In de VS zagen we het gelijktijdige conflict tussen staats- en federale wetgeving en het voordeel van legalisatie voor de verschillende staatseconomieën. In Nederland en Spanje was er een halfslachtige houding tegenover legalisatie. En in Uruguay? Volledige legalisatie zonder goede voorbereiding. Iedereen deed het anders — dus bestaat er een beste manier?
Het begint te voelen alsof de wereld een post-legalisatietijdperk is binnengegaan, maar is dat ook zo? Californië werd in 1996 de eerste staat die in de VS medicinale cannabis legaliseerde, en sindsdien hebben we in de westerse wereld een ingrijpende ommekeer van het cannabisverbod gezien. Hoewel het lijkt alsof “iedereen cannabis aan het legaliseren is” op dit moment, zijn de enige twee landen in de hele wereld die cannabis volledig gelegaliseerd hebben Canada en Uruguay.
Staten hebben de hervorming van de cannabiswetgeving in eigen hand genomen, ondanks de federale wetten in de VS en Australië. Landen als Spanje en Nederland zitten ergens in het midden, en tolereren slechts enkele aspecten van de verkoop en aanschaf van cannabis. Ter vergelijking zijn er landen als Noord-Korea, India, Afghanistan, Marokko en Libanon waar cannabis illegaal is maar toch vrij verhandeld wordt. En dan is er Portugal, dat alle drugs gedecriminaliseerd heeft.
Zien we nog een goed model voor de legalisering van cannabis in het post-legalisatietijdperk? Wie deden het goed en wie niet? Is er tussen alle verschillende modellen van legalisering en decriminalisering een heilige graal? Waar er voors zijn, zijn er ook altijd tegens, dus laten we beide eens bekijken.
Staats- & regionale legalisatie tegenover nationale legalisatie
Sinds in 1996 cannabis in Californië voor het eerst gelegaliseerd werd, hebben Amerikaanse staten cannabis gelegaliseerd ondanks het feit dat het op federaal niveau illegaal is. De ongelijkheid tussen staats- en federale wetgeving was ongetwijfeld één van de eerste uitdagingen die we zagen bij de ontmanteling van een 100 jaar durend verbod.
In 2015 en 2016 deed de Amerikaanse federale overheid invallen bij meerdere apotheken en leveranciers in Californië. De inconsistentie tussen deze twee rechtsniveaus creëerde een juridisch grijs gebied dat bedrijfseigenaren en leveranciers kwetsbaar maakte tegenover de federale wet.
Invallen was niet het enige waar apotheekeigenaren voor uit moesten kijken; er was het onvermijdelijk moeilijke bankdilemma. Banken, die onder federale regelgeving vallen, mogen niet samenwerken met bedrijven die een op federaal niveau illegale stof verkopen. De meeste banken in de VS werken niet samen met cannabisbedrijven, wat een enorme belemmering is voor zowel de federale economie, als voor de staatsbedrijven die nog steeds geen credit- of debitcards kunnen accepteren voor de verkoop.
Dit zijn het soort uitdagingen waarmee we te maken hebben in een systeem waarin de wetten van de staat en die van de federale overheid niet op elkaar afgestemd zijn. Een ander goed voorbeeld hiervan is Vrijstad Christiania in Denemarken. Hoewel dit geen staat is, is het een vrij gebied midden in Kopenhagen dat praktisch zijn eigen regels heeft. Een van die regels is de vrijheid om cannabis te gebruiken en te verkopen.
Voorwaarde is wel dat je je cannabis nergens mee naar toe kunt nemen buiten de zeven hectaren van Christiania. Voor zowel toeristen als plaatselijke bewoners is Christiania een hub voor cannabis waar het vrijelijk gebruikt kan worden — en waar het ook gemakkelijk te krijgen is.
Christiania is onderhevig geweest aan wat sommigen een existentiële crisis noemen. De politie deed er bij talrijke gelegenheden invallen. Veel mensen werden gearresteerd voor de verkoop van cannabis, en sommigen voor het bezit ervan. De autoriteiten blijven onverdraagzaam tegenover Christiania’s vrijheid als gebied, vooral vanwege zijn houding tegenover drugs. En heel eenvoudig gezegd is dit geen duurzaam model voor de legalisering van cannabis.
Gerelateerd artikel
Het resultaat van het “gedoogbeleid” in Spanje en Nederland
Spanje en Nederland gaan hun uitdagingen aan met een illegale, zij het tolerante aanpak van cannabisgebruik. Enerzijds lijkt het gedoogbeleid enigszins op decriminalisatie, in die zin dat de eenvoudige gebruiker niet gestraft wordt voor een duidelijk niet gevaarlijke handeling. Maar in Spanje en Nederland is ook de verkoop van cannabis toegestaan, ondanks het feit dat het illegaal is.
Coffeeshops en Cannabis Social Clubs worden geconfronteerd met strenge regels om cannabis te mogen verkopen. Sommige van die regels worden strenger gehandhaafd dan andere. Bijvoorbeeld:
- In Nederland mogen coffeeshops wettelijk maar 500 gram cannabis in voorraad hebben
- Nederlandse coffeeshops mogen op één dezelfde dag niet meer dan 5 gram cannabis aan één dezelfde persoon verkopen
- Het is niet de bedoeling dat Nederlandse coffeeshops cannabis verkopen aan buitenlanders, maar dit wordt niet streng gehandhaafd
- Om toegang te krijgen tot cannabis in een Spaanse Cannabis Social Club, moet je lid zijn van de club
- Alleen Spaanse ingezetenen kunnen lid zijn van een Cannabis Social Club
Zowel in Spanje als in Nederland mag cannabis niet in het openbaar worden geconsumeerd. Het mag ook van niemand anders gekocht worden dan van een erkende coffeeshop of sociale club aangezien dat een strafbaar feit zou zijn.
Er zijn ook complicaties voor coffeeshops zelf die cannabis kopen voor de verkoop. Het telen van precies die cannabis die coffeeshops verkopen, en in de hoeveelheid waarin ze die verkopen, is illegaal. Hier zit het absurde in: het Nederlandse gedoogbeleid heeft geen betrekking op het telen van cannabis, dus alle pogingen om cannabis te telen zijn clandestien. In zekere zin is geen enkele van de cannabisactiviteiten die in Nederland plaatsvinden legaal – ze worden gewoon gedoogd volgens het Nederlandse Gedoogbeleid.
In deze systemen profiteert de overheid niet van de legalisering van cannabis. De Nederlandse regering kan bijvoorbeeld geen belasting heffen op iets dat technisch gezien illegaal is, en laat de economie dus niet meeprofiteren van wat al een bloeiende industrie is.
Hoe de legalisering van cannabis Uruguay beïnvloedde
Uruguay was het eerste land ter wereld dat cannabis op nationaal niveau volledig legaliseerde, waardoor het zowel medisch als recreatief legaal werd. Wat Uruguay niet deed was zich voorbereiden op het ongedaan maken van iets dat diep in het juridische kader was ingebakken.
Uruguay legaliseerde cannabis in december 2013, maar had het Uruguayaanse volk nog geen legale mogelijkheid gegeven om het te kopen. Pas in de zomer van 2017 werd cannabis in heel Uruguay te koop in apotheken.
De Uruguayaanse regering had zich niet voldoende op de vraag voorbereid, met maar weinig legale kwekers in het land. Tot nu toe komt het regelmatig voor dat apotheken uitverkocht zijn of dat mensen in lange rijen moeten wachten om cannabis bij de apotheek te kunnen kopen.
Cannabisapotheken en -verkopers in Uruguay hebben te maken met soortgelijke bankproblemen als in de VS, ook al is het een nationale maatregel. Veel bedrijven in Uruguay werken samen met Amerikaanse banken voor internationale transacties, en veel van hen kregen later een verbod om cannabis te verkopen vanwege de wetten op gecontroleerde stoffen in de VS. Hierdoor zijn er maar weinig apotheken bereid om cannabis op voorraad te hebben en te verkopen.
Dit is een probleem want waar het aanbod niet aan de vraag voldoet, worden klanten nog steeds naar de illegale zwarte markt gedreven. Het ogenschijnlijke doel van de hervorming is om cannabisgebruikers naar de legale markt te dwingen, maar het lijkt erop dat Uruguay daarin misschien niet geslaagd is omdat er niet genoeg cannabis op de legale markt beschikbaar is.
Gerelateerd artikel
Hoe legalisatie Canada beïnvloedde
Canada is verreweg het meest georganiseerde land als het gaat om de legalisering van cannabis. Voordat er ook maar enige wetshervorming plaatsvond, werd een heel kader van wetten en regelgevende normen ingevoerd, waardoor de cannabisindustrie een reeds bestaande reeks protocollen kreeg om mee te werken.
De Cannabis Act die Canada tot stand bracht was van meet af aan veelomvattend, waarbij duidelijk de fouten van andere landen in acht werden genomen. Zo was het een belangrijke doelstelling van de Cannabis Act om:
- Cannabis uit de handen van minderjarigen te houden
- Geld uit de handen van criminelen te houden
- De volksgezondheid en veiligheid te waarborgen door volwassenen toegang te geven tot legale cannabis
Dit staat in contrast met het Amerikaanse model, dat er in wezen op gericht was illegale cannabisproducenten in de openbaarheid te brengen. In plaats daarvan deelt het Canadese model licenties uit aan producenten, eist het dat ze onder strikte omstandigheden telen en onderwerpt het hen aan strenge protocollen om de normen te handhaven.
Hieraan is, zelfs een jaar na de legalisering van cannabis, nog niet helemaal voldaan. De zwarte markt bestaat nog steeds om dubieuze redenen; sommige mensen willen bijvoorbeeld niet hun volledige naam en creditcardgegevens op de website van een cannabisapotheek invoeren. Maar tot nu toe toont Canada het beste, meest uitgebreide wettelijke kader om cannabis weer op de markt te brengen.
Verhoogt legalisering van cannabis het gebruik?
In de wetenschappelijke sfeer zijn er tegenstrijdige meningen over de algemene trends in het gebruik van cannabis na legalisatie. Naarmate we verder in het tijdperk van legalisering komen, kunnen er ook vertraagde effecten zijn die niet worden waargenomen in landen die pas kort geleden cannabis legaliseerden.
In de VS bijvoorbeeld is er geen verband met toegenomen cannabisgebruik bij adolescenten na legalisering in bepaalde staten. In Canada, waar cannabis al sinds veel kortere tijd gelegaliseerd is, is er nog steeds geen verband tussen legalisering en verhoogd cannabisgebruik. En ook in Uruguay is er geen duidelijke toename van cannabisgebruik onder adolescenten.
De enige groep in Canada waar het cannabisgebruik lijkt toe te nemen is die van volwassenen ouder dan 25 jaar. Dit werd echter alleen waargenomen bij de groep die het af en toe gebruikt. Er is geen waarneming van toenemend dagelijks gebruik onder volwassenen.
In een studie uit 2019 vonden onderzoekers dat cannabisgebruik, frequent cannabisgebruik, en stoornis in het gebruik van cannabis over het geheel genomen toenamen bij volwassenen in legale staten tegenover niet-legale staten in de VS. Wat we hier misschien meemaken zijn vertraagde reacties op legalisering, waarbij het een aantal jaren duurt voor je de gevolgen van cannabisgebruik ziet.
Het is belangrijk te beseffen dat in deze studie niet wordt geanalyseerd of degenen die bijvoorbeeld opiaten of alcohol gebruikten, al dan niet op cannabisgebruik zijn overgestapt, waardoor de percentages van cannabisgebruik toenemen.
Gerelateerd artikel
Welk effect heeft legalisering van cannabis op de economie?
Economische groei en het scheppen van werkgelegenheid waren enkele van de belangrijkste ondersteunende argumenten van de legalisering van cannabis in zijn geheel. Wetende dat er miljarden dollars circuleerden op een illegale markt voor cannabis, kon alleen maar verwacht worden dat legalisatie een deel van dat geld in de legale economie zou brengen. Laten we eens kijken hoe de verschillende landen het er vanaf brachten.
Nederland & Spanje
Door de enigszins absurde cannabiswetten van Nederland wordt er nog lang niet genoeg cannabisgeld naar de economie gesluisd. Omdat het technisch illegaal is om op commerciële schaal cannabis te telen, kopen coffeeshops hun cannabis via de achterdeur van clandestiene telers. Dit betekent dat ze over de aankoop geen belasting betalen, hoewel de coffeeshops zelf wel inkomstenbelasting betalen. Hierdoor valt er voor de Nederlandse overheid heel weinig te verdienen.
In Spanje kunnen Cannabis Social Clubs alleen werken als non-profit organisaties, waarbij het door de club gegenereerde geld rechtstreeks terugvloeit in het onderhoud. Het feit dat Cannabis Social Clubs zonder winstoogmerk moeten werken spreekt voor zich — er “mag” geen winst zijn om aan de economie terug te geven in de vorm van belasting.
De cannabiseconomie in de VS
In de VS is cannabis nog steeds alleen op federaal niveau gedecriminaliseerd (niet gelegaliseerd). Dit betekent dat de federale economie er niet veel bij te winnen heeft. De staatseconomieën zijn echter opgebloeid dankzij de cannabisindustrie.
Sinds cannabis in 2014 in Colorado gelegaliseerd werd, heeft de staat de 11 miljard dollar aan totale cannabisverkoop overschreden. Sinds januari 2018 heeft Californië 1,2 miljard dollar aan accijns ontvangen, bijna 300 miljoen dollar aan teeltbelasting, en meer dan 800 miljoen dollar aan omzetbelasting.
In 2020 incasseerde de staat Washington in totaal 883 miljoen dollar uit de cannabissector. Hiervan werd 468 miljoen dollar geïnd als staatsbelastinginkomsten uit de directe cannabisdetailhandel. De rest werd onder meer geïnd via onroerend goedbelasting en accijnzen.
Naar verwachting zullen de Amerikaanse staten tegen 2025 meer dan 43 miljard dollar aan totale cannabisverkoop realiseren. Kortom, de legalisering van cannabis is voor de Amerikaanse staten uit economisch oogpunt uiterst gunstig geweest, en mocht de federale regering overgaan tot legalisering van cannabis, dan kan een deel van deze inkomsten over het hele land gespreid worden.
Cannabis en de Canadese economie
Tussen april 2019 en maart 2020 bedroeg Canada’s accijns op cannabis in totaal 23,7 miljoen dollar (32 miljoen Canadese dollar). Dat is echt maar een fractie van de totale Canadese belastinginkomsten voor die periode, maar het begint de groei van de sector in Canada aan te tonen. Cannabis is in Canada pas sinds eind 2018 legaal, en de industrie is dus betrekkelijk nieuw.
De cijfers laten wel zien dat er nog steeds een goede kans is voor het land om de vruchten van de cannabisindustrie te plukken, en verdere groei wordt verwacht.
Gerelateerd artikel
Hoe heeft de legalisering van cannabis de misdaad beïnvloed?
Een van de meest kritische argumenten ter staving van de legalisatiebeweging was de vermindering van de misdaad. Voor het grootste deel is die verwachting uitgekomen.
Uit een studie uit 2017 bleek dat er na legalisering een afname van gewelddadige criminaliteit was in de staten die aan Mexico grenzen. Vermindering van criminaliteit werd ook aangetoond in Colorado en Washington.
Cannabismisdrijven bestaan nog steeds omdat de zwarte markt blijft bestaan. Toch is er een rode draad in het onderzoek die suggereert dat legalisering bijzonder gunstig was voor de vermindering van aan cannabis gerelateerde criminaliteit, en arrestaties.
De legalisering van cannabis heeft de deuren voor onderzoek wagenwijd opengezet
Ongetwijfeld is het meest cruciale resultaat van de legalisering van cannabis dat het de deur heeft opengezet voor gedegen onderzoek naar cannabis. Dit mes dat aan twee kanten snijdt was ooit de reden dat landen aarzelden om te legaliseren — er was niet veel informatie over de plant. Maar zonder legalisatie is het bijna onmogelijk aan cannabis te komen om klinisch onderzoek te doen.
Legalisering heeft het niet gemakkelijker gemaakt om onderzoek te doen. Dezelfde belemmeringen en eisen zijn nog steeds van kracht. Maar legalisatie maakte onderzoek noodzakelijk. Toen cannabis voor veel verschillende mensen op grote schaal beschikbaar werd, werd het voor de medische wereld absoluut noodzakelijk de implicaties van het gebruik van cannabis te begrijpen. Er ontstond ook veel belangstelling voor de toepassing bij bepaalde ziekten, zoals epilepsie, kanker en de ziekte van Parkinson.
Interessant is dat de legalisering van cannabis de deur opende voor de farmaceutische industrie om mee te doen. En dat hebben ze gedaan. Epidiolex en Sativex van GW Pharmaceuticals waren de eerste cannabisproducten die door de farmaceutische industrie gemaakt en verkocht werden.
Het behoeft geen betoog dat het enthousiasme om mee te doen ook vereist dat farmaceutische bedrijven onderzoek doen om goedkeuring te krijgen van de nodige instanties. Legalisering opende de deur voor de financiering van onderzoek door de farmaceutische industrie aan te zetten tot deelname eraan.
Gerelateerd artikel
Tot nu toe heeft geen enkel land geprobeerd amnestie te verlenen
Canada is een van de weinige landen met een lauwe poging tot een amnestiewet, hoewel die slechts oproept tot gratis, versnelde schorsing van het strafblad voor mensen met slechts een strafblad wegens bezit van cannabis. Het wetsvoorstel zou nauwelijks invloed hebben op de aantallen mensen die nog steeds in Canada wonen met een strafblad voor cannabis.
In de VS bestaat zo’n programma niet, al is het duidelijk dat dit komt omdat op federaal niveau de zaken nog maar net begonnen zijn te veranderen.
Het ontbreekt de wereld aan een effectief systeem om te herstellen wat in de tijd van het verbod vernietigd werd. Er zijn miljoenen mensen in cannabis-legale landen die nog steeds met hun cannabis strafblad leven, en in het licht van de legalisering staat amnestie hoog op de agenda.
Het ontbreken van amnestie is aantoonbaar het belangrijkste faalpunt van elke cannabis hervorming in de wereld. Tegelijk stelt het ons voor de moeilijkste logistieke taak van een cannabishervorming. Miljoenen strafbladen doorzoeken en beslissen welke voor amnestie in aanmerking komen is een gigantische taak die de meeste regeringen gemakshalve hebben verkozen te vergeten.
Over het geheel genomen heeft de legalisering van cannabis op vele manieren een enorme invloed op de wereld gehad. Niet alleen heeft de legalisatie de toegankelijkheid van medicinale cannabis vergroot voor wie er baat bij kan hebben, maar ze heeft ook de noodzaak weggenomen om het op gevaarlijke en illegale manieren te verwerven.
Landen en staten hebben de economische stimulans van de cannabisindustrie ervaren, terwijl burgers opgelucht adem haalden. Heeft iemand het perfect gedaan? Niet helemaal. Maar terwijl de legalisatiereis doorgaat, is het noodzakelijk om de wet te blijven verfijnen en perfectioneren. Een cannabiswet verfijnen om jongeren te beschermen, hoge normen voor de teelt en verkoop van cannabis te handhaven, en verder onderzoek te ondersteunen is de enige manier om cannabis te integreren in het post-legalisatietijdperk.
Wat is je mening over de situatie in de wereld na de legalisering? Wie heeft volgens jou het beste model? Laat het ons weten in de commentaren.
- Disclaimer:Hoewel alle moeite is gedaan om ervoor te zorgen dat dit artikel accuraat is, is het niet bedoeld om wettelijk advies te verzorgen. Individuele situaties zullen altijd verschillen en moeten worden besproken met een expert en/of advocaat.
