandse cannabisproductie gaat benutten. Door het klimaat, dat op dat van Californië lijkt, kan de plant daar welig tieren, en plantages kunnen de Portugese economie een flinke impuls geven.