Bij het verhandelen van hasj worden vandaag de dag vaak cannabisboeren in ontwikkelingslanden uitgebuit. Landbouwers en verwerkend personeel krijgen slechts een deel van de hoek der winst van de industrie. Kan men fair trade hasj ontwikkelen of is het een droom voor de toekomst als ooit wereldwijde legalisatie heeft plaatsgevonden?
Wat als er een globaal fair trade systeem voor de productie en verkoop van hasj en marihuana zou bestaan?
Al eeuwenlang hebben Afghaanse en Indiase boeren cannabis als gewas verbouwd om hasj te produceren. Voor verschillende dorpen in deze twee landen is het de belangrijkste bron van inkomsten. Boeren krijgen tussen de €70 en €180 terwijl de gebruiker tot €14.000 euro voor hetzelfde zou betalen.
Meer dan 90% van het geld dat binnen de hasjhandel omgaat, belandt uiteindelijk in de handen van honderden tussenpersonen die het transport van de hasj vanuit de boerderijen in Afghanistan en India naar gebruikers, clandestiene drugdealers en coffeeshops en sociale clubs overal ter wereld verzorgen.
Boeren, hun familie en andere laagbetaalde medewerkers zijn verantwoordelijk voor het hele proces van de hasjproductie: het cannabisgewas tijdens het hele groeiseizoen verbouwen, oogsten, de planten drogen en de hars verzamelen.
Het samendrukken van de rauwe hars tot hasj wordt soms door de boer zelf gedaan en soms door plaatselijke collectieven. Op dat moment is de hasj klaar voor consumptie. Toch gaat een groot deel van de uiteindelijke prijs naar de organisaties die het transport van de hasj naar hun uiteindelijke verkooppunt verzorgen.
Het is een neveneffect van de illegale drugsmarkt dat boeren van over de hele wereld worden gedwongen om zeer waardevolle en illegale gewassen te verbouwen en dit zelfs ten koste van het verbouwen van voedselgewassen voor zichzelf en hun families. Het overgrote deel van de cannabisverbouwing in het Oosten (India en Afghanistan) gebeurt illegaal en heel wat hiervan wordt naar Europa en Amerika getransporteerd om daar tegen een veel hogere prijs legaal te worden verkocht. Zo verschijnt Marokkaanse hasj of Malana Cream uiteindelijk in de Amsterdamse coffeeshops.
Door het gebrek aan een internationaal erkende en gelegaliseerde hasjmarkt, is de uitbuiting van cannabis boeren in Afghanistan en Marokko eerder een regel dan een uitzondering. Dit komt voor omdat de boeren in ontwikkelingslanden leven waar ze deze gewassen met hoge waarde verbouwen om hun inkomen aan te vullen. Vaak zijn deze gewassen van hoge waarde illegaal. Denk maar aan opium en coca. Het overgrote deel van de rijkdom uit het verbouwen van deze gewassen belandt uiteindelijk in de handen van plaatselijke krijgsheren, georganiseerde criminaliteit en zelfs corrupte politici.
Om je een voorbeeld te geven, in een VN-rapport uit 2010, werd het netto-inkomen per hectare cannabis in Afghanistan geschat rond de $3300 of €2970. De VN schatte in hetzelfde rapport ook dat er per hectare ongeveer 145 kg cannabishars (hasj) kon geproduceerd worden. In 2007 had een kilo hasj in Nederland een marktwaarde van ongeveer €1900. Aangezien er nu 145 kg hasj per hectare in Afghanistan kan geproduceerd worden, betekent dit een bruto waarde van meer dan €275.000 in Nederland. Dit betekent dat slechts 1% van de totale inkomsten in de handen van de boeren terechtkomt.
Herbale cannabis of ook gewoon cannabis of marihuana genoemd vormt niet zo’n groot probleem als het op handel op internationaal niveau aankomt aangezien het niet zo vaak internationaal getransporteerd wordt. In de meeste landen wordt cannabis dan ook lokaal verbouwd. Toch zijn er ook grote bezorgdheden over de werknemersrechten en -lonen in legale landen. In bijvoorbeeld Amerika bestaan er grote bezorgdheden over de arbeidsrechten en werkomstandigheden voor trimmers en zijn er ook problemen met reizigers die illegaal op cannabisboerderijen werken.
Een eerlijke prijs voor hasj zou de boeren in staat stellen om met het verbouwen van cannabis op een klein deel van hun grond toch een leefbaar inkomen te genereren, terwijl ze terzelfdertijd op de rest van de grond nog voedingsgewassen voor zichzelf en de gemeenschap kunnen verbouwen. Het klinkt misschien iets te idealistisch aangezien voor een echt fair trade systeem de volledige operatie van verbouwen, produceren en transporteren legaal moet zijn. Er kan over gediscussieerd worden dat een van de grootste bijdragen aan het oneerlijke proces net het feit is dat het globale transport van hasj illegaal en riskant is.
Hoe de bestaande hasjmarket is georganiseerd
De meeste hasj op deze wereld komt uit Afghanistan, Marokko en India. De prijs varieert van plaats tot plaats, maar over het algemeen wordt aangenomen dat de hasjprijzen het hoogst liggen in Marokko. Zoals al gemeld ontvangen boeren in Afghanistan slechts tussen de €70 – €180 voor een kilogram terwijl dat in Marokko al €1500 per kilogram bedraagt.
De nabijheid van de Europese markt speelt hierbij een grote rol aangezien het vanuit Marokko maar een korte boottocht is om het zuiden van Spanje te bereiken. In vergelijking, vanuit Afghanistan is het bijna 5000 km naar Europa waardoor de kosten om het product naar de eindgebruiker te brengen, veel hoger liggen. India op haar beurt ligt bijna 6000 km van Europa verwijderd en de kosten en de risico’s om de producten in Europa te krijgen zijn daardoor nog hoger. Dit speelt natuurlijk een rol in de prijs die kopers willen uitgeven in het land van oorsprong van de hasj.
Waarom een fair trade systeem nodig is?
Het zijn vooral de grootschalige Marokkaanse boeren die het zich kunnen veroorloven om kweekbedrijven uit de grond te stampen die in staat zijn moderne soorten teelt te ondersteunen. De traditionele boeren die deze middelen niet bezitten en die nog steeds in de meerderheid zijn ontvangen echter lage bedragen voor hun producten en leven in armoede en hebben slechts beperkte rechten.
Afghaanse hasj wordt algemeen beschouwd als van mindere kwaliteit dan Marokkaanse hasj waardoor er voor dit product over het algemeen ook lagere prijzen in het hele proces van de producent tot de verkoper worden betaald. Over het algemeen wordt voor Marokkaanse hasj direct aan de producent een prijs van €250 tot €1500 per kilogram betaald, terwijl voor Afghaanse hasj, zoals al gemeld, prijzen tussen de €70 en €180 worden betaald.
Voor een kilogram Afghaanse hasj wordt bij de groothandel in Amsterdam maximaal tussen de €750 en €2500 betaald, terwijl voor de prijs voor een kilogram Marokkaanse hasj dicht bij de €1000 voor hasj van lage kwaliteit en tot €6000 voor deze van de beste kwaliteit wordt betaald. In coffeeshops tot slot betaal je voor de Afghaanse versie tussen de €2,50 en €10 per gram, terwijl Marokkaanse varianten tussen de €4 en €16 per gram kosten.
Het gemiddelde Afghaanse salaris ligt ook aanzienlijk lager dan het Marokkaanse. In Afghanistan bedraagt het gemiddelde jaarsalaris ongeveer €8000 per jaar, terwijl dat cijfer in Marokko dichter bij de €20.000 ligt. Deze factoren moeten wel in het achterhoofd worden gehouden in het bepalen van wat een eerlijk of een oneerlijk salaris in ieder land zou zijn.
Toch is het ontegensprekelijk zo dat het overgrote deel van de winsten die in beide markten worden gegenereerd, opgeëist worden door de criminele organisaties die het transport van de hasj naar Europa verzorgen. Dit is natuurlijk niet volledig de fout van transporteurs van de hasj zelf. De wet is immers een zeer invloedrijke factor in het creëren van dergelijke situaties aangezien transporteurs een groot risico op gevangenschap lopen en ze daardoor ook een hoge prijs voor het transport vragen.
Er bestaat dus zeker een grond voor het veranderen van de internationale wetgeving die de markt kan regulariseren en die voor eerlijke handelstoestanden kan zorgen tussen importeurs en exporteurs.
Bestaat er al een vorm van fair trade hasj vandaag de dag?
In één woord, neen. Voor iets als fair trade kan en mag gelabeld worden in de legale betekenis van het woord, moet het eerst gecertificeerd zijn en moet het door de Fairtrade Foundation en haar certificatieorgaan, FLOCERT, goedgekeurd worden. Dit is natuurlijk onmogelijk met een product dat volgens de internationale wetgeving illegaal is en dat niet op legale wijze kan geïmporteerd of geëxporteerd worden.
Op de zwarte markt, worden hasjproducenten maar weinig betaald in vergelijking met de winsten die tussenpersonen, groothandelaars en verkopers opstrijken. Er bestaan echter toch een of twee meldingen van iets dat als “Fair Trade” op een illegale markt zou kunnen beschouwd worden.
In 2015 rapporteerde VICE over een groep verkopers die bekendstonden als The Scurvy Crew die producten verkochten op de illegale markt, The Silk Road, van het deep web. Deze markt sloot echter in 2013. The Scurvy Crew sloot exclusiviteitsovereenkomsten met boeren waarbij ze ook een “inschrijvingsbonus” kregen om de levensomstandigheden voor zichzelf en hun families te verbeteren. De leider van de Crew vertelde dat vele van de boerderijen volledig vervallen waren. In één geval betaalde de groep zelfs de medische behandeling van de vrouw van een van de boeren en betaalden ze ook voor de renovatie van de boerderij.
Is het mogelijk om een Fair Trade systeem voor hasj te creëren?
Zolang de internationale handel in cannabis en hasj illegaal blijft, is het onmogelijk om een echt Fair Trade systeem dat een verbeterde verdeling van de winsten garandeert op te zetten. Het is echter wel mogelijk dat we meer van dergelijke overeenkomsten gaan zien zoals deze van The Scurvy Crew aangezien dergelijke systemen vele voordelen kunnen opleveren voor zowel de producent als de verkoper. Het artikel van VICE haalt bijvoorbeeld aan dat de ethiek van de groep ervoor zorgde dat er een fantastische professionele relatie ontstond tussen producenten waardoor er ook een stabiele levering van hoge kwaliteit hasj aan de klanten werd verzekerd.
Aan de andere kant, is het belangrijk om rekening te houden met het feit dat als cannabis echt legaal zou worden, dat de prijs op de vrije markt na verloop van tijd aanzienlijk zou verlagen tot prijzen die vergelijkbaar zijn met deze van andere legale gewassen zoals druiven (een goede vergelijking aangezien druiven ook geproduceerd worden om een product met hoge taksen dat intoxicatie veroorzaakt te produceren waardoor er ook een hoge prijs per hectare wordt gevraagd in vergelijking met andere legale gewassen).
Illegale gewassen zijn per hectare waardevoller dan legale gewassen, precies door het feit dat ze illegaal zijn. Ze zijn waardevoller omdat het verbouwen, verwerken en de distributie van deze illegale gewassen met hogere risico’s gepaard gaat.
Volgens gegevens van de VN, is cannabis bijna $45 miljoen Dollar per vierkante kilometer waard. Ter vergelijking, druiven zijn $625.000 per km² waard terwijl tomaten $1,415 miljoen waard zijn. Druiven en tomaten behoren tot de meest lucratieve gewassen ter wereld en toch is cannabis exponentieel gezien heel wat meer waard. Als cannabis zou dalen tot vergelijkbare lage waarden per km², is zelfs het eerlijkste Fair Trade-systeem dat er bestaat niet in staat om vergelijkebare inkomsten te genereren dan wanneer het illegaal zou blijven.
Wat het probleem in kwestie nog een stuk ingewikkelder maakt, is dat terwijl legalisatie haar weg vindt in Amerika, Canada, Europa en zelfs Australië, dat deze trend zich niet doorzet naar de grootse hasjproducenten ter wereld: India, Afghanistan en Marokko. Zelfs als retailers en importeurs uit Amerika of Europa deel zouden willen uitmaken van een fair trade overeenkomst, is dit enorm moeilijk te verwezenlijken als cannabis illegaal is in het land van oorsprong.
Is fair trade cannabis wenselijk?
Een fair trade regeling is minder noodzakelijk en wenselijk dan fair trade voor hasj. Dit is omdat er over het algemeen veel minder cannabis internationaal wordt getransporteerd aangezien er in de landen waar het legaal is, ook plaatselijke kwekerijen en groeiprogramma’s zijn. In landen waar het illegaal is, wordt het ofwel gebruikt om hasj te produceren (wat dan geëxporteerd wordt) of het wordt lokaal op de zwarte markt verkocht.
De enige grootschalige cannabisimport/export die de laatste decennia heeft plaatsgevonden, is deze van hennep. Voor de Farm Bill uit 2018 was het illegaal om in Amerika hennep te verbouwen. Daardoor werd de meeste hennep uit Europa geïmporteerd. Omdat de meeste Europese landen als ontwikkeld kunnen beschouwd worden, is er minder kans op uitbuiting van de boeren.
Theoretisch gezien kan fair trade niet echt worden toegepast als er ook geen vrije handel is. Beide partijen moeten in alle vrijheid hun overeenkomsten kunnen bepalen aangezien dit de basis van eerlijke handel is. Dat gezegd zijnde is dit een factor die bijna onmogelijk te creëren is in een globaal klimaat waar cannabis illegaal is. De illegaliteit zelf opent de deuren voor uitbuiting en voor een perfecte omgeving tot het creëren van een superieur-inferieur machtsverhouding tussen boeren en verkopers.
De Nederlandse gouvernementele adviescommissie heeft dit probleem al eerder aangekaart. De Nederlandse regering wil fair trade ondersteunen, en dat zelfs met betrekking tot de verkoop van cannabis in het land. Terwijl ze het probleem wel erkennen, meldden ze ook dat er geen mogelijkheid is om de import van cannabis uit het buitenland te bespreken aangezien er op internationaal en EU-niveau heel wat internationale legale obstakels zijn met betrekking tot de productie en distributie van cannabis.
Als legalisatie een globaal fenomeen zou worden, zal het noodzakelijk zijn om structuren op te leggen die ervoor zorgen dat de ontwikkelingswereld een gelijke kans krijgt om aan deze industrie deel te nemen. Niet alleen met de mogelijke winst voor ogen, maar ook om op deze manier de volksgezondheid en de levensomstandigheden te verbeteren door de productie van hennep en medicinale cannabis weer toegankelijk te maken.
- Disclaimer:Hoewel alle moeite is gedaan om ervoor te zorgen dat dit artikel accuraat is, is het niet bedoeld om wettelijk advies te verzorgen. Individuele situaties zullen altijd verschillen en moeten worden besproken met een expert en/of advocaat.
waarom alcohol wel en hash niet????
Goedemiddag Robert,
Heel erg bedankt dat je contact met ons hebt opgenomen hier bij Sensi Seeds,
Het spijt me, maar ik begrijp uw vraag niet, kunt u dit in meer detail uitleggen?
Uitkijkend naar uw antwoord,
Fijne dag,
Mark